---

چکیده روغن­های گیاهی دارای مقادیر کمی فسفاتید یا فسفولیپید می­باشند. مقدار این ماده در روغن سویا نسبت به سایر روغن­ها بیشتر بوده و ممکن است حتی به ۴ درصد برسد. در فرآیند تولید صنعتی روغن­ها، فسفاتیدها به منزله ماده زیان آور عمل کرده و وجود آنها در روغنی که برای مصرف به بازار عرضه می­شود نیز مسئله ساز است. اما چنانچه این ماده به شکل مناسبی در طی فرآیند تولید روغن جدا شود، دارای کاربردهای ارزشمندی نظیر ایفای نقش امولسیفایری در بسیاری از مواد و  سیستم­های غذایی می­باشد. این ماده متداولا لسیتین سویا نامیده می­شود. از نظر دستیابی به اطلاعات وسیع­تر، این بررسی در مورد ۵ واریته سویا (واریته­های سحر، سیمس، ویلیامز، هیل و گرگان ۳) به عمل آمده است. هگزان به عنوان حلال روغنکشی برای استخراج فسفولیپیدها مناسب نیست زیرا فسفولیپیدها ماهیت قطبی دارند از این رو بهترین حلال مخلوط کلروفرم و متانول است که به دلیل هزینه بالا در کارخانجات عملا مورد استفاده قرار نمی­گیرد، لذا از حلال مورد استفاده فعلی کارخانجات که نوعی هگزان با پلاریته بیشتر و هزینه کمتر است برای این تحقیق استفاده شد، با این حلال، بازده استخراج فسفولیپیدها تا ۷۲/۱ درصد افزایش یافت که در خور توجه است. نظر به این که ترکیب ساختمانی فسفاتید ها می­تواند در امر جداسازی از روغن و ویژگی­های کاربردی آنها موثر باشد، مقدار هر یک از فسفاتیدها (شامل فسفاتیدیل کولین، فسفاتیدیل اتانول آمین، فسفاتیدیل اینوزیتول و فسفاتیدیک اسید) تعیین گردید. نتایج نشان داد که از این حیث به لحاظ آماری بین واریته­های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد (۰۵/۰>p) .همچنین نتایج ترکیب اسیدهای چرب فسفاتیدها نشان داد که تفاوت نسبتا کمی میان واریته های مختلف وجود دارد. نتایج آزمون های دیگر نظیر عدد اسیدی، عدد پراکسید، مواد نامحلول در استن، مواد نامحول در هگزان و عدد گاردنر نیز نشان داد که بین واریته های مختلف اختلاف معناداری وجود دارد (۰۵/۰>p).

---

میزان تولید ضایعات و پسماند محصولات کشاورزی در ایران بسیار بالا است که با توجه به ترکیب آن‌ها به منابع مناسبی برای تولید اتانول تبدیل شده‌اند. ملاس یکی از فراوانترین و ارزانترین منابع کربن در دسترس و قابل استفاده برای تولید اتانول می‌باشد که با این کاربرد علاوه بر جلوگیری از ورود آن به طبیعت، محصولی به دست می آید که یک سوخت پاک و سازگار با طبیعت است. هدف اصلی این تحقیق مقایسه تولید اتانل از ملاس بوسیله زایموموناس موبیلیس و ساکارومایسس سرویزیه می باشد. در این تحقیق، باکتری زایموموناس موبیلیس از کشت عصاره ی تخمیر شده انگور بر روی محیط RM حاوی ۱% نیستاتین در شرایط هوازی و دمای ℃۳۰ جداسازی و با استفاده از روش های رنگ آمیزی، تست های بیوشیمیایی و رشد در حضور ۷% اتانول و نهایتا ریبوتایپینگ شناسایی شد. جهت بررسی میزان اتانول تولیدی از محیط‌ ملاس۱۰% استفاده گردید. نتایج: میزان اتانول تولیدی در زمان‌های ۲۴ ،۴۸، ۹۶، ۱۲۰، ۱۴۴ ساعت در محیط ملاس۱۰%، برای Zymomonas mobili subsp. mobilis IRMH۵۲ ، Zymomonas mobilis subsp. mobilis ATCC ۱۰۹۸۸ و ساکارومایسیس سرویزیه به ترتیب برابر ۴۵/۱، ۴/۳، ۰۵/۵ درصد بود. در این تحقیق سویه جدیدی از زایمومومناس موبیلیس جدا گردید و مقایسه تولید اتانل با شرایط یکسان نشان داد که این سویه نسبت به ساکارومایسس سرویزیه اتانل کمتری تولید می کند.

