۷ نتیجه برای محمد سلطانی
زهرا محمدزاده، بهرام محمد سلطانی، فروزنده محجوبی، پریسا حسین پور،
دوره ۱۲، شماره ۴ - ( پاییز ۱۴۰۰ )
چکیده
سرطان پستان یکی از اصلی ترین دلایل مرگ وابسته به سرطان در زنان کل دنیا به حساب می آید. در ایران سرطان پستان در جایگاه نخست سرطانهای شناخته شده در زنان با اختصاص دادن ۲۴,۴% از کل بدخیمی ها به خود قرار می گیرد. در حال حاضر زیاد بودن عوامل اتیولوژیک و همچنین پیچیدگی سرطان پستان از مهمترین چالش های پیشگیری و درمان سرطان پستان به شمار می آیند. تومورزایی سرطان پستان بعنوان یک فرآیند چند مرحله ای تعریف می شود که طی آن سلول نرمال وارد تغییرات بدخیم شده و تا تبدیل به تومور پیشرفته حاصل از تجمع تغییرات ژنتیک و اپی ژنتیک پیش می رود از طرفی بسیاری از مطالعات نقش مسیرهای پیام دهی در سرطان پستان را نشان داده اند. ژن EGFR در سرطان پستان بیش بیان می شود. جفت شدن EGFR/HER۲ از طریق فعال کردن مسیر سیگنالدهی PI۳K/AKT پیشرفت سرطان پستان را القا می کند.
microRNAها ریز RNAهای کوچک غیر کد کننده درون زادی هستند که بیان ژن را در مرحله نسخه برداری و پس از نسخه برداری تنظیم می کنند. جفت شدن ناکامل microRNAها با نواحی از ناحیه ۳ʼ ترجمه نشونده ژنهای هدفش منجر به سرکوب ترجمه یا تجزیه mRNA می شود. آنها با کنترل بیان صدها ژن نقش های مهمی در فرآیندهای سلولی از جمله تکثیر سلولی، تمایز، مرگ برنامه ریزی شده سلولی و تکامل به عهده دارند. این مطالعه نشان دهنده اثر سرکوبگر تومور miR-۱۲۲۶-۳p از طریق هدف قرار دادن انکوژن EGFR در سرطان پستان را نشان میدهد.
زینب کربلایی پازکی، امیر رضا جوانمرد، سید مصطفی حسینی، شیوا ایرانی، بهرام محمد سلطانی،
دوره ۱۴، شماره ۱ - ( زمستان ۱۴۰۱ )
چکیده
مقاومت به داروهای شیمی درمانی همواره مانعی در درمان قطعی سرطان ها بوده است. بنابراین، کشف وقایع مولکولی منجر به مقاومت دارویی، روشهای درمانی را ارتقاء می بخشد. RNA های غیر کد کننده (ncRNAs) دسته ایی از مولکولهای تنظیم کننده وقایع درون سلولی و از جمله مسیرهایی سرطانزایی و مقاومت دارویی هستند. مثلا، شبکه رقابتی ncRNA های درون زا ( ceRNA ) با اتصال به miRNA ها و محدود کردن اثر تنظیمی آنها، بیان mRNA ی ژن های هدف را تنظیم میکنند. تاکنون مطالعات محدودی در مورد نقش ceRNA در ایجاد مقاومت دارویی در سرطان تخمدان گزارش شده است. در این مطالعه، اطلاعات توالی‌یابی حجیم RNAseq بدست آمده از سلولهای مقاوم و حساس به سیس پلاتین استفاده شد تا ceRNA هایی که تنظیم‌کننده‌های احتمالی مقاومت دارویی در سرطان تخمدان هستند، جستجو شوند. بدین منظور رده سلولی تخمدانی حساس و مقاوم به سیس پلاتین بنام A۲۷۸۰ انتخاب، و داده های SRA تهیه شده به روش RNAseq غربالگری شد. طی این روند، lncRNA ها، microRNA ها و mRNA های دارای تغییرات بیانی تفکیک و طبقه بندی شدند. در تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیک سلولهای مقاوم نسبت به حساس، ۱۶ عدد mRNA، ۱۰ عدد lncRNA و ۱۴۹ عدد miRNA دچار بیش بیان و ۶۲۲ عدد mRNA، ۲۶۳ عدد lncRNA و ۱۷۷ عدد miRNA دچار کاهش بیان بودند. این ژن ها در ۵۷ مسیر سلولی درگیر بودند و با ترسیم شبکه ceRNA تنظیمی، دو محور ZNRF۳-AS۱-miR-۳۳-DUSP۱ و ZNRF۳-AS۱-miR۳۳-HSPA۲ به عنوان شبکه های ceRNA بالقوه درگیر در سرطان تخمدان مقاوم به سیس پلاتین پیش بینی شدند.
