جستجو در مقالات منتشر شده


۱۶ نتیجه برای قهرمانی


دوره ۳، شماره ۵ - ( ۵-۱۳۹۷ )
چکیده

الاستذکار حاله إنسانیه یشترک فیها جمیع الناس، لکنّها تکون مختلفه عند الشعراء وفی الفن عموماً؛ فالذکریات تعدّ مصدراً مهماً یعتمدها الشعراء والفنانون فی تشکیل تجاربهم الأدبیه والفنیه وإثرائها. إنّ الحنین مقترن بالاستذکار وللشاعر ممکن أن یجعلَ منه الأساس الذی یرکِّز علیه بناء قصیدته. قد کان اغترابُ الشاعرِ المثیرَ الأولَ للحنین الذی کان مدعاه للاستذکار الشعری المتنوع الذی افضی إلی تشکیل القصیده موضوعیاً وفنیاً. أنشد الشیخ الوائلی قصیده "إلی النجف الأشرف بلدی الحبیبه" بعد اغترابه عن موطن طفولته وصباه وشبابه، مدینه نجف الأشرف، فی قصیدته یعرب عن حنینه إلی بلده ویستعرض ذکریاته واصفاً بلده بأبهی الأوصاف ویکشف عن معنی داخلی مضمر فی أعماق الشاعر یؤکد علاقته بمدینته وعمق هذه العلاقه ومن جانب آخر إنّ شهریار الشاعر الشهیر الإیرانی أنشد ملحمه"حیدربابا" باللغه الترکیه بعد اغترابه عن مولده ویعبر فیها الشاعر عن ذکریاته عن طفولته وصباه والحسره علی أیامه الّتی انقضت فی الریف عند تنوره جبل حیدربابا. هذه دراسه مقارنه لهاتین القصیدتین من خلال دیوانهما متبنّیهً المنهج الوصفی-التحلیلی علی أساس مکتب أمریکی فی الأدب المقارن، وقفاً فیهما علی مستویات الاستذکار الشعری التی وجدناها علی ثلاثه أنواع هی: الاستذکار الزمانی والاستذکار الاجتماعی والاستذکار المکانی، ومن ثمّ الکشف عن الافتراقات والاشتراکات بینهما والممیزات الخاصه فی التصاویر الفنیه التی اُستخدمت فی إبراز خواطرهما الجیاشه وخیالهما الشعری الذی ساهم بفاعلیه فی التشکیل اللغوی والتصویری لشعرهما. من نتائج الدراسه أنّ للطبیعه بعناصرها المختلفه دوراً فاعلاً فی تشکیل مستویات الاستذکار الشعری. إنّ تصاویر شعرهما وموسیقاهما تکون فی خدمه الفکره و تؤدی هذه الصور وظیفهً جمالیهً منظمهً ذات رتبه عند المتلقی وتجعل دور المتلقی مرکزیاً فی عملیه الإیصال، مما یساعد علی إزاله الفواصل بین شعور المتلقی والشاعر.     

دوره ۵، شماره ۲۰ - ( زمستان ۱۳۹۱ )
چکیده

چکیده از آن¬جا که امثال، برخاسته از تجربه¬های حیات قومی¬اند با مطالعه¬ی آن¬ها می¬توان ساختارهای اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر قوم را بازشناخت. ساختار سیاسی ایران تا دوره¬ی مشروطیت، با استبداد شناخته می¬شود که در آن، پادشاه پیوسته در رأس قدرت بود و مردم همگی رمه¬ی او به شمار می¬رفتند. حاکمیت استبداد، رواج اندیشه¬ی جبرباوری، فقدان زمینه¬های عقلانی و فلسفی در جامعه، سرسپردگی و نفی فردیت از جمله عواملی هستند که در طول تاریخ ایران سبب شکل¬گیری سخنان و امثالی شده¬اند که بنیان هرگونه تعقل، حرکت اجتماعی و پیشرفت را سست کرده¬اند. امثال و حکم به عنوان نمایان¬ترین تجلی¬گاه اندیشه و مهمترین دستورالعمل زندگی عامه¬ی مردم، بخش درخوری از فرهنگ و زبان ایرانیان را تشکیل می¬دهد و ازین¬رو برای شناخت و تحلیل فرهنگ ایرانی بسیار کارآمد است. در این مقاله به بررسی چند مورد اساسی از پیش¬زمینه¬هایی پرداخته¬ایم که پذیرش و پرورش استبداد را در میان مردم موجب شده و در امثال و حکم نمود یافته¬اند. نتیجه آن¬که استبدادپذیری پیش و بیش از آن¬که ناشی از اعمال قدرت باشد، دارای زمینه¬هایی فرهنگی است و قرون متمادی ذهن و زبان مردم را شکل داده است.