---

---

چکیده با ظهور بیماری­های عفونی و گسترش سویه­های مقاوم به برخی آنتی­بیوتیک­ها، استفاده از ترکیبات ضدمیکروبی با منشا گیاهی در این زمینه ضرورت می­یابد. در این پژوهش عصاره اتانولی میوه سپستان برای ارزیابی اثر ضدمیکروبی علیه میکروارگانیسم هایی نظیرStaphylococcus aureus ،Bacillus cereus،Escherichiacoli،Salmonella typhi ،Aspergillusniger وCandida albicans استفاده شد. هم­چنین عصاره گیری با کمک فراصوت تحت تاثیر سه پارامتر مستقل زمان (۴۰- ۵ دقیقه)، دما (۵۰-۲۰ درجه سانتی­گراد) و شدت صوت (۱۰۰-۲۰ درصد) انجام گرفت. از متدلوژی رویه سطح پاسخ جهت یافتن حالت بهینه اثر متقابل فاکتورها و برآورد بهترین شرایط فرایند با کمترین میزان آزمون استفاده گردید. اثر ضدمیکروبی با روش­هایی چون انتشار دیسک در آگار، کشت آمیخته و تعیین حداقل غلظت مهار کننده و کشنده تعیین شد. نتایج نشان داد که در زمان استخراج ۸/۳۹ دقیقه، دما ۲/۴۲ درجه سانتی­گراد و شدت صوت ۴۶/۹۴ درصد بیشترین میزان درصد استحصال عصاره اتانولی معادل ۵/۸ درصد بدست آمد. در تمامی روش­های مذکور، اثر بازدارندگی عصاره اتانولی بهینه علیه دو سویه باکتریاییBacillus cereus و Staphylococcus aureus و سویه قارچی Candida albicans قابل ملاحظه بود (۰۵/۰p≤).

---

چکیده  در این پژوهش اثر ضد میکروبی عصاره‌های آبی و اتانولی آلوئه ورا روی باکتری‌های شاخص بیماریزا  استافیلوکوکوس اورئوس(ATCC۲۵۹۲۳)، اشرشیاکلی (ATCC۲۵۹۲۲)، لیستریا مونوسیتوژنز (ATCC۳۳۰۹۰) به روش انتشار دیسک در آگار و براث میکرودیلوشن انجام گرفت. نتایج نشان داد باکتری‌های گرم مثبت نسبت به عصاره اتانولی آلوئه ورا حساس‌تر از باکتری‌های گرم منفی می‌باشند. گمان می‌رود این پدیده به علت تحمل ذاتی باکتری‌های گرم منفی، به‌واسطه ساختار ویژه دیواره سلولی و استحکام این دیواره نسبت به باکتری‌های گرم مثبت و همچنین ماهیت و ترکیبات مؤثره گیاهی باشد. عصاره اتانولی آلوئه ورا حداکثر فعالیت ضد باکتریایی را در مقابل باکتری استافیلوکوکوس اورئوس و لیستریا مونوسیتوژنز از خود نشان داد که حداقل غلظت مهارکنندگی (MIC) عصاره اتانولی در غلظت ۱۳۲/۰ روی استافیلوکوکوس اورئوس و در غلظت ۶۲۵/۰ روی لیستریا مونوسیتوژنز برحسب mg/ml بود. حداکثر قطر هاله مهارکننده توسط عصاره اتانولی آلوئه ورا روی باکتری استافیلو کوکوس اورئوس با قطر ۱۲میلی‌متر و پس‌ازآن روی لیستریا مونوسیتوژنز با قطر ۸ میلی‌متر مشاهده شد، عصاره آبی آلوئه ورا هیچ فعالیت ضد باکتریایی از خود نشان نداد. گمان می‌رود ترکیبات ضد باکتریایی مانند: آنتراکینون و دهیدروکسی آنترا به همراه ساپونین بیشترین نقش را در فعالیت ضد باکتریایی عصاره اتانولی آلوئه ورا داشته باشند.