علی فصیحی، حسین نعمتی، فرنوش کبیری، هدی هاشمی نسب، بهرام محمد سلطانی،
دوره ۱۴، شماره ۳ - ( تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
فعالیت مسیر پیام‌رسانی Wnt در سرطان کولورکتال به شدت افزایش پیدا می‌کند. به همین دلیل، پیدا کردن تنظیم‌کننده‌های مثبت و منفیِ جدید برای این مسیر یک استراتژی درمانی و تشخیصی سرطان کلورکتال محسوب می‌شود. تجزیه و تحلیل بیوانفورماتیکی ما نشان داد که hsa-miR-۴۲۴ (miR-۴۲۴) می‌تواند بعنوان تنظیم کننده‌ی احتمالی مسیر پیام‌رسانی Wnt باشد. بر همین اساس، ابتدا سطح بیان miR-۴۲۴ در بافت‌های سرطان کولورکتال با جفت‌های طبیعی مقایسه و نتایج حاصل از RT-qPCR حاکی از افزایش بیان معنی‌دار miR-۴۲۴ (p < ۰,۰۱) بود. سپس، آنالیزهای مولکولی با تکنیک‌های Top/Fop Flash و RT-qPCR نشان داد که بیش‌بیان miR-۴۲۴ منجر به افزایش فعالیت مسیر Wnt در رده سلولی SW۴۸۰ می‌شود. علاوه بر این، از مولکولهای کوچک IWP-۲ و PNU-۷۴۶۵۴ برای مهار مسیر پیام‌رسانی Wnt استفاده و بیش‌بیان miR-۴۲۴ حاکی از این بود که miRNA ی مذکور تأثیر خود را در سطح تخریب کمپلکس β-کاتنین اعمال می‌کند که بدین منظور سنجش دوگانه‌ی لوسیفراز miR-۴۲۴ با APC انجام و برهمکنش آنها تائید شد. به طور کلی، نتایج ما miR-۴۲۴ را بعنوان تنظیم‌کننده‌ی مثبتِ مسیر پیام‌رسانی Wnt معرفی کرده و miRNA ی مورد نظر می‌تواند یک پیش‌آگهی احتمالی برای سرطان کورکتال باشد.
دوره ۱۵، شماره ۴ - ( ۱۱-۱۳۹۱ )
چکیده
هدف: تاکنون مسیرهای پیام‌رسانی متعددی شناسایی شده‌است که در پاسخ سلولی نسبت به مواد مخدر از جمله اپیوییدها دخیل است. مسیر پروتئین کینازی فعال شده توسط میتوژن از مسیرهای مهمی است که در پاسخ سلولهای عصبی نسبت به اپیوییدها دخالت دارد. میکروRNAها از جمله تنظیم کنندگان مهم بیان ژن در سطح پسارونویسی میباشند که نقش مهمی در تنظیم بسیاری از فرآیندهای سلولی از جمله انعطافپذیری نورونی و تثبیت سیناپسی دارد. هدف از این مطالعه شناسایی miRNAهایی است که در پاسخ به تیمار مزمن مورفین بیان متفاوتی دارند و پیش‌بینی ژنهایی که احتمالاً در این فرآیند مؤثر هستند. از آنجا که مسیر پروتئین کینازی فعال شده توسط میتوژن در وابستگی به مورفین و همچنین بیشحساسی به درد دخالت دارد شناسایی miRNAهای تنظیم کننده این مسیر می‌تواند راهکار تازهای برای درمان وابستگی به مورفین و نیز کنترل درد ارایه نماید.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه رده سلولی نوروبلاستومایی BE(۲)-C تحت تیمار مزمن مورفین قرار گرفت و تغییرات پروفایل بیانی miRNAهای آن در اثر تیمار مورفین بررسی شد. پروفایل بیانی ۷۵۰ miRNA به روش RT-PCR کمّی تعیین شد.
