۶۲ نتیجه برای رسولی
دوره ۱، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۴۰۳ )
چکیده
مرز نشان دهنده منافع اصلی امنیت کشورها و تعیین کننده وسعت منطقه جغرافیایی یک کشور است. با توجه به اینکه قاره آفریقا سالیان طولانی مستعمره قدرتهای فراقارهای بود؛ لذا بیشتر مرزهای کشورها در این قاره به صورت استعماری و توسط دولتهای اروپایی در راستای تأمین منافع و اهداف ملیشان ترسیم شده است. همین امر موجب شده تا پس از استعمار زدایی و استقلال یافتن کشورهای آفریقایی، مرزها یکی از مهمترین منابع تنش میان آنها باشند. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و با استفاده از نرم افزار Super Decision به دنبال پاسخگویی به این سؤالات است که مهمترین اختلافات در قاره آفریقا کدامها هستند؟ وزن هریک از این شاخصها به چه میزان است؟ یافتههای پژوهش نشان میدهد مرزها در این منطقه شامل سه گروه اختلافات مرزی (اختلافات سرزمینی، اختلافات مرزی، اختلاف بر سر منابع مشترک، اختلافات مرزهای هویتی ادراکی)، عوامل تشدید کننده اختلافات مرزی (رهبری ناکارآمد، ناکارآمدی نهادهای بینالمللی و منطقهای، بیثباتی سیاسی، مسائل زیست محیطی، ژئواکونومیک و..) و عوامل کاهنده اختلافات مرزی (تعهد به همکاری در قالب سازمان قارهای مشترک (اتحادیه آفریقایی)، همکاریهای منطقهای در قالب سازمانهای منطقهای، تکامل مرز و سن مرز) هستند. در بحث اختلافات مرزی موضوع استعمار و در بحث عوامل تشدید کننده اختلافات موقعیت ژئواکونومیک منطقه دارای نقش پررنگتری در قاره آفریقا میباشد. در ارتباط با عوامل کاهنده اختلافات تکامل مرز از اهمیت بیشتری برخوردار است و این موضوع نشان دهنده این است که مرزها در قاره آفریقا با توجه به سن کم در زمان ترسیم از سوی قدرتهای فرامنطقهای اگر در مسیر تکامل و پختگی قرار گیرند، میتواند از عوامل کاهنده اختلافات محسوب گردد. بنابراین میتوان به خوبی مشاهده کرد که اختلافات مرزی در این قاره به صورت بسیار پیچیدهای درآمده است و تقریباً حل و فصل آن نیازمند مکانیزمهای بینالمللی قدرتمندی در این ارتباط میباشد تا بتواند از حجم تنشها و بروز درگیریهای مسلحانه در منطقه جلوگیری نماید. بنابراین میتوان نتیجه گرفت که اختلافات مرزی در قاره آفریقا ثمره دوره استعمار است و در مرحله اولیه تکامل مرز یعنی تعیین حدود مرزی متوقف شده است؛ بنابراین جهت حل و فصل اختلافات مرزی و تعیین نقاط مرزی نیازمند تدوین و تصویب قوانین مرزی در سطح منطقهای از طریق ایجاد مکانیزمهای حل اختلافات در سطح قاره آفریقا هستیم.
دوره ۲، شماره ۱ - ( زمستان ۱۳۹۸ )
چکیده
بنیادگرایی در قالب منش و کنش یکی از مسایل امنیتی جهان امروز است، به گونهای که قلمرویابی و قلمروگستری گروههای بنیادگرای تروریستی بخش کلانی از ادبیات امنیتی جهان را به خود معطوف داشته است. طی یک دهه گذشته منطقه شمال آفریقا برخاسته از بحرانهای داخلی، رقابتهای سیاسی و ایدئولوژیکی منطقهای و مداخله قدرتهای فرامنطقهای کانون پیدایش و گسترش اندیشههای افراطیگرایانه شده، به گونهای که هزینهها و آثار فراوانی در سطوح داخلی، منطقهای و بینالمللی در پی داشته است. در این میان، شمال قاره آفریقا و بهطور مشخص کشور تونس فرصتهای مناسبی برای رشد و گسترش سازمان بنیادگرای داعش فراهم ساخته است. پژوهش حاضر که ماهیتی توصیفی- تحلیلی دارد و دادهها و اطلاعات مورد نیاز آن به روش کتابخانهای گردآوری شده است در قالب نظریه میدان واحد جونز بر این فرضیه استوار است که عوامل داخلی (بحرانهای اجتماعی) و خارجی (قدرتهای مداخلهگر)، زمینه قلمروگستری سازمانهای بنیادگرای تروریستی مانند داعش را در تونس فراهم آورده است. نتیجه پژوهش نشان داد که شکنندگی دولت، ساختار جغرافیایی و پیوستگیهای ژئوپلیتیکی، به همراه محظورات سیاسی و بینالمللی حاکم بر تونس زمینه قلمرویابی و قلمروگستری داعش را فراهم کرده است، اما عدم همراهی نظام ژئوپلیتیک منطقهای و جهانی و ناکامی این گروه در فرآیند قلمروداری مانع از پیدایش موجودیت سیاسی- فضایی نوینی شد.
