---

---

رویدادها و آیین­های ایرانی_اسلامی نقش مهمی در هویت شهر و فضاهای شهری برخوردارند. آیینهایی همچون نوروزنامه خوانی و بازیهای ملی و محلی، آیینهای ماه رمضان، جشنها و اعیاد شیعی، سوگواریهای محرم و صفر از جمله آیینهای هویت­بخش به فضاهای شهری ایرانی_اسلامی محسوب می­شوند. فضاهای عمومی شهری بویژه گره­هایی همچون میدان­ها، میدانچه­ها و جلوخان مساجد با فراهم آوردن امکان اجتماع و برگزاری رویدادهای آیینی، این هنرها را با خود عجین می­نمودند. این نوع ارتباط مستحکم بین مردم، به­عنوان مجریان و مخاطبان رویدادهای آیینی و فضاهای عمومی شهری تقویت بن­مایه­های اجتماعی و هویتی جامعه را بدنبال داشته است. در دوره گذشته فضاهای شهری با ارائه زمینه و  بستری پیاده­مدار، داشتن محل­های نشتن و تماشا برای مردمان، سکویی برای مجریان تعزیه و دیگر رویدادهای، شاه­نشین­ و مکانهایی برای نشستن بزرگان شهر و محیطی ایمن و امن، ارتباط مذکور را ایجاد کرده و میزبان رویدادهای آیینی بوده­اند. امری که در دوره معاصر دچار تزلزل شده و فضاهای شهری نه تنها میزبان مناسبی برای رویدادهای آیینی نیستند، بلکه با اولویت دادن به سواره، ترکیب نامطلوب کالبد، فعالیتها، کاربریها و ... در جهت عکس این امر، حرکت می­نماید. این موضوع می­تواند بدلایلی از قبیل کم­توجهی به جایگاه انسان و ساحت وی، نگاه­های تک­بعدی به فضاهای شهری بویژه نگاه صرف مهندسی، اولویت دادن به سواره و ملزومات آن باشد. در این راستا، پرسش اصلی عبارت است از اینکه ویژگیها و روابط مابین فضاها و هنرهای آیینی و دلایل تضعیف این روابط کدامند؟ بنابراین این مقاله با هدف تبیین ابعاد فضاهای شهری به عنوان محملی برای هنرهای آیینی هویت­مند با رویکرد کیفی و روش تحقیق توصیفی_تحلیلی، مطالعه نمونه­های موردی و مطالعه اسنادی و کتابخانه­ای سعی در انجام این تحقیق دارد. نتایج این پژوهش نشان می­دهد طراحی فضاهای شهری در گذشته در راستای هویت­مندی و به عنوان بستری برای تجلی رویدادهای آیینی بویژه هنرهای آیینی در نظر گرفته می­شد. از این رو بازنگری و احداث فضاهای شهری هویت­مند برای پیوند با مفاهیم و مضامین فرهنگی و اجتماعی از سازگاری و زمینه­سازی امری ضروری است و فضاهای شهری به عنوان کانونی برای تقویت معنا، آرامش­بخشی به شهر و تجلی هنرهای ایرانی_ شیعی برای زیست هویت­مند محلی و ملی در نظر گرفته شود.

---

یکی از دغدغه‏های همیشگی محافل طراحی شهری جستجو و تحلیل علل ناکامی پروژه‏های توسعۀ شهری است. به بیان دیگر، معمولاً این پرسش مطرح می‏شود که چرا این گونه پروژه‏ها، که بعضاً بر پایۀ نظریات و توسط نخبگان این حرفه تهیه شده اند، در مرحلۀ عمل به تولید فراورده‏های مطلوب منجر نگردیده اند؟ کندوکاو و تحلیل علل ناکامی پروژه‏های طراحی شهری و اهمیت بسیار بالای زمان و چگونگی اجرای طرح در این پروژه‏ها، موجب شد توجه متخصصان به بعد فرآیندی طراحی شهری معطوف گردد چراکه به نظر می‏رسید راه حل این مسئله در رابطه علی میان کیفیت فرآیند و کیفیت فرآورده باشد. همچنین برخی محققین معیارها و شاخص‏های تأثیرگذار بر تحقق‏پذیری طراحی شهری معرفی می‏نمایند که از مهمترین آن‏ها، که در این پژوهش نیز به آن‏ها پرداخته‏شده، می‏توان به عوامل برنامه ریزی و طراحی، عوامل مدیریتی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و فرهنگی، عوامل حقوقی، عوامل اخلاقی اشاره کرد. این پژوهش مروری است بر مقالات و نظریات این حوزه.