نتایج: در این مطالعه دو دسته miRNAهای has-mir-۱۹۳a-۳p، -۲۱۲، -۱۸۱c، -۳۶۲-۳p، -۶۳۹، -۶۴۶ و has-mir-۴۱۲، -۹۳۷، -۵۵۸، -۵۵۲، -۹۴۳، -۶۲۸-۵p، -۵۹۳، -۵۵۵،-۶۳۶، -۶۴۳، ۵۶۶، -۵۷۱، -۶۴۲، -۶۵۳، -۶۱۱، -۳۱، let۷-g شناسایی شد که به ترتیب افزایش و کاهش بیان داشتند.
نتیجهگیری: بررسی miRNAهای تغییر بیان یافته نشان داد که مسیر پروتئین کینازی فعال شده توسط میتوژن می‌تواند به عنوان یکی از مسیرهای پیام‌رسانی در نظر گرفته شود که اهمیت بهسزایی در پاسخ مزمن به مورفین دارد. با توجه به نقشی که این مسیر در پاسخ به مواجهه با مورفین ایفا مینماید، میتوان گفت که فسفریلاسیون پروتئین نقش شایان توجهی در این پاسخ برعهده دارد.
دوره ۱۶، شماره ۱ - ( ۲-۱۳۹۲ )
چکیده
هدف: تمایز سلولهای بنیادی قلب با کمک میکروRNAها، دریچه جدیدی را برای ترمیم انفارکتوس قلبی گشوده است.miR-۱-۲/۱۳۳a-۱ و miR-۲۰۶/۱۳۳b دو خوشه مجزا از خانواده میکروRNAها هستند که به ترتیب در ماهیچههای قلبی و اسکلتی بیان می‌شود. چون miR-۱۳۳b و miR-۱۳۳a تنها در یک نوکلئوتید اختلاف دارند، احتمالاً مسیرها وmRNA های یکسانی را مورد هدف قرار میدهند. هدف تحقیق حاضر، بررسی بیان احتمالی miR-۱۳۳b در سلولهای در حال تمایز قلبی و نیز تأثیر احتمالی آن بر دو ژن هدف دخیل در تمایزسلولهای قلبی است. مواد و روش‌ها: سلولهای بنیادی قلب انسان از بانک سلولی پژوهشکده رویان (RSCB) تهیه و ابتدا با عامل دمتیلاسیون (۵- azacytidine) به مدت سه روز تیمار و سپس یک روز در میان با اسید آسکوربیک و دو بار در هفته با پروتئین TGF-β۱ تیمار شدند. در نهایت در هفته چهارم، روشهای ایمنوسیتوشیمی، فلوسیتومتری و Real-Time PCR برای برخی عوامل رونویسی قلبی، تمایز سلولهای بنیادی به سلولهای قلبی را تأیید نمود. سپس الگوی بیانی hsa-miR-۱۳۳b و نیز دو ژن هدف عامل پاسخ سرم (SRF) و CCND۲ (از ژنهای کنترل کننده چرخه سلولی) طی مراحل تمایزی این سلول‌ها بررسی شد. نتایج: سه هفته پس از شروع روند تمایز، سطح بیان hsa-miR-۱۳۳b حدود پنج برابر سطح آن در هفته اول بود (۰۵/۰Pنتیجهگیری: با توجه به اینکه در هفته سوم روند تمایزی، سطح بیان hsa-miR-۱۳۳b افزایش و سطح رونوشت ژن عامل پاسخ سرم کاهش یافته است، و از آنجا که عامل پاسخ سرم در تکثیر سلولی دخیل است، افزایش سطح miR-۱۳۳b می‌تواند منجر به کنترل چرخه سلولهای پیشساز قلبی و تمایز ماهیچه قلبی شود. در نهایت نتایج پیشنهاد می‌کند که hsa-miR-۱۳۳b به همراه hsa-miR-۱۳۳a می‌تواند در تمایز سلولهای قلبی دخیل باشد.
