طراحی زیست‌حسگر برای شناسایی ۶ IL- به‌عنوان نشانگر التهابی با استفاده از سطوح همه‌گریز

جوادی, سید امیر حسین; پسته‌ای, سید خلیل; بیژنی شریف, صادق; خداپرست, سپیده

doi:10.48311/biot.2025.103428.0

طراحی زیست‌حسگر برای شناسایی ۶ IL- به‌عنوان نشانگر التهابی با استفاده از سطوح همه‌گریز

نوع مقاله : پژوهشی اصیل

نویسندگان

سید امیر حسین جوادی ¹

سید خلیل پسته‌ای ²

صادق بیژنی شریف ³

سپیده خداپرست ⁴

¹ گروه جراحی مغز و اعصاب، دانشکده پزشکی مرکز تحقیقات ضایعات مغزی و نخاعی پژوهشکده بازتوانی عصبی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران

² گروه بیهوشی، دانشکده پزشکی مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره) دانشگاه علوم پزشکی تهران

³ پژوهشکده بازتوانی عصبی، مجتمع بیمارستانی امام خمینی (ره)، دانشگاه علوم پزشکی تهران

⁴ دانشگاه علوم پزشکی تهران- پژوهشکده علوم اعصاب

https://doi.org/10.48311/biot.2025.103428.0

چکیده

اینترلوکین-۶ (۶IL-) یکی از سایتوکین‌های کلیدی با نقش دوگانه در فرآیندهای التهابی و ضد‌التهابی است که در تنظیم پاسخ‌های ایمنی، تمایز سلولی و آسیب‌های بافتی نقش مهمی دارد. افزایش سطح ۶IL- در سرم می‌تواند شاخص بروز اختلالاتی نظیر عفونت‌های مزمن، سرطان، بیماری‌های خودایمنی و آلزایمر باشد. با وجود پیشرفت در آزمون‌های مبتنی بر ELISA، این روش‌ها همچنان پرهزینه، زمان‌بر و نیازمند حجم بالای نمونه‌های زیستی هستند.
در این پژوهش، یک زیست‌حسگر نوین مبتنی بر سطوح همه‌گریز (Omniphobic) با الهام از ساختارهای زیستی طراحی شد که در آن آنتی‌بادی ضد ۶ IL- به‌صورت یکنواخت با استفاده از چاپ افشانه‌ای بر روی لایه‌ای از پلی‌متیل‌متاکریلات (PMMA) پوشش‌داده‌شده با فلوئوروسیلان تثبیت گردید. به‌منظور بهبود پایداری و کاهش جذب غیراختصاصی، لایه‌ای از مایع لغزنده زیست‌سازگار به سطح افزوده شد.
نتایج نشان داد که حسگر طراحی‌شده قادر به شناسایی ۶ IL- در غلظت‌های بسیار پایین (حد تشخیص 5/2 پیکوگرم بر میلی‌لیتر) حتی در خون کامل انسان است. ویژگی اختصاصی بالا، پاسخ خطی گسترده و تکرارپذیری مناسب، این سامانه را به گزینه‌ای مؤثر برای تشخیص سریع و حساس عوامل التهابی تبدیل می‌کند.

کلیدواژه‌ها

اینترلوکین-۶

سطوح همه‌گریز

پلی‌متیل‌متاکریلات

فلوئوروسیلان

چاپ افشانه‌ای

زیست‌حسگر

موضوعات