دوره ۳، شماره ۴ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
انقلاب یکی از تحولات بزرگ اجتماعی است که آثار آن در تغییر آمایش سیاسی فضای عمومی جوامع محسوس و بسیار تاثیرگذار است. هدف اصلی این پژوهش مطالعه تطبیقی جایگاه رهبری در انقلابهای کلاسیک و جنبشهای اعتراضی خاورمیانه و شمال آفریقا موسوم به بهار عربی با تاکید بر نقش رهبری است. این مقاله در پاسخگویی به این پرسش است که چه تفاوتی میان انقلابهای کلاسیک و خیزشهای اخیر کشورهای اسلامی- عربی منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا از نظر نقش رهبری در شکلگیری و هدایت آنها وجود دارد؟ پژوهش حاضر که ماهیتی توصیفی- تحلیلی دارد و دادهها و اطلاعات مورد نیاز آن به روش کتابخانهای گردآوری شده با بهرهگیری از آموزههای نظریات انقلاب و بسیج سیاسی و همچنین استفاده از آموزههای رهبری کاریزماتیک در آرای ماکس وبر، بر این فرضیه استوار است که جنبشهای اعتراضی خاورمیانه و شمال آفریقا به واسطه فقدان مولفه رهبری نتوانستند همانند انقلابهای کلاسیک بر آمایش سیاسی فضای پیرامونی خود اثربخش باشند. یافتههای پژوهش همچنین نشان میدهد که الگو و شیوه رهبری رکن مهم و تعیین کنندهای در موفقیت و شکست یک انقلاب است و تعدد رهبری، ضعف پایگاه اجتماعی رهبران، بی ثباتی کادر رهبری و تفاسیر متفاوت آنها در جنبشهای اعتراضی خاورمیانه و شمال آفریقا فقط منجر به بحران و بیثباتیهای مستمر در فضای سیاسی کشورهای درگیر شده است.
دوره ۳، شماره ۶ - ( پاییز و زمستان ۱۳۹۵ )
چکیده
ادبیات خاص زبان قرآن، ترجمه آن به زبانی دیگر را با مشکل مواجه میکند. بررسی اسلوب تأکید، بهعنوان یک مقوله نحوی در ترجمههای قرآن میتواند اختلاف و نارسایی معادلهای آنها را براساس نظریات موجود در این علم نشان دهد. با توجه به موقعیت این اسلوب در زبان مبدأ، نقد و ارزیابی معادلهای دو وجه مفعول مطلق تأکیدی و عطف مترادف براساس الگوی متنگرایی هاوس میتواند راهگشای ترجمه دقیقتر در این زمینه باشد. بررسی دو وجه تأکیدی مزبور در ترجمههای انگلیسی شاکر، ایروینگ و هلالی– خان با این معیار که بر گزینش واژگان و ساختار همارز با متن مبدأ استوار است، پرده از برخورد ناهمگون آنها در برقراری تعادلهای مذکور بر میدارد. معادلیابی سطحی مفعول مطلق تأکیدی، عدم انعکاس ساختار تأکیدی معادل در زبان مقصد و کیفیت برخاسته از آن و نیز عدم برقراری تعادل ساختاری مناسب در آیات مزیّن به قاعده عطف به مترادف (توسط واو) از جمله مهمترین نواقص این ترجمههاست. اما مترجمان در برخی موارد، چون برقراری تعادل مناسب ساختار تأکیدی با استفاده از الگوی ساختار موازی در زبان مقصد در مورد قاعده عطف به مترادف (توسط واو به همراه لا) عملکرد مناسبی داشتهاند. گرچه اعجاز بیانی قرآن، تفاوتهای دستوری دو زبان و نقش خود مترجم در ترجمه متعادل و یا نامتعادل این ادوات تأثیر مشهودی دارد، اما با توجه به موقعیت زبانی تأکید در متن مبدأ، روش ترجمه آشکار هاوس میتواند روش برتر در این حوزه درنظر گرفته شود.
دوره ۴، شماره ۳ - ( تابستان ۱۴۰۳ )
چکیده
مساله اختفای الهی از آنجا شکل میگیرد که بسیاری از انسانها دایماً در جستوجوی شواهد کافی برای وجود خداوند هستند اما بدون اینکه مقصر باشند، به آن شواهد دست نمییابند. برخی از فیلسوفان معاصر با روشهای گوناگون به بررسی این مساله پرداختهاند. جان شلنبرگ، فیلسوف کانادایی، اولین بار با تفصیل بیشتری به بررسی این موضوع پرداخت. وی در سال ۲۰۱۵ برهان اختفای الهی را مطرح کرد و آن را به عنوان قرینهای به سود خداناباوری ارایه داد. این برهان مدعی است که اگر خداوند وجود داشت باید شواهد و دلایل کافی برای این باور را حداقل برای انسانهایی که در جستوجوی او هستند فراهم میکرد، اما اکنون اینگونه نیست، پس خداوند وجود ندارد. هدف این مقاله علاوه بر تشریح برهان اختفای الهی شلنبرگ، بررسی دیدگاه مایکل ری، فیلسوف دین آمریکایی، در مورد این مساله است.
دوره ۴، شماره ۱۱ - ( ۱۰-۱۳۹۵ )
چکیده
فرهنگ عامه به شناخت عادات، رسوم، حکایتها، باورها، سرودها، مثلها و گفتار شفاهی مردم میپردازد و امروزه در حوزههای مختلف علوم انسانی، ازجمله جامعهشناسی و
شاخههای آن، تاریخ، روانشناسی، ادبیات، هنر و حتی ادیان بررسی میشود. ادبیات در مفهوم خاص و در شاخههای مختلف، سرشار از عناصر فولکلور است و توجه ویژه به آن در حوزه مطالعات میانرشتهای، نگرشی نو است.
سفرنامه نوعی گزارش است که سفرنامهنویس در آن اوضاع شهرها و سرزمینهایی را که بدانجا سفر کرده است، از زاویه دید خود و در نتیجه ارتباط مستقیم به تصویر میکشد. سفرنامهها دربردارندۀ اطلاعات مفیدی هستند که از طریق آن میتوان به واقعیتهای اجتماعی، سیاسی و اقتصادی دورههای مختلف تاریخ ملتها پی برد. همچنین یکی از
راههای مهم شناخت ملتها و مقایسه آنها با یکدیگر و بهترین روش برای شناخت پدیدههای گوناگون مرتبط با فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی است که حتی منابع تاریخی دربارۀ آنها سکوت کردهاند.