دوره ۶، شماره ۲ - ( ۶-۱۳۹۷ )
چکیده

بازی شطرنج از موتیف‌های پرکاربرد و مورد توجه شاعران بوده است. این بازی به طرق مختلف در ادبیات عربی و فارسی تجلّی یافته؛ تا جایی که به خاطر کارکردهای گوناگونش، می‌توان از آن به عنوان یک موتیف و کهن‌الگوی مضمون‌آفرین در این دو ادبیات یاد کرد. این تحقیق با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر مکتب آمریکایی ادبیات‌ تطبیقی، به بررسی مقایسه‌ای کاربرد شطرنج در شعر شاعران تازی و پارسی می‌پردازد.برخی از نتایج بدست آمده نشان می‌دهد که نماد شطرنج دلالت‌های متفاوت؛ اما مشترکی در اشعار عربی و فارسی دارد. این کارکردها عبارتند از: بیان پیچیدگی‌ها و تحولات دنیوی، سرنوشت و تقدیر، سرگرمی و بی‌توجهی به مشکلات و مسائل دشوار جامعه، کارکرد حماسی یا کاربرد آن برای توصیف و تجسم صحنه‌ی جنگ وکارزار. همچنین برای نشان‌دادن برخورداری از هوش، ذکاوت و تدبیر در زندگی به کار می‌رود. کارکرد جامعه شناختی وروانکاوی نیز از دیگر اهداف به کارگیری این بازی می‌باشد. در مجموع می‌توان گفت شطرنج، قبل ازسقوط بغداد(۶۵۶هـ) بیشتر نمادِ ذکاوت بوده و کارکرد حماسی داشته است، اما بعد از حمله‌ی ویرانگر مغول، در شعر شاعران مکتب عراقی و دوره‌ی انحطاط، جنبه‌های جامعه شناختی آن برجسته تر شده و بر متزلزل بودن جایگاه اجتماعی افراد دلالت می کند
معصومه کردی، سارا قهرمانی،
دوره ۱۳، شماره ۱ - ( زمستان ۱۴۰۰ )
چکیده

آپتامرها توالی­های تک رشته RNA، DNA و یا پروتئینی با اختصاصیت بالا هستند، که به طیف وسیعی از مولکولهای هدف تمایل اتصال دارند. آپتامرها در زمینه های مختلف مخصوصا پزشکی و تشخیصی کاربرد بالایی دارند و از نظر کاربردشان مشابه آنتی­بادی ها هستند. استفاده از آپتامر به جای آنتی­بادی مزایای زیادی از جمله قیمت ارزان، طول عمر بالاتر، افزایش قدرت نفوذ به بافت و غیره می باشد. چندین روش برای تولید آپتامر وجود دارد که با روش­های in silico می­توان مراحل تولید آپتامر را کوتاه و ساده تر کرد. با مدلسازی آپتامر می­توان مجموعه­ای از روشهای in silico مثل مدلسازی، داکینک و دینامیک مولکولی را برای غربالگری و دستیابی به بهترین توالی آپتامر به کار برد. در این مقاله مروری انواع آپتامرها، ساختارها و کاربردهایشان و روشهای طراحی آن­ها در in silico به صورت مختصر بیان شده است.
کلمات کلیدی: آپتامر، DNA، RNA، پروتئین، in silico