---

در راستای افزایش تقاضا برای استفاده از گیاهان دارویی در سال­های اخیر، گیاه رازک توجه بسیاری از محققان را به خود جلب کرده است و از آن به عنوان یک ضدکپک قوی یاد می­شود. رازک گیاهی دارویی است که در طب سنتی کاربردهای گوناگونی دارد. هدف از این مطالعه بررسی اثر ضد­قارچی عصاره اتانولی گل­های رازک بر روی تعدادی از کپک­های عامل فساد نان و مخمر نانوایی است. در این مطالعه تجربی-آزمایشگاهی                  از عصاره اتانولی گونه.HumuluslupulusL استفاده شد. خاصیت ضد­قارچی عصاره با استفاده از آزمون حساسیت                                        رقت­های مایع[۱] در برابر میکروارگانیسم­های Saccharomyces cerevisiae، Aspergillus niger، Aspergillusflavus، Penicillium chrysogenum، Penicillium citrinum،   Rhizopus oryzae وRhizomucor Spp.  تعیین شد.نتایج نشان داد که عصاره اتانولی گل­های رازک از رشد کلیه کپک­های مورد آزمون جلوگیری می­کند. غلظت مهارکننده رشد برای کپک­ها ازmg/ml۸۷۵/۱ تا mg/ml۳/۳تغییر می­کند. این عصاره بر روی مخمرSccharomycescervisiae در دامنه غلطت ۰ تا mg/ml ۱۵مؤثر نبود. از یافته­های این پژوهش نتیجه­گیری می­شود عصاره اتانولی گل­های رازک بر رشد کپک­های عامل فساد مواد غذایی و بویژه نان اثر قابل ملاحظه­ای دارد و به منظور استفاده از این عصاره به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در مواد غذایی انجام تحقیقات بیشتر ضروری است.
[۱]. Broth Dillution Susceptibility Test

---

چکیده
 هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر روش­های استخراج غرقابی و سوکسله و استخراج به کمک فراصوت (زمان­های ۰، ۱۰، ۲۰  و ۳۰ دقیقه) بر بازده استخراج، میزان فنل کل، خواص ضداکسایشی و ضدمیکروبی عصاره اتانولی پودر دانه بزرک بود. نتایج به دست آمده، نشان داد که بازده استخراج به روش سوکسله به طور معنی­داری (p <۰,۰۵) نسبت به روش غرقابی بیشتر می­باشد. نتایج تیمارهای مختلف زمانی فراصوت نیز بیانگر اثر معنی­دار زمان اعمال تیمار فراصوت از صفر تا ۲۰ دقیقه، بر افزایش بازده استخراج در هر دو روش سوکسله و غرقابی بود. به علاوه میزان  فنل کل در روش سوکسله نسبت به روش غرقابی به طور معنی­داری بیشتر بوده (P <۰,۰۵) و زمان­های ۱۰ و ۲۰ دقیقه اعمال فراصوت در هر دو روش استخراج، نیز تاثیر معنی­داری (P <۰,۰۵) بر افزایش مقدار این ترکیبات داشته است. به علاوه اعمال زمان­های مختلف فراصوت، اثر افزایشی معنی­داری (P <۰,۰۵) را در غلظت­های ۵۰ تا ۱۵۰ پی­پی­ام، بر درصد مهار رادیکال­های آزاد عصاره اتانولی نشان داد. مطابق نتایج حاصل از بررسی قطر هاله عصاره به دست آمده از روش سوکسله همراه با اعمال امواج فراصوت به مدت ۳۰ دقیقه (بالاترین فعالیت ضداکسایشی)، مشخص شد که این عصاره بر رشد باکتری­های ایکلای و استافیلوکوکوس اورئوس با قطر هاله به ترتیب ۹ و ۶ میلی­متر، اثر بازدارندگیدارد.