این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و با بررسی سفرنامة ابنبطوطه عناصر فرهنگ عامه و فرهنگ عمومی و ارتباطات اجتماعی ایرانیان (ادبیات فولکلور ایران) را بررسی میکند و به معرفی رفتارهای مبتنی بر فرهنگ عمومی از نگاه سفرنامهنویس مغربی- که در دوره مغول به نقاط و شهرهای مختلف ایران سفر کرده است- میپردازد. یافتههای پژوهش نشان میدهد که عناصر فولکلور در سفرنامة ابنبطوطه در بخش ایران جایگاه خوبی دارد و نمود این عناصر، بیشتر در زمینه عادات غذایی و وصف خوردنیهاست.
دوره ۶، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۵ )
چکیده
هدف از این پژوهش، بررسی رابطه بین رضایت شغلی و جدایی – تفرد در دو گروه از مدیران بومی و غیربومی استان گیلان میباشد. نمونه پژوهش شامل ۲۷۷ نفر از مدیران بومی و غیربومی سازمانهای استان گیلان بودند که با استفاده از جدول مورفی و میورز برای تعیین حجم نمونه، براساس اندازه اثر انتخاب شدند. به منظور سنجش متغیرهای مورد نظر از ابزار رضایت شغلی جاج و بونو و پرسشنامه جدایی - تفرد استفاده شد. نتایج به دست آمده حاکی از آن بود که رضایت شغلی مدیران بومی بیش از مدیران غیربومی است و نیز مشخص شد که مدیران بومی و غیربومی در متغیرهای جدایی – تفرد تفاوت معناداری نشان میدهند. همچنین بین رضایت شغلی و جدایی – تفرد در این مدیران رابطه وجود دارد و این رابطه در مدیران غیر بومی بیش از مدیران بومی است. بنابراین انتخاب مدیران غیربومی میتواند با توجه به عملکرد آنها در مقیاس جدایی – تفرد صورت گیرد تا افراد غیر بومی که به سمتهای مدیریتی گمارده میشوند کمتر از شغل خود، ناخشنود گردند. همچنین پیشنهاد میشود که پژوهشگران بعدی به بررسی رابطه سازه دلبستگی با رضایت شغلی بپردازند که تکمیلکننده این مطالعه نیز میتواند باشد.
دوره ۶، شماره ۴ - ( پاییز ۱۴۰۳ )
چکیده
امارات متحده عربی یکی از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است که در سیاستهای منطقهای و بین المللی با جمهوری اسلامی ایران تضاد منافع دارد. در نتیجه با ایالات متحده آمریکا و عربستان سعودی در انجام اقدامات مختلف علیه منافع ملی جمهوری اسلامی ایران متحد شده است. از سوی دیگر، ایران در راستای روابط حسن همجواری و همچنین به دلیل مزیتهای تجاری و اقتصادی متعددی که دبی برای ایران دارد و در راستای حفظ منافع تجار ایرانی و سایر اتباع، سعی کرده از هرگونه اقدام متقابل علیه امارات پرهیز کند. از این رو هدف اصلی این مقاله تحلیل عوامل همگرایی و واگرایی سیاست خارجی ایران در قبال امارات متحده عربی است. این پژوهش در صدد پاسخگویی به این پرسش است که عوامل موثر بر همگرایی و واگرایی سیاست خارجی ایران در قبال امارات متحده عربی کدامند؟ روش پژوهش حاضر که ماهیتی توصیفی- تحلیلی دارد، با مبنا قرار دادن تکنیک دیمتل بر این فرض استوار است که سیاست خارجی ایران در قبال امارات متحده عربی شامل عوامل واگرا و همگرا می باشد. یافته های تحقیق نشان داد متغیرهایی مانند دیدگاههای متفاوت در سیاست بینالملل، نیروهای مسلح امارات، پیمان های نظامی، اختلاف بر سر موضوع یمن، اتخاذ راهبرد تهاجمی انصارالله، شیعیان امارات، اختلافات عربستان و امارات و همگرایی با عربستان سعودی و ... در منطقه نشان دهنده تعامل بالا و ارتباط سیستمی قوی با سایر متغیرها هستند. و عواملی مانند ترس از افزایش نفوذ جمهوری اسلامی ایران، کمبود نیروی انسانی کارامد، عدم واکنش نظامی آمریکا، نوع حکومت، اختلافات داخلی بین امیرنشین ها و ... به عنوان معلول نمایش داده شده است.نتایج تحقیق نشان می دهد در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران توجه به عوامل اقتصادی در ارتباط با امارات متحده عربی می تواند همگرایی با این کشور را افزایش دهد.
دوره ۷، شماره ۱ - ( زمستان ۱۴۰۳ )
چکیده
تقسیمات کشوری یکی از راهکارهایی است که کشورها برای توسعۀ سرزمینی دنبال میکنند تا بتوانند مکان سکونت شهروندان را برای زندگی در سطح مناسبی قرار دهند. عوامل متعددی بر تقسیمات کشوری نقش دارند، عواملی مانند شاخصهای شکل و نوع نظام سیاسی، اقلیتهای اکولوژیک، جغرافیای قدرت و حمایت، علمی و قانونی، فضاهای پیرامونی و محیط استراتژیک کشور و ... . ایران یکی از کشورهای با سابقۀ تاریخی در داشتن نظام تقسیمات کشوری است، اما این تقسیمات با مشکلاتی روبهروست. یکی از استانهای مرزی کشور که با مشکل کمبرخورداری مواجه است، استان کرمانشاه است. این استان بهعنوان یکی از استانهای غربی کشور در راستای نظام تقسمیات کشوری دارای ۱۴ شهرستان، ۳۱ مرکز شهری، ۸۶ دهستان و ۲۷۹۳ آبادی دارای سکنه است. هدف اصلی در این مقاله، تحلیل وضعیت نظام تقسیمات کشوری بر توسعهیافتگی استان کرمانشاه است. برای بررسی این هدف، سؤال اصلی مطرحشده این است که وضعیت نظام تقسیمات کشوری بر سطح توسعهیافتگی استان کرمانشاه چگونه بوده است؟ در پاسخ به این سؤال، از روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانهای و منابع اینترنتی، بهره برده شده است. نتایج یافتههای تحقیق نشان میدهند که با توجه به شکلگیری پدیدۀ نخست شهری برای شهر کرمانشاه، ضعف توجه به ساختار فرهنگی ـ مذهبی موجود در استان و ضعف توجه به ظرفیتهای محیطی ازجمله در زمینۀ کشاورزی، تقسیمات کشوری کنونی در استان کرمانشاه دچار ضعف در کارآمدی بوده و تأثیر مطلوبی بر روند توسعهیافتگی در این استان نداشته است.
