اشرشیاکلی: پرکاربردترین میزبان تولید پروتئین های نوترکیب
دوره 15، شماره 2، فروردین 1403، صفحه 67-78
ناهید بختیاری؛ محسن واعظ
چکیده باکتری اشرشیاکلی یکی از مهمترین میزبان های مورد استفاده برای تولید پروتئین نوترکیب می باشد. به عنوان مثال، بیشتر پروتئین های دارویی که توسط سازمان غذا و داروی آمریکا جهت مصرف مورد تایید قرار گرفته اند در اشرشیاکلی تولید شده اند. یکی از مزیت هایی که این موجود را به یک کارخانه مناسب جهت تولید پروتئینهای نوترکیب تبدیل کرده، شناخت کامل ماهیت زیستی آن می باشد. این امر سبب شده است که در سال های اخیر امکان ایجاد تغییرات جهت دار برای مبدل ساختن این کارخانه کوچک به سامانه ای هوشمند برای ساخت آسانتر انواع پروتئین های نوترکیب با ویژگی های گوناگون فراهم شود. به طوری که هم اکنون سویه های مهندسی شده ی مختلف و بسیار پرکاربردی برای تولید مقدار بالا و پایدار پروتئین های مورد نظر از سویه های والد و وحشی به دست آمده است که در آزمایشگاه و صنعت قابل استفاده می باشد. در این مقاله مروری ما به معرفی تعدادی از این سویه ها که پرکاربردتر هستند می پردازیم.
کلون سازی فاکتور رشد اکتیوین A انسانی و بررسی تاثیر بیان همزمان چپرونهای سیتوپلاسمی با آن
دوره 12، شماره 2، فروردین 1400، صفحه 103-119
ارد قویمی؛ زهرا حاجی حسن؛ فاطمه ارمغان
چکیده اکتیوین A یکی از اعضای خانوادهی فاکتور رشد تغییردهندهی بتا (TGF-β) است که نقش مهمی در فرآیندهای فیزیولوژیکی متعدد همانند تمایز سلولی، ترمیم بافتی، رگ زایی، تمایز سلول های بنیادی، چسبندگی سلولی و آپوپتوز دارد. لذا با توجه به کاربردهای بالینی متعدد این پروتئین، تولید نوترکیب آن سودمند میباشد.از آنجاییکه اشرشیاکلی یکی از محبوب ترین میزبان ها برای تولید پروتئینهای نوترکیب است، در این تحقیق از بیان سیتوپلاسمی در این سویه به منظور تولید مقادیر بالایی از اکتیوین A استفاده گردید. بدین منظورابتدا cDNA ناحیهی بالغ ژن اکتیوین A تکثیر و در وکتور (+)pET28a کلون گردید. وکتور حاصل به سویههای (DE3)BL21، plysS(DE3)BL21 و Rosetta gami (DE3)BL21 انتقال داده شد. پس از القای پروموتر با استفاده از IPTG و بیان پروتئین، تولید اکتیوین A به وسیلهی روش های SDS-PAGE و وسترن بلات تایید شد. نتایج نشان داد که بیان اکتیوین A در سیتوپلاسم هر سه سویه یک رویکرد موثر برای دستیابی به میزان بالایی از پروتئین نوترکیب است اما در این بین، سویه (DE3)BL21 مقدار بیشتری پروتئین تولید کرده است. در مرحله ی بعد به منظور دست یابی به شکل محلول اکتیوین A از بیان همزمان چپرونهای سیتوپلاسمی TF، GroEL/ES و DnaK/J با وکتور (+)pET28a که حامل اکتیوینA بود استفاده شد. نتایج SDS-PAGE و وسترن بلات نشان داد که بیان همزمان اکتیوین A با استفاده از پلاسمید چپرونی pGro7 که دارای چپرون های GroEL و GroES میباشد، در سویهی(DE3)BL21 یک رویکرد مؤثر برای تولید پروتئین اکتیوین A محلول است.