---

 اهداف: هدف این نوشتار، تبیین جایگاه انسان در طراحی شهری و ابعاد و کیفیت‌های طراحی شهری انسان­مدار و ارزیابی آن در محدوده میدان تجریش تهران است
روش­ها: این پژوهش با رویکرد کمی و کیفی و روش تحقیق توصیفی و تحلیلی و پژوهش‌ میدانی است که در بخش‌های نظری و میدانی، با کاربست شیوه‌های مطالعه اسنادی و کتابخانه‌ای، توزیع پرسشنامه و تحلیل آماری و کیفی آن و برداشت‌های میدانی انجام شده است.
یافته­ ها: طراحی شهری دانش، هنر و حرفه ­ای است که ساماندهی کیفیات محیطی عرصه ­های شهری و همگانی بیرونی موضوع آن است. این رشته می­تواند تمایلات و رویکردهای متفاوتی را در ابعاد فنی، سیاسی، مدیریتی، علمی، اجتماعی داشته باشد. جایگاه انسان در هرکدام از رویکردهای طراحی شهری می­تواند بسته به مبانی آن رویکرد متنوع باشد. رویکرد مدرنیستی به انسان، شهر و طراحی شهری، جایگاه انسان را به پدیده­ای فنی و جهان‌شمول بدون توجه به ابعاد اجتماعی، فرهنگی و زمینه­ های بومی تقلیل داد. 
نتیجه­ گیری: نتایج این پژوهش بیانگر آن است که طراحی شهری انسان­ مدار، مطالعه و طراحی عرصه ­های عمومی و همگانی به‌منظور ارتقاء بخشیدن به کیفیت‌های محیطی به‌عنوان محملی برای کمک به شکوفایی انسان‌هاست و کیفیت‌های آن برای کاربست در برنامه­ ریزی و طراحی شهری عبارتند از: هویت ­و خوانایی، پایداری زیست ­محیطی، پایداری اجتماعی- ­فرهنگی و اقتصادی، ایمنی و امنیت، کارایی و تنوع، پیاده ­مداری و سهولت دسترسی، پیوستگی و یکپارچگی، تناسبات و مقیاس انسانی، آزادی، انعطاف­پذیری، سرزندگی،­ جذابیت­ و غنای حسی، عدالت. در نمونه مورد مطالعه، مرکز تجریش تهران، با زمینه­ های ارزشمند طبیعی، تاریخی، اجتماعی و فرهنگی، مسائل و مشکلات متعددی به‌ویژه در حوزه فضایی و ترافیکی داراست. تحلیل این محدوده، با تکنیک سوات و کیفیت‌های مذکور می­تواند به خلق فضاهای شهری و محیط­زیست انسان ­مدار منتهی شود.  

---

-

---

شهر ایرانی اسلامی، شهری مبتنی بر احکام، اخلاق و معنویت اسلامی است. معنویت اسلامی به‌عنوان یکی از مراحل روحی و روانی انسان‌ها است که در کمال وی از منظر تفکر شیعی جایگاه والایی دارد. معنویت در اندیشه اسلامی غالب در فضاهای مذهبی، عبادی و نیایشی قابل ادراک و دریافت است. با این توصیف هدف این مقاله، بازشناسی جایگاه معنویت در هویت شهرهای ایرانی اسلامی است. پژوهش حاضر با روش تحقیق تاریخی، تحلیلی و پژوهش میان رشته­ای و با استفاده از شیوه­های مطالعه اسنادی، کتابخانه­ای و پژوهش‌های موردی انجام می­شود. یافته­های این مطالعه نشان می­دهد که پرداختن به معنویت از طریق، پایبندی به اخلاق اسلامی، بزرگداشت شعائر مذهبی و مناسک مذهبی، توسعه فضاهای مذهبی در راستای ارتقای معنویت و فضاهای معنوی در شهرهای ایرانی اسلامی، می‌تواند موثر واقع گردد. معنویت در شهرهای اسلامی ایرانی، می­تواند در رویدادها، فعالیت‌ها و رفتارهای جمعی و فردی و اخلاقیات حاکم بر آن‌ها نمود یابد، یا در محیط طبیعی و مصنوعی و فضای فیزیکی و بناهایی که با تواضع و مبتنی بر احکام اسلامی احداث شده­اند، تجلی یابد. چنان‌که هر تازه واردی آن را در شهر احساس نموده و علاوه بر آن به رشد معنوی انسان‌ها کمک نماید. احترام به اخلاقیات و پایبندی به اصول اسلامی از جمله حقوق خداوند، حقوق نفس، حقوق سایر انسان‌ها، حقوق طبیعت می‌تواند به شکل گیری معنویتی پایدار بیانجامد.
 