---

چکیده در دنیای امروز با توجه به اینکه داروهای گیاهی دارای اثر ضدمیکروبی قوی­تر و عوارض ناخواسته­ی کمتری نسبت به داروهای شیمیایی در درمان عفونت­ها هستند، یک رویکرد جدید جهت استفاده از داروهای گیاهی به وجود آمده است. در این پژوهش فعالیت ضد میکروبی عصاره های آبی و اتانولی تره کوهی بر ۵ باکتری بیماری زا  مورد ارزیابی قرار گیرد. غلظت­های مختلفی از عصاره­های آبی و اتانولی برگ گیاه تره کوهی آماده شد و اثر ضدباکتری عصاره­ها با روش­های پور پلیت، انتشار در آگار به کمک دیسک، میکرودایلوشن براث و معرف تری فنیل تترازولیوم کلراید و حداقل غلظت کشندگی مورد ارزیابی قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده­ها از آزمون واریانس یک طرفه و مقایسه­ی میانگین نیز با آزمون دانکن، انجام گرفت. حداقل غلظت بازدارندگی رشد عصاره آبی تره کوهی در مورد سالمونلا تیفی، اشرشیا کلی، باسیلوس سرئوس، استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به ترتیب برابر ۲۵۶، ۱۲۸، ۶۴، ۳۲ و ۳۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود و حداقل غلظت بازدارندگی عصاره اتانولی نیز با همین ترتیب برابر ۱۲۸، ۶۴، ۶۴، ۳۲ و ۱۶ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود. حداقل غلظت کشندگی عصاره آبی تره کوهی به ترتیب برابر ۲۵۶، ۱۲۸، ۱۲۸، ۶۴ و ۳۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر بود و حداقل غلظت کشندگی عصاره اتانولی تره کوهی برای سالمونلا تیفی و اشرشیا کلی برابر ۲۵۶، برای باسیلوس سرئوس برابر ۱۲۸ و در نهایت برای  استافیلوکوکوس اورئوس و استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس برابر ۳۲ میلی­گرم بر میلی­لیتر بدست آمد. نتایج این پژوهش به روشنی مبین این مطلب بود که عصاره گرفته شده از تره کوهی اثر ضد باکتریایی مطلوبی بر همه ریزاندامگان مورد نظر داشت و توانست در جلوگیری از رشد باکتری­های گرم مثبت عملکرد موثرتری داشته باشد.