احمد علی پوربابائی، محمد علی آموزگار، سمانه توکلی، مهرنوش رسولی،
دوره ۹، شماره ۱ - ( زمستان ۱۳۹۶ )
چکیده
اهداف: کاروتنوئیدها گروه وسیعی از رنگدانههای محلول در چربی هستند و بهوسیله انواعی از میکروارگانیزمها تولید میشوند. هدف مطالعه حاضر، مقایسه تولید رنگدانه کاروتنوئیدی توسط جدایههای پروکاریوتی اکوسیستمهای شور ایران و شناسایی جدایه برتر بود.
مواد و روشها: در مطالعه تجربی حاضر جدایهها با روشهای مبتنی بر کشت، خالصسازی و عصاره کاروتنوئیدی با روش اسپکتروفتومتری در طول موجهای ۴۰۰ تا ۶۰۰نانومتر آنالیز شدند. میزان کل کاروتنوئید در طول موج ۴۹۰نانومتر بهدست آمد و در نهایت با روش خالصسازی باندها بهوسیله کروماتوگرافی لایه نازک و آنالیز با کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا و طیفسنج مادون قرمز تبدیل فوریه باندهای مورد نظر تعیین هویت شدند.
یافتهها: از اکوسیستمهای بررسیشده، تعداد ۴۳ جدایه بهدست آمد. ۸ جدایه تحملکننده نمک، ۸ جدایه نمکدوست نسبی و ۲۷ جدایه نمکدوست اجباری بودند. همه سویهها ترکیبات کاروتنوئیدی تولید کردند. جدایه M۲۴ با تولید ۲۰/۵۴۰۵میکروگرم بر گرم بهعنوان جدایه برتر اتخاب شد. ۶ باند در عصاره رنگی این سویه مشاهده و غلیظترین باند خالصسازی شد. طیفسنجی با اسپکتروفتومتر مرئی در نور فرابنفش جذب ۴۹۵نانومتری با دو شانه در ۵۳۰ و ۴۶۵نانومتر را بهعنوان حداکثر جذب نشان داد که مشابه طیف مرئی در نور فرابنفش حاصل از آلفا-باکتریوروبرین بود. جدایه M۲۴، ۹۸% با سویه هالوآرکولا آمیلولیتیکا BD-۳ قرابت فیلوژنی داشت.
نتیجهگیری: از اکوسیستمهای بررسیشده، تعداد ۴۳ جدایه بهدست آمد. ۸ جدایه تحملکننده نمک، ۸ جدایه نمکدوست نسبی و ۲۷ جدایه نمکدوست اجباری هستند. همه سویهها قادرند ترکیبات کاروتنوئیدی تولید کنند. جدایه M۲۴ جدایه برتر است، که ۹۸% با سویه هالوآرکولا آمیلولیتیکا BD-۳ قرابت فیلوژنی دارد.
دوره ۹، شماره ۲ - ( تابستان ۱۳۹۸ )
چکیده
پوستهها و نماهای ساختمانی نقش موثری در کاهش مصرف انرژی دارند. نمای دوپوسته بهعنوان یک سیستم غیرفعال خورشیدی در دوره سرما بار گرمایشی ساختمان را بهطور قابل توجهی کاهش میدهد، ولی در دوره گرما با افزایش دمای حفره میانی بار سرمایشی ساختمان و انرژی مصرفی سرمایشی افزایش مییابد. استفاده از سایهاندازها یک راهکار موثر در کاهش بار سرمایشی ساختمان است. سایهاندازهای ثابت عملکرد نماهای دوپوسته را در زمستان بهدلیل ممانعت از نفوذ تشعشعات خورشیدی و کاهش جذب مستقیم، بهطور زیادی کاهش میدهند. برای رفع آن باید در سایهاندازهای متحرک، زاویه بهینه قرارگیری را در طول سال محاسبه نمود. در این مطالعه، عملکرد سالیانه نماهای دوپوسته برای یک اتاق اداری در تهران با حضور سایهاندازهای کرکرهای افقی و قائم ثابت و متحرک بررسی شدند. فضا در نرمافزار راینو و مدل پارامتریک سایهاندازها در پلاگین گرسهاپر ایجاد شد. در مدلسازی، یک فضای اداری استاندارد با ابعاد ۴ در ۵متر و به ارتفاع ۳متر با پنجرهای رو به جنوب بررسی، سپس نمای دوپوسته با سایهاندازهای بهینه افقی و قائم متحرک در نرمافزار دیزاینبیلدر مدلسازی و میزان بهرهوری و ذخیره سالیانه انرژی آن در مقایسه با نمای دوپوسته بدون سایهانداز بررسی شد. طبق نتایج سایهاندازهای متحرک بهینهتر از حالت ثابت خود و سایهانداز کرکره افقی متحرک نیز بهینهترین گزینه است. مجموع انرژی مصرفی سایهانداز کرکره افقی متحرک، بهینهترین گزینه پیشنهادی، نسبت به سایهانداز کرکرهای افقی ثابت ۳۴/۲۷%، نسبت به حالت کرکرهای قائم ثابت و متحرک بهترتیب ۱۱/۸۷% و ۱/۳۷% و نسبت به نمای دوپوسته بدون حضور سایهاندازها ۵۰/۶۹% بهینهتر است.