دوره ۱۳، شماره ۲ - ( ۷-۱۳۸۹ )
چکیده

هدف: ناشنوایی شایع‏ترین نقص حسی عصبی در انسان است. جهش در دو ژن GJB۲ و GJB۶، عامل ۵۰ درصد موارد ناشنوایی غیرنشانگانی اتوزوم مغلوب (ARNSHL) است. در این مطالعه فراوانی جهش‏های دو ژن GJB۲ و GJB۶ و سه حذف بزرگ Del(GJB۶-D۱۳S۱۸۳۰)، Del(GJB۶- D۱۳S۱۸۵۴) و ۹۲۰< کیلوباز در ژن GJB۶ در ناشنوایان غیرنشانگانی اتوزوم مغلوب مراجعه کننده به مرکز ژنتیک انسانی کوثر بررسی شد. مواد و روش‏ها: در این تحقیق ۹۴ بیمار از ۶۳ خانواده با ناشنوایی غیرنشانگانی اتوزوم مغلوب بررسی شدند. برای تشخیص جهش شایع ۳۵delG، از روش ARMS-PCR استفاده شد. بیمارانی که برای جهش ۳۵delG مثبت بودند کنار گذاشته شدند و بقیه افراد با استفاده از روش تعیین توالی ژن GJB۲ و GJB۶ بررسی شدند. همچنین سه حذف بزرگ ژن GJB۶ با استفاده از روش Real-Time PCR بررسی شد. نتایج: در این مطالعه در ۱۳ خانواده (از ۶۳ خانواده)، جهش در ژن کانکسین ۲۶ (۶/۲۰ درصد) مشاهده شد. در جمعیت مورد مطالعه، شایع‏ترین جهش ۳۵delG بود (۵/۶۱ درصد). جهش‏های دیگر ژن GJB۲ عبارت بود از:delE۱۲۰ ، R۱۲۷H، W۲۴X، V۳۷I. افراد هتروزیگوت جهش ژن GJB۲ یا افراد فاقد جهش در این ژن برای جهش ژن GJB۶ با روش تعیین توالی بررسی شدند و هیچ جهشی دیده نشد. سه حذف بزرگ در ژن GJB۶ نیز بررسی شد و هیچ حذفی مشاهده نشد. نتیجه‏گیری: فراوانی پایین جهش ژن GJB۲ در این جمعیت احتمالاً گویای این واقعیت است که ژن‏های دیگری در بروز ناشنوایی غیرنشانگانی در کشورمان نقش دارد.

دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۲-۱۳۹۴ )
چکیده

در این تحقیق، ساختار میکروسکوپی، سختی سطحی و تنش پسماند در ورق‌های آلیاژ آلومینیوم ۲۰۲۴-T۳۵۱ که به روش جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی و با سرعت‌های دورانی و پیشروی متفاوت ابزار، به صورت لب به لب به یکدیگر متصل شده‌اند، مورد بررسی قرار‌ گرفته است. با توجه به این که آلیاژ آلومینیوم ۲۰۲۴-T۳۵۱ دارای قابلیت عملیات حرارتی می‌باشد، نتایج آزمون سختی نمونه‌ها نشان می‌دهد افزایش سرعت دورانی و یا کاهش سرعت پیشروی ابزار، سختی را در ناحیه جوشکاری، کاهش می‌دهد. با استفاده از روش استاندارد پراش اشعه ایکس، که یک روش غیر مخرب می‌باشد، تنش‌های پسماند در نمونه‌های جوشکاری شده، اندازه‌گیری شده است. شبیه‌سازی اجزا محدود فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی با روش مدل حرارتی و محاسبه حرارت تولیدی در حین جوشکاری، در نرم افزار آباکوس انجام گرفته است. مقایسه مقادیر تنش‌های پسماند حاصل از حل عددی با اندازه‌گیری‌های تجربی نشان می‌دهد، مدل عددی می‌تواند پیش‌بینی قابل قبولی از میدان تنش پسماند در اتصالات جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی ارائه دهد. بررسی نتایج تنش‌های پسماند نشان می‌دهد، با افزایش سرعت دورانی و پیشروی ابزار، مقادیر تنش‌ در ناحیه جوشکاری شده افزایش می‌یابد؛ که علت آن بالا رفتن گرادیان حرارتی در اثر افزایش سرعت دورانی، و کاهش افت سختی و مقاومت بیش‌تر در برابر تغییر شکل پلاستیک با افزایش سرعت پیشروی ابزار است.