---

هدف از این پژوهش بررسی رفتار پاشش بیواتانول در یک محفظه احتراق، به عنوان یک سوخت تجدیدپذیر و کاهنده‌ی آلاینده‌هایی مانند اکسید‌های نیتروژن و مونوکسیدکربن، و ترکیبات آن با بنزین می‌باشد. بدین منظور خصوصیات ماکروسکوپیک و میکروسکوپیک اسپری و نیز مقدار جرم بخارشده‌ی سوخت پس از پاشش در نازل به صورت عددی و به کمک نرم‌افزار فایر مدل‌سازی و مورد تحلیل قرار گرفت. یافته‌های مدل‌سازی نشان می‌دهد که افزایش مقدار بیواتانول موجود در ترکیب سبب افزایش جرم سوخت بخار شده، زاویه مخروطی اسپری، مساحت اسپری و قطر متوسط سوتر می‌شود. این در حالی است که طول نفوذ اسپری تقریباً ثابت باقی می‌ماند. همچنین افزایش فشار تزریق سوخت از یک سو سبب افزایش جرم بخار شده‌ی سوخت، طول نفوذ پاشش و مساحت آن و از سویی دیگر سبب کاهش زاویه‌ی مخروط پاشش و قطر متوسط سوتر در همه‌ی سوخت‌های مورد بررسی می‌گردد. چنانچه میزان انرژی ورودی و مدت زمان پاشش ثابت بماند، نتایج حاصله با حالتی که شرایط محیطی ثابت در نظر گرفته شود، تفاوت قابل ملاحظه‌ای خواهد کرد. در این حالت بیواتانول، نسبت به بنزین، دارای جرم سوخت تبخیر شده‌ی بیشتر، طول نفوذ و مساحت پاشش بزرگتر و زاویه‌ی مخروط پاشش و قطر متوسط سوتر کوچکتری است. افزایش محسوس طول نفوذ اسپری و مساحت پاشش در این حالت، احتمال آن‌که پاشش سوخت به پیستون و یا دیواره-های سیلندر برخورد کند و در نتیجه‌ی آن مقدار هیدروکربن‌های نسوخته افزایش و بازده‌ی موتور کاهش یابد، را افزایش می‌دهد.

---

چکیده در سال‌های اخیر بسیاری از کشورهای جهان خواهان محصولات تازه بدون استفاده از مواد شیمیایی کشاورزی، به ویژه موادی که پس از برداشت محصولات استفاده می‌شوند، هستند. میوه موز از محبوب‌ترین میوه‌های جهان با عمر کوتاه و ضایعات گسترده پس از برداشت است. به منظور کاهش هدر رفت و افزایش عمر پس از برداشت میوه موز کاوندیش از عصاره‌ اتانولی برگ اوکالیپتوس و چندل به صورت غوطه‌وری با دو غلظت ۵۰۰ و ۱۰۰۰ میکروگرم در لیتر آب مقطر استفاده شد. میوه‌های تیمار شده و شاهد به مدت ۲۱ روز در دمای ºC۱±۲۵ نگهداری شدند. در روزهای ۰، ۷، ۱۴ و ۲۱، تغییرات رنگ پوست، میزان سفتی بافت گوشت میوه، مواد جامد محلول کل، شاخص قهوه‌ای شدن و کاهش وزن میوه‌ها اندازه‌گیری شدند. نتایج نشان داد که بهترین تیمار درحفظ رنگ سبز پوست، عصاره چندل با غلظت g/lµ۱۰۰۰ و مؤثرترین تیمار در ممانعت از کاهش وزن و سفتی گوشت میوه، عصاره اوکالیپتوس در هر دو غلظت بود. همچنین، در میوه‌های تیمار شده، کیفیت و عمر پس از برداشت، با حفظ میزان مواد جامد محلول و کاهش قهوه‌ای شدن پوست، افزایش یافت.