دوره ۹، شماره ۳ - ( پاییز ۱۳۹۸ )
چکیده
همکاری شبکهای ضرورتی اجتنابناپذیر برای ارائه خدمات باکیفیت در نظام سلامت محسوب میشود. استفاده از ساختارهای همکاری و سازوکارهای هماهنگی در قالب یک الگوی حکمرانی مطلوب شرط موفقیت در همکاری شبکهای است. عوامل مختلفی بر طراحی یک الگوی حکمرانی موفق در شبکههای مراقبت از سلامت تأثیر میگذارد. با توجه به اهمیت این عوامل در طراحی الگوی حکمرانی، تا به حال به بررسی جامع عوامل خارج از کنترل شبکه پرداخته نشده است. در این پژوهش به شناسایی عوامل خارج از کنترل شبکه که باید در طراحی یک الگوی حکمرانی مطلوب در نظام سلامت توجه شوند، پرداخته میشود. در اینجا برای شناسایی و استخراج عوامل تأثیرگذار خارج از کنترل از روش مرور نظاممند ادبیات (SLR) استفاده میکنیم. با جستجوی مقالههای مرتبط با سؤال تحقیق در پایگاه داده وب آف ساینس بهعنوان یک پایگاه جامع، ۱۵۰۰ مقاله حاصل شد. با غربالگری نتایج حاصل شده براساس عنوان این مطالعات با معیارهای ورودی و خروجی ۱۵۰ مقاله حاصل گردید. غربالگری نهایی این ۱۵۰ مقاله براساس چکیده و نتیجهگیری به ۱۱ مقاله نهایی منهی شد که ۱۵ قطعه شواهد از آنها استخراج شد. با ترکیب شواهد استخراج شده بهمنظور دستیابی دیدگاهی جامع، ۴ کلاس با ۱۵ مؤلفه ایجاد شد. بر این اساس، اقتضائات محیطی، سطح دخالت دولت در نظام سلامت، ماهیت سیاستها، مداخلههای دولتی در نظام سلامت و نیز نرخ ارجاعات در شبکههای سلامت بهعنوان مهمترین عوامل خارج از کنترل شبکه شناسایی شد. حکمرانی شبکه تنها در صورتی موفق خواهد بود که عوامل مؤثر بر طراحی آن در نظر گرفته شود.
دوره ۱۰، شماره ۰ - ( Spring ۲۰۰۸- ۱۳۸۶ )
چکیده
هدف: ویروس نقص ایمنی اکتسابی نوع یک (HIV-۱)، عامل ایجاد کننده نشانگان نقص ایمنی اکتسابی انسانی (AIDS) میباشد و تشخیص ژن ویروس HIV-۱ در نمونههای مشکوک مدرکی جهت تشخیص عفونت است. انتقال بیماری از طریق انتقال خون در دوره پنجره در مراکز انتقال خون، یک معضل جهانی محسوب میشود. علاوه بر این، نیاز مبرمی برای تشخیص سریع، حساس و دقیق عفونت HIV-۱ قبل از ظهور پادتن در بدن فرد آلوده در بیمارستان ها، مراکز بهداشتی و در نوزادان متولد شده از مادران آلوده وجود دارد.
مواد و روش ها: روش سریع و حـساس تراشه ویـژوال DNAبا کمک RT-Nested PCR و روش و سیستم نشانگر آنزیم- سوبسترا بکار گرفته شد. در ابتدا پس از طراحی و راه اندازی روش RT-Nested PCR و اطمینان از بهدست آمدن محصول مورد نظر، با استفاده از dNTP نشاندار شده و با ماده دیگوکسی ژنین، روش یاد شده طراحی گردید. محصول بهدست آمده بر روی تراشه، که از قبل مراحل آماده سازی آن انجام شده و کاوشگر به آن متصل گردیده بود، تحت شرایط هیبریداسیون قرار گرفت. پس از شستشوی تراشه، با آنتی بادی ضد دیگوکسی ژنین که با آنزیم آلکالین فسفاتاز، کونژوگه شده بود نزدیک کرده و پس از شستشو، در حضور سوبسترای BCIP/NBT واکنش انجام گرفت. تولید رنگ ارغوانی، نشانه بر مثبت بودن آزمایش و حضور ژن ویروسی در آن نمونه میباشد و عدم تغییر رنگ مبنی بر منفی بودن آزمایش است.
نتایج: ۳۵ نمونه سرمی از مراحل مختلف عفونت (ایدز، علامت دار و بدون علامت) و ۲۰ نمونه سرمی تأیید شده منفی، جمعآوری شد و با روش یاد شده مورد بررسی قرار گرفت. در تمام موارد مثبت رنگ ارغوانی مشاهده گردید، ضمن اینکه در هیچ کدام از موارد منفی رنگی مشاهده نشد.
نتیجهگیری: در این پژوهش، مشاهده گردید روش طراحی شده، دارای حساسیت و اختصاصیت بالایی برای تشخیص عفونت ویروس HIV-۱ میباشد. به نظر میرسد که ژن ویروسی را میتوان حتی قبل از تغییرات سرمی و ظهور پادتن تشخیص داد و از این رو میتوان دوره پنجرهای عفونت را کوتاهتر کرد. علاوه بر آن در نوزادان متولد شده از مادران آلوده به دلیل انتقال مادری پادتنها روش های تشخیص پادتن و سرولوژی فاقد ارزش است و بنابراین از این شیوه میتوان استفاده نمود. همچنین در این روش به دلیل حساسیت بالا، نمونههای سرمی مثبت با بار ویروسی خیلی پایین هم قابل تشخیص است.
دوره ۱۰، شماره ۰ - ( Summer ۲۰۰۸- ۱۳۸۶ )
چکیده
هدف: در این تحقیق روش Real Time RT-PCRبا استفاده از رنگ سایبرگرین بهمنظور سنجش کمی ویروس نقص سیستم ایمنی انسانی نوع یک (HIV-۱) راهاندازی شد.