دوره ۱۵، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۱ )
چکیده

هدف: اخیراً به‏کارگیری روش‏های بررسی رونوشت‏های اسیدهای ریبونوکلئیک به منظور درک تغییرات بیانی ژن‏ها طی تداخلات پروتئین‏های ویروس‏های کبدی با مسیر اینترفرون در رده های سلولی کبدی اهمیت فراوانی یافته اند. یکی از قدرتمندترین روش‏ها در بررسی‏های کمّی بیان ژن‏ها روش کمّی واکنش زنجیره ای پلیمراز در زمان واقعی است. بیان ژن‏های مرجعی که برای نرمالیزه کردن نتایج در این روش به‏کار گرفته می شوند ممکن است تحت تأثیر شرایط مختلف آزمایشی یا تیمارهای مختلف قرار بگیرد. بنابراین در این مطالعه، تأثیر تیمار با اینترفرون آلفا بر سطح اسید ریبونوکلئیک پیام آور ژن‏های مرجع متداول شامل ACTB، GAPDH، TBP، HPRT-۱ و HMBS در رده های سلولی HepG۲ و Huh-۷ بررسی شده است. مواد و روش‏ها: سلول‏ها با غلظت‏های مختلف اینترفرون آلفا تیمار شدند. سپس با کمک دو نرم افزار geNorm و NormFinder ثبات بیان ژن‏های مرجع مورد مطالعه در سه گروه نمونه شامل هریک از رده سلولی کبدی و مجموع دو رده با هم بررسی شد. نتایج: HPRT-۱ و GAPDH پایدارترین ژن‏ها در رده سلولی Huh-۷ هستند در حالی که HMBS، ACTB و GAPDH در رده سلولی HepG۲ پایدارترین ژن‏ها هستند. به علاوه TBP یکی از ناپایدارترین ژن‏های مرجع در گروه‏های مورد مطالعه بوده است. نتیجه گیری: نتایج این پژوهش ژن‏های مرجع مناسب برای استاندارد کردن نتایج واکنش زنجیره ای پلیمراز در زمان واقعی در مدل سلول کبدی تحریک شده با اینترفرون آلفا را معرفی می کند.

دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده

هدف از این پژوهش بررسی رفتار پاشش بیواتانول در یک محفظه احتراق، به عنوان یک سوخت تجدیدپذیر و کاهنده‌ی آلاینده‌هایی مانند اکسید‌های نیتروژن و مونوکسیدکربن، و ترکیبات آن با بنزین می‌باشد. بدین منظور خصوصیات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک اسپری و نیز مقدار جرم بخارشده‌ی سوخت پس از پاشش در نازل به صورت عددی و به کمک نرم‌افزار فایر مدل‌سازی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های مدل‌سازی نشان می‌دهد که افزایش مقدار بیواتانول موجود در ترکیب سبب افزایش جرم سوخت بخار شده، زاویه مخروطی اسپری، مساحت اسپری و قطر متوسط سوتر می‌شود. این در حالی است که طول نفوذ اسپری تقریباً ثابت باقی می‌ماند. همچنین افزایش فشار تزریق سوخت از یک سو سبب افزایش جرم بخار شده‌ی سوخت، طول نفوذ پاشش و مساحت آن و از سویی دیگر سبب کاهش زاویه‌ی مخروط پاشش و قطر متوسط سوتر در همه‌ی سوخت‌های مورد بررسی می‌گردد. چنانچه میزان انرژی ورودی و مدت زمان پاشش ثابت بماند، نتایج حاصله با حالتی که شرایط محیطی ثابت در نظر گرفته شود، تفاوت قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد. در این حالت بیواتانول، نسبت به بنزین، دارای جرم سوخت تبخیر شده‌ی بیشتر، طول نفوذ و مساحت پاشش بزرگتر و زاویه‌ی مخروط پاشش و قطر متوسط سوتر کوچکتری است. افزایش محسوس طول نفوذ اسپری و مساحت پاشش در این حالت، احتمال آن‌که پاشش سوخت به پیستون و یا دیواره-های سیلندر برخورد کند و در نتیجه‌ی آن مقدار هیدروکربن‌های نسوخته افزایش و بازده‌ی موتور کاهش یابد، را افزایش می‌دهد.