---

بیان مسئله: فضاهای ورودی یکی از مهم‌ترین بخش‌های ساختمان‌ها، مجموعه ­های کاربری‌های عمومی و شهرها است که علاوه بر کارکرد تردد، کنترل و نظارت، هویت آن مجموعه را نشان می­دهد. در گذشته اغلب شهرها و بناهای عمومی از فضاهای ورودی شامل سردرهای با تشخص و هویت بصری و فرهنگی بر آمده از زمینه بومی بوده ­اند. در عصر حاضر نیز برخی از مجموعه­ های عمومی همچون دانشگاه‌ها، دارای سردر طراحی بوده و خیلی از بناها و مجموعه­ ها نیز بدون سردر یا ورودی فاقد کیفیت هستند. عدم توجه به ضرورت طراحی و احداث سردر ورودی و الزامات کیفی آن در توسعه مجموعه کاربری‌های عمومی مسئله‌ این پژوهش است.
هدف: از این‌رو مقاله حاضر با هدف تبیین جایگاه سردر ورودی در هویت بناهای عمومی و باید و نبایدهای طراحی آن‌ها و بررسی معیارهای مربوطه در مطلوبیت سردرهای دانشگاه تبریز است.
روش: این مقاله با روش پژوهش توصیفی و تحلیلی و پیمایش میدانی و با شیوه ­های مطالعه کتابخانه­ای و تحلیل‌های کمی و کیفی انجام شده است؛ همچنین در مطالعه موردی از روش پیمایش میدانی با توزیع ۳۷۹ پرسشنامه طیف لیکرت بین متخصصان و دانشجویان و نرم­افزارهای تحلیل آماری استفاده شده است.
یافته‌ها: نتایج پژوهش بیانگر آن است که سردر ورودی عنصری اصلی و جدایی­ ناپذیر از بناها به‌ویژه مجموعه ­های عمومی است که هر چه مقیاس و عمومی بودن کاربری بزرگ‌تر باشد نیازمند سردری برجسته، درخور و متشخص است. در طراحی سردرها بهتر است از انگاره­ های زمینه­­ مدار مرتبط با فرهنگ و کارکرد و محیط بومی مربوطه استفاده شود؛ به‌طور کلی از نظر خبرگان معیارهای ایمنی و امنیت، هویت بخشی، نشانه و نماد قوی و سهولت دسترسی از ضریب اهمیت بالایی در مطلوبیت سردرها برخوردار بوده که با اعمال آنها در نتایج پرسشنامه­ های مردم و خبرگان، سردر فناوری و اطلاعات در بالاترین رتبه و سردر اصلی در پایین­ترین رتبه قرار گرفت که نشانگر برخورداری نسبتاً بالای سردر فناوری از معیارهای طراحی سردر است.