مواد و روشها: ایـن آزمایش بر اســاس تــکثیر ناحیه ژن pol ویروس بوده و از دستگاه ترموسایکلرABI ۷۵۰۰ استفاده شد. ۲۶ بیمار مبتلا به HIV-۱ با این روش مطالعه شدند و سپس نتایج با آزمون تجارتی استاندارد کوباس آمپلی کور مونیتور تست (COBAS Amplicor HIV-۱ Monitor Test)مقایسه شد.
نتایج: نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که این روش قادر به اندازهگیری حداقل ۵۰۰ کپی از HIV-۱ RNA در هر میلی لیتر است. علاوه بر این، آزمایش در محدوده ۵-۱۰۹×۵ کپی از RNA ویروس در هر میکرو لیتر خطی است. از آنجایی که در هیچ کدام از افراد کنترل هیچگونه علامت مثبتی نشان داده نشد، ویژگی این روش ۱۰۰ درصد محاسبه شد. اندازهگیری کمی HIV-۱ در بیماران با استفاده از روش راهاندازی شده و روش استاندارد نشان داد که همبستگی بسیار خوبی بین دو روش وجود دارد (۹۵/۰=R۲).
نتیجهگیری: بر اساس آخرین اطلاعات موجود، شیوع HIV در جمهوری اسلامی ایران در یک وضعیت هشدار دهنده در حال افزایش است. از آنجایی که سطح پلاسمایی ویروس، مؤثرترین شاخص برای بررسی درمان بیماری است، اندازهگیری سطح پلاسمایی HIV-۱ ابزار بسیار مهمی برای پیگیری فعالیت ویروس در افراد آلوده است. در این راستا راهاندازی و توسـعه روشهای اندازهگیری HIV-۱ RNA ابـزار منحصر به فـردی است که به پـزشک برای آگاهی از وضعیت درمان در بیمارانی که تحت درمان ضد رتروویروسی قرار گرفتهاند کمک میکند. در این تحقیق روشSYBR-green Real Time RT-PCR را بهمنظور سنجش کمی HIV-۱ در بیماران آلوده راهاندازی شد. از آنجایی که در این روش از RNA استاندارد سنتز شده استفاده شد، محدوده شناسایی بالادست در این روش بسیار بالاتر از روش استاندارد بود (۱۰۹ ×۵ در مقابل ۱۰۵×۵/۷). بنابراین اگر نیازی به محدوده دینامیکی گستردهتری باشد- مانند موارد حاد بیماری- این استاندارد مفید خواهد بود. در این تحقیق تکرارپذیری در سطح درون سنجش (Intra assay) و بین سنجش (Inter assay) بررسی شد.
ضریب تغییرات Ct بهدست آمده در آزمون تکرارپذیری درون سنجش و بین سنجش به ترتیب کمتر از ۳ و ۵/۴ درصد بود که نشان میدهد این روش تکرارپذیری بالایی دارد. با توجه به نتایج بهدست آمده روش راهاندازی شده، میتواند جایگزین مناسبی برای روش استاندارد در سنجش کمی HIV-۱ باشد.
دوره ۱۱، شماره ۰ - ( Spring & Summer ۲۰۰۸- ۱۳۸۷ )
چکیده
هدف: علیرغم غربالگری خونهای اهدایی با روشهای حساس مبتنی بر شناسایی آنتیبادی، همچنان خطر انتقال عفونتهای ویروسی وجود دارد. بنابراین طراحی روشهای حساس مبتنی بر شناسایی اسید نوکلئیک مورد توجه قرار گرفته است. هدف از این تحقیق طراحی روشی حساستر در مرحله شناسایی نسبت به روشهای معمول و همچنین تشخیص همزمان عفونتهای ویروس نقص ایمنی اکتسابی تیپ یک و ویروس هپاتیت C در یک نمونه است.
مواد و روشها: پس از طراحی آغازگرها و پروبهای اختصاصی دو ویروس و بهینهسازی روش واکنش زنجیرهای چندگانه، مرحله نشاندار کردن محصول با استفاده ازنوکلئوتیدهای متصل به دیگوگسیژنین انجام شد. محصول بهدست آمده ابتدا به دو قسمت مجزا تقسیم و پس از واسرشت شدن در شرایط قلیایی با پروب اختصاصی مجاور شد. پروبهای حاوی بیوتین انتهایی پس از اضافه شدن به پلیت پوشش یافته با استرپت آویدین متصل شدند. پس از شستشو، آنتیبادی ضد دیگوگسیژنین متصل به آنزیم آلکالن فسفاتاز به چاهکها اضافه شد. در مرحله نهایی شستشو انجام و سوبسترا اضافه شد. با استفاده از روش رنگسنجی نمونههای مثبت و منفی از نظر عفونت قابل شناسایی هستند.
نتایج: ۳۵ نمونه با روش طراحی شده مورد آزمایش قرار گرفتند، که شامل ۲۷ نمونه مثبت و ۸ نمونه منفی تأیید شده و ۴ نمونه پانل استاندارد بودند. هیچگونه نتیجه مثبت یا منفی کاذب مشاهده نشد.
نتیجهگیری: روش طراحی شده دارای حساسیت و اختصاصیت قابل قبولی برای تشخیص عفونت ویروس نقص ایمنی اکتسابی تیپ یک و ویروس هپاتیت C در دوره پنجره میباشد بهعلاوه امکان کمی کردن روش وجود دارد، که در کنترل بیمار و پایش درمان مفید است. همچنین در کنار حساسیت بسیار بالا هزینه و زمان کمتری برای انجام آزمون نیاز است.