دوره ۱۶، شماره ۴ - ( ۱۰-۱۴۳۰ )
چکیده

علی الرغم من کثره الأقلام حول علم العروض العربی منذ العصور الماضیه إلى الآن، إلا أنّ علماء العروض من العرب والمستشرقین قد اختلفوا حول أساس الوزن فی الشعر العربی. قد تناولنا فی هذا المقال الآراء المطروحه حول أساس النظام الوزنی فی الشعر العربی الفصیح، فی ثلاثه مباحث؛ أوّلاّ عالجنا العناصر اللغویّه المؤثّره فی أساس النظام الوزنی. ثمّ أوردنا الآراء المطروحه من قِبَل علماء العَروض العرب والمستشرقین حول أساس النظام الوزنی العربی، وقارنّا الآراء بعضها ببعض. وأخیراً فی المبحث الثالث ناقشنا تلک الآراء، وأبدینا رأینا بترجیح فرضیّه الکمّ أساساً للنظام الوزنی العربی.

دوره ۱۶، شماره ۶ - ( ۶-۱۳۹۵ )
چکیده

فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی بر روی ورق های آلیاژ آلومینیوم ۲۰۲۴-T۳۵۱ در سرعت های دورانی ۴۰۰، ۶۳۰ و ۸۰۰ دور بر دقیقه و سرعت های پیشروی ۸، ۱۶ و ۲۵ میلی متر بر دقیقه انجام شده است. پس از آن با استفاده از روش تست استاندارد ASTM-E۶۴۷ نرخ رشد ترک خستگی در نمونه های CT مورد بررسی قرار گرفته است. پس از مدل سازی فرآیند جوشکاری اصطکاکی اغتشاشی، رشد ترک خستگی بر مبنای روش XFEM، در نمونه ها شبیه سازی شده است. در این تحلیل جهت بررسی آسیب در نمونه، از معیار آسیب تنش بیشینه استفاده شده است و معیار شکست بیشترین تنش اصلی در المان است. مقایسه نتایج تجربی و عددی رشد ترک خستگی نشان دهنده قابل اعتماد بودن روش شبیه سازی میباشد. بررسی تجربی و عددی تاثیر سرعت جوشکاری بر نرخ رشد ترک خستگی در نمونه ها نشان میدهد، نرخ رشد ترک در تمامی نمونه های جوشکاری به ازای مقادیر پایین تغییرات ضریب شدت تنش (K≤۱۳ Mpa∆) کمتر از فلز پایه بوده و با افزایش تغییرات ضریب شدت تنش نرخ رشد ترک بسیار افزایش می یابد. همچنین نتایج نشان میدهند، نمونه های جوشکاری شده با سرعتهای پایینتر خواص خستگی بهتری نسبت به فلز پایه دارند و افزایش سرعت دورانی و پیشروی ابزار نرخ رشد ترک خستگی را در نمونه ها افزایش میدهد.