---

جامعه‌شناسی ورزشی به تبیین و شناخت بهتر پدیدۀ ورزش و کارکرد آن می‌پردازد. پژوهش‌های زیادی در حوزۀ جامعه‌شناسی ورزشی در کشور وجود دارد، اما نگاهی کلی به وضعیت این پژوهش‌ها، یافته‌ها و رویکردهای کلی آن‌ها نیاز است. این مطالعه با هدف مرور نظام‌مند تحقیقات جامعه‌شناسی ورزشی در ایران انجام شده است. روش تحقیق به‌لحاظ ماهیت کیفی، از نظر هدف توسعه‌ای و از جنس مطالعات ثانویه با رویکرد مرور نظام‌مند بوده است. نمونۀ پژوهش شامل مقاله‌های چاپ‌شده در نشریه‌های علمی ـ پژوهشی داخل کشور در بازۀ زمانی ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ به تعداد ۱۹ مورد بود که از بانک‌های اطلاعاتNoormags ،Magiran ، SID و Ensani استخراج شده است. نتایج تحقیق نشان داد مطالعات انجام‌شده به دو مقولۀ کلی کارکرد اجتماعی ورزش در ۲۸ زیرمقوله و مشارکت اجتماعی ورزش نیز در ۱۱۹ زیرمقوله پرداخته شده‌اند. زیرمقوله‌هایی مانند نظم اجتماعی، انسجام اجتماعی، پرخاشگری، رفتارهای ناهنجار، رفتارهای اخلاقی، سیاست اجتماعی، اعتماد اجتماعی و هولیگانیسم مورد مشاهده قرار گرفت که همگی را می‌توان ذیل یک مقوله کلی‌تری با نام کارکرد اجتماعی ورزش دسته‌بندی شد. همچنین، زیرمقوله‌های مانند نهادینه کردن ورزش همگانی، مشارکت ورزشی زنان مبنی بر هنجارهای جنسیتی، مشارکت ورزشی جانبازان، مشارکت فعالیت‌های ورزشی زنان و مردان، پیامدهای اجتماعی مشارکت در ورزشی، مشارکت ورزشی سالمندان، در مقولۀ «مشارکت اجتماعی ورزش» دسته‌بندی شده است. مهم‌ترین خلأ پژوهشی مشاهده‌شده در مطالعات حوزۀ جامعه‌شناسی ورزش، مربوط به حوزۀ رفتارهای فرهنگی ازجمله رفتارهای فرهنگی تماشاگران مانند شعارها و فعالیت‌های تماشاگران در اماکن ورزشی است.
 

---

در دین مبین اسلام همواره بر اهمیت آب تاکید فراوان شده و استفاده به قدر کفایت از این عنصر هستی بخش مورد تاکید آیات و روایات متعدد بوده است. با توجه به اینکه امروزه عامل بسیاری از تنازعات ملی و فراملی مسئله آب است، لذا بحث آمایش آب به ویژه در کشورهایی از جمله ایران که با تنش آبی مواجه هستند، بسیار ضروری به نظر می‌رسد. پژوهش حاضر قصد دارد از منظر قواعد فقه اسلامی مانند لاضرر، اتلاف، اهم و مهم، تسلیط، نفی سبیل، حلیت، لاحرج، حدکفاف، تزاحم مصلحت و وجوب دفع ضرر محتمل و قواعد اخلاق اسلامی مانند عدالت، اعتدال، امنیت، خیرخواهی، معنویت، بررسی اثرات زیست‌ محیطی طرح‌های توسعه‌ای و آبادانی، بایدها و نبایدهای فقهی و اخلاقی را در برنامه‌ها و طرح‌های عمرانی مرتبط با آمایش آب تشریح و تبیین نماید. در واقع هدف اصلی پژوهش حاضر استخراج بایدها و نبایدهای فقهی و اخلاقی در پروژه‌ها و برنامه‌های عمرانی مرتبط با آمایش آب است و قصد دارد به این پرسش پاسخ دهد که "چه بایدها و نبایدهای فقهی و اخلاقی در برنامه‌ها و طرح‌های عمرانی مرتبط با آمایش آب می‌بایست مدنظر قرار گیرند؟" این پژوهش از منظر هدف بنیادین و توسعه‌ای بوده و با روش توصیفی- تحلیلی به انجام رسیده است. همچنین به منظور گردآوری داده‌ها از روش مطالعات اسنادی- کتابخانه‌ای بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش ابتدا با روش تحلیل محتوای کیفی و سپس با استفاده از روش استدلال منطقی استنتاج شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می‌دهد در صورتی که اصول و قواعد فقه و اخلاق اسلامی در برنامه‌ها و قوانین مرتبط با آمایش آب کشور مدنظر قرار گیرد، می‌توان بر بسیاری از آسیب‌ها و چالش‌های موجود در بخش آب فائق آمد. این امر نیازمند تدوین یک طرح جامع با ملاحظات ویژه فقهی و اخلاق اسلامی مرتبط با آمایش آب و البته اجرای دقیق آن است.
 