کلونینگ و بیان ژن کدکننده ی نواحی آنتی ژنی پروتئین غیرساختاری 3D ویروس بیماری تب برفکی
دوره 11، شماره 2، فروردین 1399، صفحه 241-247
پروین مقدم؛ آزاده زحمت کش؛ سعید آیریان؛ معصومه باقری؛ همایون مهروانی بهبهانی؛ خسرو آقایی پور
چکیده تب برفکی (FMD) بیماری بسیار واگیردار و ویرانگر است که به سرعت انتشار مییابد و خسارات اقتصادی زیادی را موجب میشود. یکی از روشهای مهم تشخیص بیماری و خصوصا تفکیک حیوان واکسینه شده از حیوان مبتلا به این بیماری، استفاده از پروتئینهای غیرساختاری بعنوان آنتی ژن در کیتهای تشخیصی الایزا میباشد. هدف از مطالعهی حاضر، کلونینگ توالی ژنی و بیان نواحی آنتیژنی پروتئین غیر ساختاری 3Dبه عنوان یکی از گزینههای تشخیصی میباشد. برای تکثیر ژن کدکنندهی نواحی آنتیژنی پروتئین 3D ویروس تب برفکی، آغازگرهای اختصاصی دارای جایگاه برشی آنزیم های NdeI و EcoRI طراحی شد و واکنش زنجیره ای پلیمراز انجام شد. ژن برش خورده توسط این دو آنزیم، به ناقل PET21a+ انتقال داده شد و در باکتری های اشرشیاکلی DH5α ترنسفورم شد. آزمایشات کلونی-PCR و برش آنزیمی بر روی کلونی های حاصل انجام و حضور ژن هدف تایید شد. توالی ژنی نیز پس از توالییابی تایید شد. برای تولید آنتی ژن نوترکیب، وکتور بیانی نوترکیب به میزبان بیانی باکتری اشریشاکلی BL21 انتقال داده شد. باکتری های حاوی ژن نوترکیب، با IPTGالقا شدند و بیان پروتئین نوترکیب با استفاده از روش SDS PAGE تایید شد. وزن مولکولی پروتئین نوترکیب موردنظر حدود 24 کیلودالتون بوده و از آن میتوان در طراحی کیت تشخیصی الایزا استفاده کرد
ریزجلبک کلامیدوموناس رینهارتی: کارخانهای سبز برای تولید پروتئینهای نو ترکیب
دوره 10، شماره 2، فروردین 1398، صفحه 211-221
شبنم شمعریز؛ حمیده افقی
چکیده با توجه به کاربرد گسترده پروتئینها در زمینههای مختلف علمی و صنعتی و عدم امکان استخراج بهینه و مقرونبهصرفه آنها از منابع طبیعی، بهترین راه چاره برای دستیابی به منبعی نامحدود از این مولکولهای پیچیده زیستی استفاده از تکنولوژی پروتئین نوترکیب است. طی دهههای گذشته پیشرفتهای حاصل در زمینه مهندسی ژنتیک و دستورزی موجودات مختلف منجر به توسعه شمار زیادی از سیستمهای بیانی برای تولید انواع مختلف پروتئینها بهصورت محلول و فعال زیستی شده است. امروزه یکی از مطرحترین سیستمهای بیان برای تولید پروتئینهای نوترکیب، ریزجلبکها هستند. ریزجلبکها گروه بزرگی از موجودات فتوسنتزکننده میکروسکوپی هستند که در اکوسیستمهای آبی زندگی میکنند. بیشتر پیشرفتها در این زمینه با استفاده از کلامیدوموناس رینهارتی (Chlamydomonas reinhardtii)، ریزجلبک یوکاریوتی تکسلولی و فتوسنتزکننده، بهعنوان موجود مدل حاصل شده است. در این مطالعه ابتدا سیستمهای بیانی مختلف و مزایای سیستم کلامیدوموناس رینهارتی مورد بررسی قرار گرفته، سپس به شرح تفضیلی ساختار و چرخه زندگی این جلبک استراتژیهای موجود برای مهندسی هر سه ژنوم هستهای، کلروپلاستی و میتوکندریایی آن بهمنظور تولید سویههای نوترکیب و انواع سیستمها و محیط کشتهای مورد نیاز برای کشت آن پرداخته و در پایان مراکز کشت و نگهداری ریزجلبکها، از جمله کلامیدوموناس رینهارتی در جهان را معرفی میکنیم.
تولید پروتئین نوترکیب β-NGF در باکتری اشریشیاکلی با استفاده از شیره خرما
دوره 6، شماره 2، فروردین 1394، صفحه 60-70
فرشید جابری انصاری؛ زهرا حاجی حسن؛ حسن جلیلی
چکیده تولید پروتئین های نوترکیب بطورمثال β-NGF با استفاده از میزبان های پروکاریوتی موضوع بسیاری ازمطالعات چنددهه اخیر می باشد. با وجود اینکه محیط های کشت باکتریایی نسبت به محیط کشتهای مخصوص سلول های یوکاریوتی ارزان تر و مقرون به صرفه تر می باشند اما وقتی همین محیط ها در مقیاس های صنعتی استفاده می شوند هزینه گزافی را به شرکت های زیست فناور تحمیل می نمایند. لذا یافتن محیط کشتی ارزان قیمت و دردسترس که باکتری های نوترکیب در آن قادر به رشد و تولید پروتئین های نوترکیب باشند از اهم بسیاری تحقیقات می باشد. درمطالعه حاضر برای اولین بار از مخلوط شیره خرما و عصاره مخمربه عنوان محیط کشتی ارزان قیمت استفاده شد. در بررسی RSM (response surface methodology) از غلظت های مختلف شیره خرما و عصاره مخمر به عنوان منابع کربن و نیتروژن مورد نیاز برای رشد باکتری ها استفاده شد و نشان داده شد که بالاترین میزان رشد در غلظت g/lit 20 و 5 کربن و نیتروژن می باشد. همچنین نشان داده شد که باکتری ها در این محیط علاوه بر رشد، قادر به تولید پروتئین نوترکیب (بطور مثال β-NGF) نیز می باشند.