---

الکترواسپری به عنوان یکی از روش‌های پاشش مایع به علت تولید قطرات با سایز بسیار ریز و توزیع یکسان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است، لذا شناسایی حالت‌های مختلف ناشی از آن بسیار مفید بوده و نشان دهنده‌ی رفتار مایع در میدان الکتریکی می‌باشد. در این مقاله به صورت یک مطالعه‌ی تجربی، حالت‌های مختلف الکترواسپری براساس شکل منقاره‌ی مایع خروجی از نازل و چگونگی ایجاد جت و شکست آن معرفی می‌گردند و به حالت‌های چکیدن، هم‌نژاد، دوکی شکل، دوکی شکل چندگانه، مخروط متناوب، جت نوسانی، جت منحرف، جت مخروطی، جت چندگانه، جت ساده و جت منشعب تقسیم بندی می‌گردند و نیروهای وارد بر جت و قطرات در هر حالت بررسی می‌گردند. نهایتا برای اولین بار در دنیا نمودار دبی بر جسب ولتاژ که بیانگر دامنه‌ی عملکردی حالت‌های مختلف الکترواسپری می‌باشد، برای اتانول مایع که به عنوان یک سوخت پاک پرکاربرد می‌باشد در دامنه‌ی وسیعی از دبی بین ۰-۸۰ ml⁄h و ولتاژ بین ۰-۸,۵kV رسم می‌شود. لازم به ذکر است کلیه مطالعات پیش رو شامل بر شناسایی حالت‌های پاشش و دامنه‌ی تغییرات آنها براساس عکسبرداری به روش سایهنگاری توسط یک دوریبن سرعت بالا و یک دوربین با وضوح تصویر بالا از پدیده الکترواسپری انجام شده است. در چینش حاضر مشاهده شد برای همه‌ی دبی‌ها در ولتاژهای کوچک‌تر از ۳kV حالت چکیدن که گاهی به همراه حالت هم‌نژاد است ایجاد می‌گردد، در ولتاژهای بین ۳-۴kV شاهد حالت دوکی شکل خواهیم بود و برای ولتاژهای بزرگتر از ۵.۵kV حالت جت چندگانه را شاهد هستیم. باقی حالت‌ها در حدفاصل ولتاژ ۴-۵.۵kV رخ می‌دهد.

---

در تحقیق حاضر، اثر امواج اولتراسونیک بر فعالیت آنتی­اکسیدانی عصاره آبی- اتانولی (۵۰:۵۰) جوانه رقمهای گندم تجن، N۸۰۱۹ و مروارید بررسی شد. نتایج نشان داد که امواج اولتراسونیک باعث افزایش میزان ترکیبات پلی­فنلی و توکوفرولی شد، اگرچه اثر آنها بر استخراج ترکیبات پلی­فنلی خیلی بهتر یود. میزان ترکیبات پلی فنلی عصاره جوانه­های گندم تجن، N۸۰۱۹ و مروارید به ترتیب ۶۷۹، ۷۸۳ و ۵۴۵ میلی­گرم بر کیلوگرم بود، که بعد از به کار بردن امواج اولتراسونیک میزان این ترکیبات به ترتیب به ۷۷۷، ۸۹۱ و ۵۹۳ میلی­گرم بر کیلوگرم افزایش یافت. همچنین فعالیت آنتی­اکسیدانی (آزمونهای مهارکنندگی رادیکال آزاد DPPH، بی­رنگ شدن بتاکاروتن و رنسیمت) تیمارهای مختلف نشان داد که بهترین نمونه، عصاره استخراج شده از جوانه گندم N۸۰۱۹ تحت فرایند اولتراسونیک و بعد از آن به ترتیب ۱۰۰ پی­پی­امTBHQ ، عصاره جوانه گندم تجن تحت فرایند اولتراسونیک، عصاره جوانه گندم مروارید تحت فرایند اولتراسونیک، عصاره­های معمولی جوانه گندم N۸۰۱۹ و تجن و عصاره معمولی گندم مروارید (۷۸,۹ درصد) قرار داشتند. بررسی نتایج نشان داد که ارتباط قوی بین میزان ترکیبات آنتی­اکسیدانی عصاره مختلف استخراج شده از جوانه گندم  و قدرت آنتی اکسیدانی آنها وجود دارد. همچنین نتایج آزمون گرمخانه گذاری (به عنوان یک آزمون معتبر) در ۶۰ درجه سانتیگراد به مدت ۲۴ روز نشان داد که TBHQ با اختلاف معنی­داری بهترین تیمار جهت افزایش پایداری اکسایشی روغن سویا بود و بعد از آن به ترتیب عصاره استخراج شده از جوانه گندم N۸۰۱۹ قرار گرفته تحت فرایند اولتراسونیک، عصاره جوانه گندم تجن تحت فرایند اولتراسونیک، عصاره جوانه گندم مروارید تحت فرایند اولتراسونیک، عصاره های معمولی جوانه گندم N۸۰۱۹ و تجن و عصاره معمولی گندم مروارید قرار داشتند.