---

اهداف: در طول قرن اخیر شیوع همه‌گیری‌هایی مانند سارس، ابولا و مخصوصاً کرونا، بحران‌های عدیده‌ای را در عرصه جهانی دامن زده‌اند. در مقابله با چنین بحران‌های شهری پرداختن به مقوله تاب‌آوری شهرها در برابر همه‌گیری‌ها می‌تواند راهگشا باشد. بدین منظور هدف این پژوهش شناخت بعد اپیدمیولوژیکی شهری، مؤلفه‌ها و شاخص‌های آن و ارتباط آن با تاب‌آوری شهری بر اساس مدل مثلث اکولوژیک در محیط‌های شهری است.
روش ها: این پژوهش توصیفی- تحلیلی با استفاده از روش کتابخانه‌ای به واکاوی ابعاد مختلف معنایی، رویکردی، ظرفیتی، عوامل تعیین کننده و ویژگی ها در حوزه تاب­ آوری به  فصل مشترک این مقوله با بحران های پاندمیک می پردازد.
یافته ها: یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که که عوامل ایجاد بیماری تحت تأثیر بستر و فرایند شهرنشینی می‌توانند فعال و یا خاموش گردند. با توجه به ظرفیت‌های شهرهای تاب­آور، می‌توان با توجه به روند بروز، شیوع، مهار و کنترل یک بیماری همه‌گیر، اقدامات کالبدی شهرسازانه را بر مبنای نگرش پیشگیری، مهار و کنترل به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی و طراحی نمود که شهرها در طی این بحران‌ها با کمترین میزان اختلال عملکردی روبرو شوند و بتوانند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به وضعیت مطلوب خود بازگردند.
نتایج: بر اساس نتایج، فعالیت بدنی، رژیم غذایی، سلامت روان، سیستم های مراقبت های بهداشتی، فاصله گذاری، کنترل عفونت و ترویج پاداری شهری، معیارهایی هستند که تحت تاثیر کالبد شهر می توانند بر تاب ­آوری اپیدمیولوژیک تاثیرگزار باشند.

---

بیان مسئله: شهر به مثابه متن و طراحی‏ شهری‏ به مثابه زبان ایجاد متن، ابعاد سازنده‏ی شهر را به دو سطح روساخت و ژرف‏ ساخت دسته ‏بندی می‏ نمایند. روساخت شهر حاصل ژرف‎‏ساخت‏هایی ذهنی و درونی است. روساخت بدون‌توجه به ژرف‏ ساخت‏ فاقد معنااست.
هدف: پژوهش حاضر با هدف استخراج مولفه ‏های اثرگذار بر زبان ‏الگوی شهر و در پی یافتن این است که مؤلفه‏ های ژرف ‏ساختی زبان ‏الگوی طراحی ‏شهری کدام‏اند؟
 روش: پژوهش به روش توصیفی‌تحلیلی و مطالعات کتابخانه‏ای انجام‏ گرفته‌است.
یافته‌ها: الگوهای روساختی شناسایی‌شده‏ی پژوهش عبارتند از الگوی توده‌وفضا، الگوی کاربری‌و‌عملکرد و الگوی دید و منظر. همچنین ابعاد شناسایی شده از ژرف‏ ساخت‏ها، در این پژوهش، شامل فرهنگی، اجتماعی، تاریخی و زیست محیطی می ‏باشند. هر یک از این ابعاد مورد مطالعه قرارگرفت و متغیرهای مستقل هر بُعد که بر الگوهای روساختی تأثیر می‏گذارند، شناسایی ‏گردید. درمجموع تعداد ۲۴ متغیر مستقل از ژرف ‏ساخت‏های شهری کشف‏ شد که به‏ طور مستقیم بر روساخت‏های شهر تأثیرگذارند. تعداد ۴۵ متغیر وابسته از مجموعه‏ ی روساخت‏هایی که به طور مستقیم و قطعی از ژرف ‏ساخت‏ها تأثیر می‏پذیرند یافت گردید.
نتیجه‌گیری: مهم‏ترین بُعد شکل‌دهنده به سکونتگاه بُعد فرهنگی است و پس از آن بُعد زیست‏ محیطی بیشترین تأثیر را بر روساخت می‏گذارند. همچنین برخی الگوهای روساختی، از چند بُعد ژرف‏ ساختی تأثیر می‏پذیرند. متغیرهای مستقل یافت ‏شده در این پژوهش به عنوان مؤلفه‏ های اثرگذار بر زبان‏ الگوی طراحی‏ شهری‏، در قالب نموداری ارائه گردید. نقطه‏ ی اثر هریک از آن‏ها به عنوان متغیرهای وابسته، در همان نمودار، شناسایی و معرفی شدند. به عنوان راهبرد توصیه می‏گردد مؤلفه ‏های یافت شده در این پژوهش به عنوان راهنمای انجام مراحل از مطالعات شناخت تا ارائه ‏ی طرح، مورد توجه ویژه به عنوان چارچوب شکل ‏دهنده به طرح نهایی قرار گیرند.