دوره ۲۰، شماره ۳ - ( ۸-۱۳۹۶ )
چکیده

مطالعه در رابطه با سلامت سالمندان رو به افزایش است. افزایش تعداد سالمندان در کشورهای پیشرفته، بودجه درمانی مورد استفاده برای سلامت این قشر و تمایل انسان برای افزایش طول عمر و کیفیت زندگی از جمله دلایل افزایش این مطالعات است. تئوری‌ها و دلایل بسیاری در رابطه با روند پیری و بیماری‌های مرتبط با آن مطرح شده است. یکی از تئوری‌های اصلی که بیشتر پذیرفته شده است، تئوری فشار اکسایشی است. بر اساس این تئوری، همراه با افزایش سن، گونه‌های اکسیژن و نیتروژن واکنشی افزایش می‌یابد. این افزایش موجب آسیب به سلول‌ها و بافت‌های مختلف شده و متعاقباً منجر به بروز بیماری‌های مرتبط با پیری و در نهایت مرگ می‌شود. یکی از راهکارهای مبارزه با پیری و بیماری‌های مرتبط با پیری، فعالیت بدنی است. فعالیت بدنی مناسب از لحاظ نوع، شدت و مدت می‌تواند روند پیری را کند کرده و بیماری‌های مرتبط با آن را کاهش دهد. اگرچه ورزش به خودی خود یک عامل افزاینده گونه‌های واکنشی اکسیژن است، اما شدت و نوع فعالیت مورد استفاده اهمیت خاصی دارد. پزشکان فعالیت‌های ورزشی هوازی را فعالیتی مناسب برای سالمندان دانسته و پیشنهاد می‌دهند. اما اخیراً، فعالیت مقاومتی نیز مورد توجه بسیاری از متخصصین سلامتی قرار گرفته است. به‌نظر می‌رسد، تمرینات قدرتی و تمرینات هوازی با شدت متوسط آثار مثبت بیشتری برای سالمندان داشته باشد. در این مطالعه آثار هر یک از این فعالیت‌های بدنی بررسی و مکانیسم‌های آن‌ها بررسی و جمع‌بندی خواهد شد.

دوره ۲۱، شماره ۱ - ( ۳-۱۳۹۶ )
چکیده

پژوهش در حوزه‏ مدیریت دارای ذینفعان متعدد بوده و به منابع مالی و انسانی بسیار زیادی نیاز دارد. الگوهای ارزشیابی اثر پژوهش می‏تواند به ذینفعان کمک کند تا از آثار سرمایه‏گذاری‏ها و اقدام‌های پژوهشی خود اطمینان حاصل کنند. هدف این پژوهش ارائه الگو برای ارزشیابی اثر پژوهش‏ها در حوزه مدیریت است، بر این اساس ۲۰ الگو با جستجو موضوعی و استنادی شناسایی و به تناسب موضوع، ده الگو انتخاب و از نظر شاخص‏ها، نوع اثر، عناصر، ابزار، زمان و سطح ارزشیابی مورد مقایسه قرار گرفته‏اند و عناصر الگو به‌وسیله مرور ادبیات استخراج و با مصاحبه، توزیع پرسشنامه و انجام فرایند تحلیل سلسله مراتبی و بر‌اساس معیارهای "میزان اهمیت"، "در دسترس بودن"و "قابلیت اندازه‏گیری" اولویت‏بندی و شاخص‏های هر عنصر بر‌اساس میانگین وزنی نظرات انتخاب و معرفی شدند. این پژوهش از روش‏های کمّی و کیفی استفاده کرده و از نظر هدف تصمیم‏گرا و در دسته تحقیقات کاربردی می‏باشد و تجزیه و تحلیل اطلاعات بر‌اساس روش تحلیل گسترش یافته چانگ انجام شده است. بر‌اساس نتایج مصاحبه‏ها و با توسعه مدل‏های پرکاربرد،‏"الگوی ارزشیابی آثار پژوهش‏های مدیریتی» بر‌اساس نگرش سیستمی ارائه شده است. الگوی مذکور دارای ۳۶ شاخص می‏باشد که بر‌اساس وزن نهایی در چهارچوب ۶ عنصر خروجی‏های علمی و آکادمی (۰,۲۳۷ )، پیامدهای سازمانی (۰.۲۱۹)، خروجی‏های آموزشی (۰.۱۹۸)، پیامدهای مالی و اقتصادی (۰.۱۲۶)، استفاده در عمل یا فناوری (۰.۱۱۱) و آثار نمادین یا برندینگ (۰.۰۸۱) طبقه‌بندی شده‏اند.