---

---

هدف از این مطالعه بررسی تاثیر نوع حلال بر قدرت آنتی‌اکسیدانی و میزان فنل و فلاونوِئید گیاه Postia puberula  متعلق به خانواده آستراسه است. جهت بررسی اثرات آنتی اکسیدانی میزان، فنل و فلاونوئید عصاره­های اتانولی، متانولی، آبی و هیدروالکلی تهیه شد. بررسی اثرات آنتی اکسیدانی نیز با دو روش ۲و۲ دی فنیل ۱-پیکریل هیدرازیل (DPPH) و بتاکاروتن- لینولئیک اسید صورت گرفت. جهت سنجش محتوای ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی به ترتیب از شاهدهای گالیک اسید و کوئرسیتین استفاده شد. نتایج نشان داد که نوع حلال مورد استفاده در عصاره­گیری می­تواند بر اثرات آنتی اکسیدانی، میزان فنل و فلاونوئید موثر باشد ، به طوری که بیشترین میزان فعالیت آنتی اکسیدانی در هر دو روش مربوط به عصاره هیدروالکلی است، همچنین بیشترین میزان فنل در عصاره هیدروالکلی و بیشترین میزان فلاونوئید در عصاره اتانولی مشاهده شد.

---

آنتی­اکسیدان­ها ترکیباتی هستند که به طور موثر از اکسید شدن روغن­ها و چربی­ها جلوگیری کرده و باعث افزایش عمر ماندگاری آن­ها می­شوند. اما با توجه به احتمال سمیت و سرطان­زایی آنتی­اکسیدان­های سنتزی، امروزه توجه زیادی به کاربرد آنتی­اکسیدان­های طبیعی در صنعت مواد غذایی شده است. هدف از انجام این پژوهش، تعیین میزان ترکیبات فنول کل و بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی ﻋﺼﺎره ﺧﺎم قسمت‌های مختلف زعفران و ﮐﺎرﺑﺮد ﻋﺼﺎره انتخابی در خامه بود. ﺑﺮایﻦ اﺳﺎس مقادیر فنول کل، ظرفیت مهار رادیکال آزاد (DPPH) و ظرفیت آنتی‌اکسیدانی بر اساس احیای آهن (FRAP) ﻋﺼﺎره اتانولی شش قسمت از زعفران (کلاله، ریشه، گلبرگ، ساقه، پیاز و پرچم) مورد ارزیابی قرار گرفت. هم­چنین، عصاره­ای که بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی نشان داد، انتخاب شده و اﺛﺮات آنتی‌اکسیدانی آن در ﺳﻪ ﺳﻄﺢ غلظت ۲۵/۰، ۵/۰ و ۷۵/۰ % (w/v) بر روی خامه بررسی شد. ﻧﺘﺎیﺞ ﻧﺸﺎن داد از بین عصاره قسمت­های مختلف زعفران، ﻋﺼﺎره گلبرگ دارای بیشترین مقدار ترکیبات فنولی (mg/g ۷۴) می­باشد. یافته­های هر دو آزمونDPPH  و FRAP نیز نشان داند که عصاره گلبرگ دارای بالاترین ظرفیت آنتی­اکسیدانی نسبت به دیگر قسمت­ها می­باشد. با افزایش غلظت عصاره گلبرگ در خامه اثر آنتی­اکسیدانی آن افزایش پیدا کرد به طوری که در خامه ﺗﯿﻤﺎر ﺷﺪه ﺑﺎ ۷۵/۰% عصاره، ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻣﺤﺼﻮﻻت اوﻟﯿﻪ و ﺛﺎﻧﻮیﻪ اکسیداسیون به طور معنی­داری کمتر از دو غلظت دیگر بود. هم­چنین نتایج ارزیابی حسی خامه­های تیمار شده نشان داد که غلظت ۵/۰ درصد به عنوان بهترین نمونه توسط افراد ارزیاب حسی امتیازدهی شد. بنابراین با توجه به نتایج بدست آمده، عصاره گلبرگ زعفران می­تواند به عنوان گیاهی ارزشمند در جهت جلوگیری از فرایند اکسیداسیون در نظر گرفته شود و از آن به عنوان یک منبع آنتی­اکسیدان طبیعی در خامه استفاده کرد.