 

---

هدف: هدف این مقاله استخراج مولفه ­ها و شاخصهای مکتب معماری و شهرسازی تبریز با تاکید بر بازار تاریخی تبریز است.
روش­ها: این تحقیق با روش پژوهش تحلیل محتوای متن و پیمایش میدانی و شیوه­ های مطالعه کتابخانه ­ای و اسنادی، مشاهده و عکاسی انجام شده است.  
یافته­ ها: مکتب تبریز را می­توان در تاریخ کهن تبریز، هنرهای گوناگون، بناها و فضاهای تاریخی، طبیعت و باغات تبریز، محلات و گذرهای اصیل، بازار و جنبه­ های کهن و فرهنگی اجتماعی آن، کالاها و خوراکیهای اصیل آن جستجو نمود. این شهر که در گذر زمان مهد هنرمندان، بازرگانان، عالمان و سیاستمداران و رویدادها و آثار ملموس و ناملموس بسیاری است که مجموع آنها می­تواند بیانگر مکتبی اصیل در معماری، شهرسازی و نگارگری باشد. بازار تبریز یکی از ارکان هویتی این شهر که مجموعه ­ای از راسته­ ها و تیمچه­ ها و سراهایی با معماری و طراحی شهری ارزشمند نمایانگر بنیانهای اقتصادی، اجتماعی، معماری بومی می­باشد. این مجموعه با برخورداری از حیات پایدار اقتصادی بدلیل قرار گرفتن بر سر راه بازرگانی بین ­المللی ابریشم، انسجام اجتماعی و فرهنگی ویژه ­ای که سرمایه اجتماعی محسوب می­شود و رموز برنامه ­ریزی و طراحی شهری که قابل بازآموزی برای وضع موجود شهرهاست
نتیجه­ گیری: بازار تبریز برخلاف بازارهای تهران، اصفهان، کاشان که ساختاری خطی با انشعابات کمتر می­باشند، به صورت شبکه ­ای متشکل از راسته­ ها و گره­ ها در قالب تیم، تیمچه، سرا، مسجد و با انشعابات فراوان به عنوان یکی سیستم کارامد در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، اقلیمی و با تنوع بالای فعالیتی و اقتصادی با نظمی پیچیده به حیات خود ادامه می­دهد. شناخت عمیق جنبه ­های هویت­ ساز بازار تبریز در ابعاد مختلف فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی، عملکردی، کالبدی، طبیعی و منظر می­تواند به حفاظت آن در وضعیت کنونی و آتی کمک نماید.