دوره ۱۱، شماره ۰ - ( Spring & Summer ۲۰۰۸- ۱۳۸۷ )
چکیده
هدف: هلیکوباکتر پیلوری یک باکتری گرم منفی مارپیچی شکل و میکروآئروفیل است که در لایه مخاطی معده انسان تکثیر یافته و ایجاد عفونت مینماید. عفونت ایجاد شده توسط این باکتری که با تخریب بافت پوششی معده همراه است، منجر به التهاب مزمن معده میشود که میتواند سبب ایجاد زخمهای معده و دوازدهه شود. رویکردهای اخیر در راستای بهکارگیری درمانهای اختصاصی برای مقابله با این عفونت است که در این میان آنزیم اورهآز بهعنوان یکی از مهمترین عوامل بیماریزا و آنتیژنیک این باکتری، هدف مناسبی برای این منظور است. هدف از مطالعه حاضرتولید IgY اختصاصی بر علیه زیرواحد C آنزیم اورهآز است.
مواد و روشها: در این مطالعه ابتدا بهمنظور تهیه پروتئین نوترکیب زیرواحد C اورهآز، پس از کشت و تخلیص ژنوم باکتری، با کمک PCR، ژن زیرواحد C آنزیم اورهآز هلیکوباکتر پیلوری تکثیر و سپس روی ناقل بیانی pET۲۸a کلون شد. پس از انتقال سازه نوترکیب به باکتری اشرشیاکلی زیرگونه Bl۲۱DE۳، پروتئین نوترکیب مورد نظر بیان شد. در ادامه پروتئین نوترکیب از طریق کروماتوگرافی میل ترکیبیNi-NTA تخلیص شد. در نهایت پس از تزریق پروتئین نوترکیب تخلیص شده به مرغ، تکمیل دوره ایمنسازی، جمعآوری تخم مرغها و جداسازی زرده تخم مرغ، IgY با رسوبگذاری به کمک پلیاتیلنگلیکول تخلیص و با سنجش الایزا ارزیابی شد.
نتایج: بررسی با SDS-PAGE نشان میدهد پروتئین نوترکیب بهخوبی بیان و تخلیص شده است، همچنین نتایج بهدست آمده با الایزا نشاندهنده ایمنیزایی بالای پروتئین نوترکیب و توان بالای آنتیبادی در شناسایی زیرواحدC آنزیم اورهآز است. بررسی با SDS-PAGE همچنین نشان میدهد، تخلیص IgY با خلوص بیش از ۷۰ درصد انجام شده است.
نتیجهگیری: با توجه به توان بالای آنتیبادی IgY-HpUc در شناسایی زیرواحد UreC آنزیم اورهآز، امکان استفاده از این آنتیبادی بهصورت خوراکی بهمنظور محدود کردن رشد و توسعه عفونت هلیکوباکتر پیلوری مطرح میشود.
دوره ۱۱، شماره ۲ - ( تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
الکساندر پوشکین و نیما یوشیج به عنوان دو شاعر پیشرو و نوآور در ادبیات روسی و فارسی شناخته میشوند. شاعرانی شیفته و عاشق، که در درجه اول عاشق فردیت خود و در درجه دوم عاشق جامعهای هستند که در آن زندگی می کنند. شاعرانی که نمیتوانند رنج مردم ستمدیده را تحمل کنند و ساکت بنشینند، به دنبال راهی برای همدردی با مردم و بیداری توده مردم هستند، هر دو شاعر به خاطر افکار آزادی بخش دورهای از زندگی خود را در تبعید به سر میبرند، همچنان در تبعید عاشق وطن و طبیعت سرزمین خود هستند هر دو طعم عشق فردی را چشیده و از آن گذر کرده به عشق والا و برتر میاندیشند، گاهی دچار یأس میشوند اما اجازه نمیدهند که یأس آنها را از ادامه مسیر باز دارد؛ دوباره تلاش میکنند و راهی میگشایند برای بیان آنچه باید بیان شود.
نیما و پوشکین با حضور همیشگی در شعرشان فاصله شعر و شاعر را از بین میبرند شعر را به زمان خود نزدیک میکنند و در واقع با شعر خود یکی میشوند، نیما واقعیت را با طبیعت در میآمیزد و پوشکین واقعیت را با تاریخ همراه میسازد و با زبانی نو بیان میکنند آنچه را که باید بیان شود.
دوره ۱۲، شماره ۱ - ( بهار و تابستان ۱۳۸۷ )
چکیده
بررسی نوسانهای سطح آب دریاچه ها به منظور حفاظت آنها به لحاظ اهمیت، ماهیت و موقعیت این مجموعه های آبی و به عنوان یک میراث طبیعی در سالهای اخیردر بین کشورها در سطح ملی و منطقه ای جایگاه ویژه ای پیدا کرده است. دریاچه ارومیه با وسعتی بین ۴۵۰۰ - ۶۰۰۰ کیلومتر مربع به عنوان بزرگترین دریاچه داخلی ایران و بیستمین دریاچه جهان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف اصلی تحقیق جاری بررسی تغییرات سطح آب دریاچه ارومیه با استفاده از تصاویر ماهوره ای و سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشد، برای رسیدن به این هدف تصاویر ماهواره ای چند طیفی ماهواره لندست (شامل تصاویر سنجنده های MSS، TM ، (ETM+، MODIS و IRS از سال ۱۹۷۶م. الی ۲۰۰۵ م. مورد استفاده و پردازش قرار گرفت و نوسانهای سطح آب دریاچه در دوره های زمانی مختلف استخراج شد. مدلهای نهایی نشان دهنده نوسانهای گسترده دوره ای و تغییرات چشمگیر فصلی در پارامترهای هندسی دریاچه ارومیه، به ویژه در طول دهه گذشته می باشد. بیشترین تغییرات به دلیل کاهش ارتفاع آب دریاچه بویژه در جنوب شرق و سواحل شرقی دریاچه ارومیه شده است. ظهور چنین نوسانهای معناداری باعث کاهش ۲۳ درصدی از سطوح آب دریاچه در طی دوره مطالعه شده شده است که خود باعث تسریع روند تبدیل اراضی آبی به زمینهای لم یزرع و رسوب املاح نمکی در امتداد خطوط ساحلی شده است.
