گروهبندی لاینهای خالص ذرت (.Zea mays L) براساس صفات آگرومورفولوژیک در راستای تولید بذر هیبرید
دوره 10، شماره 2، بهار 1398، صفحه 297-304
علی غفاریآذر؛ رضا درویشزاده؛ بفرین مولایی؛ دانیال کهریزی؛ بابک درویشی
چکیده ذرت یکی از گیاهانی است که بهطور گسترده در سطح جهان بهدلیل سازگاری بالای آن برای تامین مواد غذایی انسان، دام و همچنین مواد خام محصولات صنعتی کشت میشود. تحقیق حاضر با هدف گروهبندی لاینهای خالص ذرت .LZea mays با استفاده از صفات آگرومورفولوژیک در راستای تولید بذر هیبرید صورت گرفت. ۱۰۰ لاین خالص ذرت هر کدام در ۶ گلدان به منزله ۶ تکرار کشت و در قالب طرح پایه کاملاً تصادفی در فضای باز محوطه گلخانه دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال ۱۳۹۴ چیده شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد بین لاینها از نظر تمامی صفات مورد مطالعه تفاوت معنیدار وجود دارد. ضرایب همبستگی بالایی بین صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بالاترین ضریب همبستگی بین صفت طول چوب بلال با وزن چوب بلال (۰/۸۲۲) مشاهده شد. تجزیه رگرسیون گامبهگام نشان داد صفات طول چوب بلال و وزن چوب بلال ۶۶/۴% تغییر عملکرد دانه را توجیه میکنند. در تجزیه کلاستر لاینها در چهار دسته گروهبندی شدند. بیشترین فاصله براساس روش ماهانالوبیس بین کلاسترهای ۲ و ۴ برابر ۲۸/۰۷ مشاهده شد. نتایج حاصل از گروهبندی براساس تجزیه به مولفههای اصلی موید نتایج تجزیه کلاستر بود. بهطور بالقوه ژنوتیپهای گروههای ۲ و ۴ میتوانند بهعنوان والدین واریتههای هیبرید و تولید جوامع در حال تفرق استفاده شوند.
ارزیابی واکنش لاین های خالص آفتابگردان روغنی به تنش خشکی
دوره 7، شماره 2، پاییز 1395، صفحه 40-50
علی سلیمانی قزلجه؛ رضا درویش زاده؛ آسا ابراهیمی؛ محمد رضا بی همتا
چکیده خشکی یکی از مهمترین عوامل محدود کننده رشد و تولید محصول گیاهان زراعی در اکثر نقاط جهان و ایران است. در این تحقیق تنوع ژنتیکی 100 لاین مختلف آفتابگردان بر اساس صفات زراعی- مورفولوژیکی تحت شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب بیانگر تفاوت معنیدار بین لاینها در اکثر صفات مورد بررسی بود. بالاترین ضریب تغییرات ژنتیکی در شرایط آبیاری نرمال در صفت قطر ساقه و پایین ترین ضریب در صفت محتوای آب نسبی مشاهده شد. در شرایط تنش خشکی بالاترین ضریب تغییرات ژنتیکی در صفت عملکرد دانه و پایین ترین ضریب در صفت روز تا گلدهی مشاهده شد. همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد دانه و اکثر صفات اندازه گیری شده در هر 2 شرایط محیطی مشاهده شد. تجزیه رگرسیون گام به گام نشان داد که در شرایط تنش خشکی قطر طبق، عرض برگ و طول دمبرگ در مجموع 9/73 درصد از تغییرات عملکرد دانه و در شرایط نرمال قطر طبق و ارتفاع بوته 6/73 از تغییرات عملکرد دانه را توجیه می نمایند. در تجزیه خوشهای به روش وارد، هم در شرایط تنش خشکی و هم در شرایط نرمال، لاین ها در 4 گروه قرار گرفتند اما توزیع لاین ها در گروه ها بسته به شرایط تنش متفاوت بود که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای مقاومت به خشکی است.