---

در طی قرون متمادی شهرها همیشه جوامع بشری را در راستای دستیابی به اهداف خود به خدمت گرفته اند. البته باید این نکته را مدنظر قرار داد که شهرها، بر خاف ابزارها و ماشین هایی که بر مبنای طراحی های دقیق شکل گرفته اند، ابزارهای جمعی هستند که ظهور آنها، مبتنی بر برنامه ریزی های دقیق نبوده و بسیاری از ویژگی های آنان به سادگی و به خودی خود متجلی شده است .
بنابراین دیگر برنامه ریزی و مدیریت شهرها به شکل فعلی آن ، نمی توانند پاسخگوی این پیچیدگی ها باشد، لذا مدیریت منسجم این عدم قطعیت ها؛ مستلزم برنامه ریزی برای ایجاد شهرها و جوامع هوشمند بوده و شا کله این شهرها می بایست بر مبنای ایجاد محیط هایی با هدف بهبود مهارت های شناختی و توانایی یادگیری و نوآوری پایه گذاری گردند. این امر، نیازمند ایجاد فضاهای دیجیتالی، سازمانی و فیزیکی بوده که از طریق ابداع و خلاقیت مبتنی بر ترکیبی از مهارت های شناختی فردی و سیستم های اطلاعاتی سازماندهی می شوند. این مقاله به دنبال آن است تا ابعاد مختلف هوش شهری و مؤلفه های کلیدی شهر هوشمند را برپایه یک مدل مفهومی انسجام یافته تبیین نماید، روش این پژوهش توصیفی بوده و برپایه جمع آوری اطلاعات اسنادی و متون مرتبط با این حوزه تدوین شده است؛ در همین راستا، در گام نخست شهر هوشمند و مفاهیم مرتبط با آن ارائه شده، در گام بعد، مؤلفه های کلیدی شهر هوشمند برپایه جمع بندی دیدگاه های صاحب نظران این عرصه؛ در قالب مؤلفه ها و عوامل پایه ای هوشمندسازی شهرها در سه دسته مؤلفه ها ی کلیدی)مردم، عوامل نهادی و زیرساختی(دسته بندی شده و سه عامل مهم)هوش،یکپارچگی و نوآوری( به عنوان پیش شرط های اساسی جهت ایجاد جوامع هوشمند در نظر گرفته شده اند که مجموعه این عوامل و پیش شرط ها در قالب یک مدل به تصویر کشیده شده است و نهایتاً در گام پایانی پژوهش ، چگونگی هوشمندسازی شهرها بر مبنای ابعاد و مؤلفه های مدل تدوین شده، تشریح می گردد.

---

باف  هــای تاریوــی شــهرهای ایرانــی تجلــی گاه ارز  هــا و ســن  های دیریــن مــا می باشــند و حفــظ و احیــا آن هــا می توانــد منبــع فرهنرــی - اجتماعــی بــا ارزشــی را بــرای نســل های بعــدی بــه یــادگار گــذارد. آنهــا نمــودی از خــرد جمعــی نیــا کان مــا می باشــند کــه توانســته اند چنیــن ســاختارهایی را کــه ترکیبــی از علــم، دانــش، هنــر و تجربــه می باشــند  را بــرای مــا بــه ارمغــان گذارنــد. پرداختــن بــه ایــن میــراث ارزشــمند در واقــع مــا را بــه اســتفاده از تجربیــات غنــی گذشــتران رهنمــود می ســازد و مــی توانــد ضامــن تــداوم فرهنرــی کــه در گــرو تــداوم تاریوــی اســ  باشــد. خانه های تاریخی ایران که همانند گوهری در بافت های تاریخی ارزشمند جلوه گــر هســتند، عصــارهای از تاریــخ زندگــی، هنــر اعتقــادات، آدار و رســوم و ســبک زندگــی ایــران اســالمی مــا محســور می شــوند و بــه نوعــی می توان آنها را موزه ای از تمامی آداب فرهنرــی، اجتماعــی نســل های قدیــم بــه شــمار آورد. امــروزه بــا احیــا و بازآفرینــی ایــن میــراث ارزشــمند می تــوان عــالوه بــر پاس داشــ  فرهنرــی و تاریوــی ایــن آثــار و تبلیــغ ایــن آدار در بیــن شــهروندان، محرک هــای اقتصــادی را در ســطح شــهر بوجــود آورد کــه موجــب رشــد اقتصــادی و توســعه شــهری گشــته و گروه هــای اقتصــادی مناســبی را بــرای ارتقــا درآمدهــای شــهری و رشــد صنعــ  توریســم و گردشــرری کــه امــروزه جــزء مهمتریــن اصــول در جــذر ســرمایه و گــرد  مالــی از آن یــاد می شــود، بوجــود آورده در ادامــه از طریــق مطالعــه تجربیــات کشــورهای موفــق جهــان در ایــن حــوزه می تــوان مــدل مفهومــی مناســبی را بــرای بازآفرینــی خانه هــای ارزشــمند تاریوــی و ایجــاد تحــرک اقتصــادی )کارآفرینــی شــهری( تبییــن نمــود.
روش تحقیق این پژوهش از نوع توصیفی بوده و جمع آوری اطلاعات به صورت اسنادی (کتابخانه ای) و میدانی ( نظرسنجی مصاحبه، برداشت سایت) می باشد. در نهایت اطلاعات به دست آمده از روش کیفی تجزیه و تحلیل شدند و ارتباط آنها مورد سنجش قرار گرفت.  نتایــج حا کــی از آن اســ  کــه بیــن رشــد اقتصــادی و بازآفرینــی خانــه هــای تاریوــی ارتبــاط تنراتنرــی وجــود دارد. 