دوره ۱۸، شماره ۱ - ( ۱-۱۳۹۴ )
چکیده
گرچه بیش از ۹۸ درصد ژنوم مهره‌داران رونوشتبرداری می‌شود، ولی اغلب آن به پروتئین ترجمه نشده و RNA غیر کد کننده محسوب می‌شود. miRNAها دسته‌ای از RNAهای غیر کد کننده است که طولی در حدود ۲۲ نوکلئوتید دارد و در تنظیم بسیاری از فرآیندهای سلولی از جمله رشد، تکثیر، تمایز، چرخه سلولی، مرگ سلولی برنامهریزی شده و متابولیسم نقش دارد. همچنین نقش این مولکول‌ها در ایجاد بسیاری از بیماری‌های انسانی از جمله انواع مختلفی از سرطان‌ها و اختلالات قلبی عروقی به اثبات رسیده است. کشف و تعیین عملکرد miRNAهای جدید دستاورد بسیار مهمی محسوب می‌شود. miRNAهایی که بیان کمی دارد یا در زمان یا بافت خاصی بیان می‌شود با روشهای آزمایشگاهی رایج به راحتی شناسایی نمی‌شود. بنابراین نرم‌افزارهای بیوانفورماتیکی زیادی برای پیش‌بینی وجود ساختارهای شبه پیش‌سازهای miRNA در ژنوم انسان طراحی شده است. همچنین نرم‌افزارهایی طراحی شده‌است که با پیش‌بینی ژنهای هدف miRNA راه را برای درک عملکرد این عوامل در سلول هموار می‌سازد. در مقاله حاضر تلاش می‌شود که روشهای کارآمد بیوانفورماتیکی و آزمایشگاهی که برای پیش‌بینی و کشف miRNAهای جدید و اهداف ژنی آنها در ژنوم انسان استفاده می‌شود، معرفی شود.
دوره ۱۸، شماره ۲ - ( ۴-۱۳۹۴ )
چکیده
هدف: وجود یک مخزن از نوکلئوتیدهای خالص در سلول پیش‌نیاز همانند‌سازی صحیح DNA و جلوگیری از جهش‌زایی و اختلال در عملکرد سلول است. آنزیم اینوزین تری فسفاتاز (ITPase) برای پاک‌سازی مخزن نوکلئوتیدی سلول از نوکلئوتیدهای غیر متعارف دآمینه پورینی مانند اینوزین ضروری است. اختلال در عملکرد و بیان این ژن می‌تواند عاملی برای ایجاد جهش‌هایی از نوع جابه‌جایی در ژنوم سلول باشد. هدف از مطالعه حاضر مقایسه بیان ژن اینوزین تری فسفاتاز در نمونه‌های توموری آدنوکارسینوما معده با بافت طبیعی مجاور آن است.
مواد و روش‌ها: بیان ژن ITPA در ۲۴ نمونه توموری و ۲۴ نمونه مجاور آن در سطح mRNA با استفاده از روش Real-Time PCR کمی سنجیده و سپس نتایج به‌دست آمده تجزیه و تحلیل شد.
نتایج: داده‌های حاصل از مقایسه بیان ژن نشان داد که بیان ژن ITPA در نمونه‌های توموری در مقایسه با نمونه‌های حاشیه توموری کاهش معنی‌داری را به‌ویژه در تومورهای با درجه بالا دارد.
نتیجه گیری: با توجه به نقش ITPA در حذف نوکلئوتیدهای غیر عادی دآمینه پورینی به‌نظر می‌رسد کاهش بیان این ژن در شروع یا در پیشرفت سرطان نقش داشته باشد. کاهش فعالیت این ژن باعث افزایش فراوانی وقوع جهش در ژنوم سلول‌ها شده و زمینه را برای افزایش ناپایداری ماده ژنتیک فراهم می‌کند.