دوره ۱۲، شماره ۲ - ( ۹-۱۳۸۸ )
چکیده
هدف: باکتری اشرشیاکلی O۱۵۷: H۷، از زیرگروه اشرشیاکلیهای خونریزیدهنده داخلی (انتروهموراژیک اشرشیاکلی) است. این باکتری تولید کننده توکسینی شبیه شیگا توکسین است که در ایجاد اسهالهای خونی، غیرخونی و نشانگان یورمی همولیتیک نقش دارد. نشانگان یورمی همولیتیک یک عامل مهم ناتوانی کلیوی در کودکان و بزرگسالان است. ژن fepA از باکتری اشرشیاکلی O۱۵۷:H۷ با ۲۲۴۱ جفتباز، پروتئین غشایی به نام پروتئین اتصالی فریک انتروباکتین را کد میکند که برای جذب فریک انتروباکتین در باکتری اشرشیاکلی ضروری است. در صورت ممانعت از جذب آهن توسط باکتری، میتوان میزبان را از تهاجم آن ایمن نمود. در این مطالعه تأثیر ایمنیزایی پروتئین غشایی FepA بررسی شد.
مواد و روشها: بهمنظور تهیه پروتئین نوترکیب FepA، پس از کشت باکتری اشرشیاکلی O۱۵۷:H۷، ژنوم آن به روش لیز قلیایی تخلیص شد. با کمک واکنش زنجیره پلیمراز ژن fepA از اشرشیاکلی بهطول ۲۲۴۱ جفتباز فراوانسازی و سپس روی ناقل بیانی pET۲۸a(+) کلون شد. پس از انتقال سازه نوترکیب به میزبان اشرشیاکلی سویه Bl۲۱DE۳، بیان پروتئین مورد نظر توسط غلظتهای مختلف ایزوپروپیل تیو بتا- دی گالاکتوزید القا و بهینهسازی شد. نتایج بیان با SDS-PAGE بررسی و پروتئین نوترکیب از طریق کروماتوگرافی میل ترکیبی با کمک ستون Ni-NTA تخلیص شد. در نهایت پس از تزریق پروتئین تخلیص شده به موش و تکمیل دوره ایمنسازی، تیتر آنتیبادی با سنجش الایزا ارزیابی شد.
نتایج: پروتئین نوترکیب با وزن ۸۵ کیلودالتون تولید و تخلیص شد. تزریق پروتئین به موشهای Balb/C نشاندهنده توان بالای آن در تحریک سیستم ایمنی و تولید آنتیبادی و نیز توان آنتیبادی تولید شده در شناسایی پروتئین اتصالی فریک انتروباکتین که منجر به تقویت مقاومت موش در برابر LD۵۰ ۱۰۶ است.
نتیجهگیری: با توجه به توان بالای آنتیبادی نوترکیب در شناسایی پروتئین اتصالی فریک انتروباکتین، امکان استفاده از این آنتیبادی در محدود کردن رشد و توسعه انتروباکتریاسه مطرح میشود.
دوره ۱۲، شماره ۴۸ - ( ۹-۱۳۹۴ )
چکیده
چکیده
اطلاعات چندانی در خصوص رفتار فیزیولوژیکی پس از برداشت ارقام خرمالوی تولید شده در منطقه کرج و نیز دمای مناسب انبارداری آنها وجود ندارد. در این پژوهش میوه خرمالو ’رقم کرج‘ در مرحله بلوغ فیزیولوژیکی برداشت و توسط تیمارهای آب گرم ۴۵ و ۵۰ درجه سانتی گراد هر یک در سه زمان ۲۰، ۳۰ و ۴۵ دقیقه تیمار شد. همچنین به عنوان شاهد از تیمار آب ۲۵ درجه سانتیگراد در مدت ۳۰ دقیقه استفاده شد. سپس رفتار فیزیولوژیکی میوههای تیمار شده در طی چهار ماه نگهداری در انبار سرد در دماهای صفر، ۲ و ۵ درجه سانتی گراد ارزیابی شد. نتایج نشان داد که شدت علایمی مانند قهوهای شدن سطح میوه، کاهش شدید سفتی بافت، شیوع آلودگی قارچی و کاهش خصوصیات رنگی L*, a*, b* در انبارهای ۲ و ۵ درجه سانتیگراد به مراتب بیشتر از انبار صفر درجه سانتی گراد بوده و بنابراین خرمالوی کرج به دمای صفر درجه سانتیگراد به منظور انبارداری مقاوم میباشد. از طرفی تیمارهای آب گرم ۴۵ درجه سانتیگراد در زمانهای ۳۰ و ۴۵ دقیقه و آب گرم ۵۰ درجه سانتیگراد در زمان ۲۰ دقیقه در مقایسه با شاهد و آب گرم ۴۵ درجه سانتیگراد در زمان ۲۰ دقیقه، سفتی بافت و خصوصیات رنگی میوه را در هر سه دمای انبارداری به خوبی حفظ و از شیوع آلودگی قارچی ممانعت نمودند. تیمارهای آب گرم ۵۰ درجه سانتیگراد در زمانهای ۳۰ و ۴۵ دقیقه، با وجود حفظ مناسب خصوصیات رنگی برخلاف سایر تیمارهای موثر آب گرم موجب بروز عارضه قهوهای شدن سطح میوه گردیده و آلودگی قارچی قابل ملاحظهای نیز نشان دادند. بنابراین تیمارهای آب گرم ۴۵ درجه سانتیگراد در زمانهای ۳۰ و ۴۵ دقیقه و آب گرم ۵۰ درجه سانتیگراد در زمان ۲۰ دقیقه تیمارهای قابل توصیه برای افزایش عمر پس از برداشت خرمالوی رقم کرج میباشند.