---

فرهنگ عامۀ مردم ایران در اعصار و قرون کهن ریشه دارد، به­گونه‌ای که می­توان ایران را خاستگاه آیین­ها، باورها و سنن کهن دانست. استان کرمانشاه ازجمله مناطقی است که دارای ریشه‌ها و بن­مایه­های فرهنگی غنی و مختص به خویش است؛ درنتیجه باورهای مردم آن دیار می‌تواند به‌خوبی منعکس­کنندۀ فرهنگ عامۀ آن منطقه باشد. در این میان آنچه به‌طور خاص، مورد توجه است، تبلور این فرهنگ غنی در وقف‌نامه‌ها به‌عنوان بخش مهمی از فرهنگ و ادبیات عامه است. در پژوهش حاضر پنج وقف‌نامۀ متعلق به دورۀ قاجار از این استان انتخاب و بازخوانی شد و سپس به روش توصیفی ـ تحلیلی مشخصه­های فرهنگ و ادبیات عامه در آن‌ها بررسی شد. نتایج حاصل حاکی از آن ‌است که این متون بهترین ابزار برای رصد تفکرات مردم در دورۀ قاجار به‌شمار می‌روند و می‌توان بازتاب­های فرهنگ و ادبیات عامه را به­وضوح در آن‌ها مشاهده و بررسی کرد.  مشاغل و حرفه‌ها، ابزار و وسایل، اوزان و مقادیر، القاب و عناوین، دعا و نفرین، کنایات و اصطلاحات عامیانه، نسبت‌های فامیلی، واحدهای اندازه‌گیری و آیین‌های مذهبی از جملۀ عناصر مادی و معنوی هستند که در وقف‌نامه‌های انتخاب‌شده، شناسایی و بررسی و تحلیل شده­اند.   
 

---

اهداف: مطالعه آسیب‌شناسی بافتی یکی از مناسب‌ترین راه‌های ارزیابی اثرات ناشی از آلاینده‌ها در موجودات آبزی است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تغییرات بافتی و شاخص تغییرات هیستوپاتولوژیک (HAI) بافت کبد ماهیان سنگسر معمولی (Pomadasys kaakan) و سرخو معمولی johnii) (Lutjanus دریای عمان انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این مطالعه تعداد ۱۸ قطعه ماهی سنگسر معمولی و ماهی سرخو معمولی از سه ایستگاه رمین، کنارک و هفت‌تیر با استفاده از تور گوش‌گیر در زمستان ۱۳۹۵ صید گردید. به‌منظور بررسی نوع و شدت ضایعات بافتی، بافت کبد هر دو گونه ماهی مراحل تثبیت بافتی در محلول بوئن، عمل‌آوری بافت در دستگاه عمل‌آوری بافت ، قالب‌گیری با پارافین، برش‌گیری مقاطع بافتی به ضخامت ۴-۵ میکرون با میکروتوم، رنگ‌آمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین را گذراندند.
یافته‌ها: ضایعات بافتی مشاهده شده در کبد ماهیان شامل واکوئوله شدن هپاتوسیت‌ها، اتساع سینوزوئیدها، تجمع سلول‌های چربی، احتقان خون، پیکنوزیس هسته، خونریزی و نکروز بود. ضایعات بافتی مشاهده شده در کبد هر دو گونه ماهی در ایستگاه هفت‌تیر بیشتر و در ایستگاه رمین کمتر از سایر ایستگاه‌ها بود. شاخص تغییرات هیستوپاتولوژیک بافت کبد در ایستگاه هفت‌تیر در هر دو گونه ماهی بیشتر از دو ایستگاه دیگر بود.
نتیجه‌گیری: احتمال می‌رود به علت پر تردد بودن اسکله هفت‌تیر و فاصله نزدیک آن با اسکله‌های دیگر منطقه، میزان تجمع مواد آلاینده‌ در این ایستگاه بیشتر بوده و سبب بروز عوارض شدیدتر بافتی در ماهیان شده است.
 

---

---

---

---