دوره ۲۳، شماره ۲ - ( ۳-۱۴۳۸ )
چکیده

«بَحر فارس» أو «خلیج فارس» لهما مدلول تاریخی ومدلول جغرافی؛ قد ورد مثل هذا الترکیب فی کثیر من المصادر العربیّه القدیمه لدی الکتّاب المسلمین من أجناس متعدّده من العرب والفرس والهنود إلی جانب أهل الشام ومصر والأندلس. وهذا یدلّ علی اتّفاق آرائهم علی هذه التسمیه منذ القرون الأولی من الهجره وقد وردت هذه التسمیه کراراً فی المصادر العربیّه من موضوعات شتّی، مثل المصادر الجغرافیّه والتاریخیّه وتفاسیر القرآن الکریم وکُتب المعاجم والکتب الأدبیّه الموسوعیّه.
نحن سعینا فی هذه الدراسه إلی کشف ما ورد فیه من ترکیبی «بحر فارس» و «خلیج فارس» من کُتب المعاجم والکتب الأدبیّه الموسوعیّه منذ القرن الثانی إلی القرن الثانی عشر للهجره (عشره قرون) وأسباب دخول هذه التسمیه وأشکال استعمالها فیها. ومنهجنا فی الدراسه هو المنهج التاریخی الوصفی التحلیلی، یعتمد علی الإحصاء عند اللزوم. والنتیجه الأساسیّه من هذا المقال هی أنّ المعاجم اللغویّه والمصادر الأدبیّه إلی جانب المصادر العربیّه الأخری مثل الجغرافیّه والتاریخیّه والتفسیریّه تشهد علی أصاله هذا الاسم أعنی «بحر فارس» و «خلیج فارس».

 

دوره ۲۴، شماره ۱ - ( ۶-۱۴۳۹ )
چکیده

احتل ّالحیوان مساحه واسعه فی شعر أحمد مطر. والکلب وحده بالنسبه إلی الحیوانات التی وظّفها الشاعر فی شعره حظی بحضور أوسع وبتطوّر دلالی متنوّع. تمّ استخدام لفظه الکلب فی ۵۰ قصیده تردد فیها ۱۰۰‌‌ مرّه. جاء ذلک نتیجه لمعرفه الشاعر بما أفرزته سلوکیات ذلک الحیوان وطبائعه فی ذاکره الإنسان العربی من دلالات ومعانٍ. ما ورد فی کتب التراث عن الکلب یدلّ علی أنّ العرب توسّعوا فی دلالاته؛ حیث أخذوا یطلقون هذه الکلمه علی معانٍ مجازیّه وجاءت رؤی الشاعر للوضع السیاسی السائد فی مجتمعه مؤاتیه لهذه المعانی، لذا فتح نصّه الشعری علیها وتأثّر بها، وشرب من رافدها. وکان للأمثال دور بارز، وذلک أنّ الطابع الفنّی الذی تنطوی علیه الأمثال یلائم طابع شعره التهکّمی، فتوجّه إلی الأمثال التی أرسلت فی الکلب واستنطق لفظه الکلب وفجّر هذا الدّال وما یحتوی علیه من معان قد عهدها العقل العربی لیوجّه التهکّم اللاذعإلی النظام السیاسی الحاکم فی العراق ومستکبری العالم.
سعت الدراسه فی إطار منهج وصفیّ- تحلیلیّ وبالاعتماد علی الإحصاء إلی تبیین مکانه الأمثال فی بعض قصائد الشاعر وتبیین مدی انطباعه عنها، کما حاولت الوصول إلی التطوّر الدلالیّ الحاصل لکلمه الکلب عن طریق الإجابه عن الأسئله التالیه: ۱-ما هو سبب الحضور الموسّع لکلمه الکلب فی شعر أحمد مطر؟ ۲-کیف کانت رؤیه الشاعر إلی تداول کلمه الکلب فی شعره؟ ۲-ما هی الأقطاب الدلالیّه التی تمحورت علیها رؤیه الشاعر؟ ۴- هل توظیف الشاعر لکلمه الکلب یتّسق مع موضوعات أشعاره؟

 

دوره ۲۵، شماره ۱ - ( ۷-۱۴۴۰ )
چکیده

الملخّص
عطف النسق من التوابع المهمّه فی العربیه ویتضمّن عشره حروف؛ أحدها "أو" العاطفه التی تعادلها  فی الفارسیه "یا". فهی تشرّک المعطوف والمعطوف علیه فی الحکم والإعراب معاً، تکفی الإشاره بأنّها حرف متکثّر الدلاله والتأویل فی السیاق‌ القرآنی وغیره لیکون ذات أهمیه کبیره، فوقف البحث علی خصائص "أو" العاطفه فی العربیه ومعادلها "یا" فی الفارسیه وأهمّ ممیّزاتهما الدلالیه، وشرح طرق استخدامهما النحوی، وکذا تطرّق إلی مدی علاقه السیاق والقرینه فی تحدید دلالات هذین الحرفین بین اللغتین. اعتمد البحث علی منهج استقرائی تحلیلی ودراسه تقابلیه بین هذین الحرفین قاصداً تبیین وجوه الاختلافات والاشتراکات النحویه والبلاغیه والدلالیه بینهما، وعلیه تمّ اختیار المقاطع الشعریه والنثریه من النصوص العربیه والفارسیه بما فیها القرآن الکریم والأعمال الکامله لسعدی الشیرازی، وأشعار مولوی، ودیوان حافظ، وفی ضوء هذه الدراسه تبیّن أوّلاً أنّ "أو" العاطفه فی العربیه تستخدم بین التابع والمتبوع، لکن حرف "یا" فی الفارسیه إضافه إلی استخدامها بین التابع والمتبوع یکرّر أحیاناً ویأتی قبل التابع کذلک. ثانیاً: تدلّ "أو" العاطفه العربیه ومعادلها "یا" الفارسیه علی دلالات مختلفه، فبعض هذه الدلالات مشترکه بینهما، وبعضها  مختلفه بینهما کدلاله التفصیل، والتفریق المجرّد التی هی خاصه "أو" العاطفه العربیه.
 

دوره ۲۹، شماره ۱ - ( ۸-۱۴۴۳ )
چکیده

علی ضوء روایه ابن عباس: إنّ الآیات ۱۶ إلی ۱۹ من سوره القیامه خطاب للنبی (ص) وموضوعها نهی النبی (ص) عن العجله والقراءه حین نزول الوحی. تقع هذه الروایه أساساً لأکثر المفسرین حتّی لمن لم یأخذ بذاک التفسیر أیضاً ، فهم باقون فی سجن تلک الروایه. فی الدراسه الحالیه، بعد نقد تلک الروایه تمت إعاده تفسیر هذه الآیات باستخدام الآیات المتشابهه والاهتمام بسیاق السوره والزواج المعنوی الذی یحکم علی السوره. وفقاً لهذا التفسیر الجدید، إنّ الآیات خطاب للإنسان المنکر للقیامه؛ فی البدء یُنهی ذاک الإنسان عن استعجال الساعه، ثم تُعلن عن جمع الناس وقراءه صحفهم یوم القیامه علی ید الله. ثم یُترک صحف الأعمال للانسان نفسه لیقرأه بنفسه. وأخیراً یبیَّن الشواهد والنتائج لأعمال الإنسان. إنّ هذا التفسیر الجدید بالاضافه إلی الحفاظ علی ترابط سیاق السوره، یجعل إرجاع الضمائر فی هذه الآیات بعیده عن التکلّف.

 

صفحه ۱ از ۱