---

هدف از این مطالعه بررسی رنگ و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره آنتوسیانینی پوست انار حاصل از استخراج با حلال بود. در این پژوهش از اتانول اسیدی شده و همچنین ترکیب آب با اتانول اسیدی شده به عنوان حلال استفاده شد. محتوی آنتوسیانین از طریق pH افتراقی، ترکیبات فنولی از روش فولین سیوکالتو، همچنین پایداری رنگ در دما، pH، و زمان بررسی شد و فعالیت آنتی­ اکسیدانی از طریق آزمونDPPH  صورت گرفت. بیشترین بازده استخراج مربوط به استخراج با حلال (اتانول- آب) با مقدار ۴۴۵/۱ ± ۳۵۰/۷۶% بود. نتایج نشان داد بیشترین میزان آنتوسیانین کل اندازه گیری شده مربوط به استخراج با حلال (اتانول- آب) ۰۳۵/۰ ± ۱۴۶/۳ میلی­گرم سیانیدین-۳ گلوکوزید بر گرم پودر پوست انار بود. نتایج نشان داد اتانول اسیدی شده به عنوان حلال موثرتر از ترکیب آب و اتانول اسیدی شده در استخراج ترکیبات فنولی از پودر پوست انار است. بیشترین میزان ترکیبات فنول کل اندازه گیری شده مربوط به استخراج حلال (اتانول) معادل ۲۴۶/۴ ± ۳۱۰/۵۸۹ میلی­گرم اسید گالیک در ۱۰۰ گرم عصاره ثبت شد. پایداری رنگ با افزایش pH کاهش یافت و در عصاره آنتوسیانینی حلال (اتانول- آب) پایداری کمتری مشاهده شد. نتایج تغییرات رنگ بیشتر را در عصاره آنتوسیانینی حلال (اتانول) نسبت به دما نشان داد. عصاره آنتوسیانینی حلال (اتانول- آب) قدرت مهار کنندگی رادیکال آزاد DPPH بالاتری نسبت به عصاره آنتوسیانینی حلال (اتانول) داشت.

---

در این مطالعه، عصاره‌های آبی و اتانولی برگ به‌لیمو به کمک روش ماسراسیون استخراج گردید. محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (بر پایه مهار رادیکال‌های آزاد DPPH و ABTS و احیای آهن به روش FRAP) و ظرفیت ضدمیکروبی (بر اساس روش‌های دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت بازدارندگی و حداقل غلظت کشندگی) عصاره‌ها در شرایط برون‌تنی بررسی شد. محتوای فنول کل (به ترتیب  mg GAE/g ۵۵/۷۲ و ۳۲/۶۰) و فلاونوئید کل (به ترتیب  mg QE/g ۵/۴۰ و ۲۵/۳۲) عصاره اتانولی بالاتر از عصاره آبی بود. نتایج فعالیت آنتی‌اکسیدانی نشان داد که عصاره اتانولی کارایی بهتری در مهار رادیکال‌های آزاد DPPH (mg/ml ۴/۴۵ در برابر mg/ml ۵/۵۲) و ABTS (mg/ml ۴۸/۴۱ در برابر mg/ml ۶۵/۴۷) و ظرفیت احیاء کنندگی (μmol Fe/g ۱/۱۵ در برابر μmol Fe/g ۲/۱۲) در مقایسه با عصاره آبی دارد. نتایج اثر ضدمیکروبی بر میکروارگانیسم‌های پاتوژن (اشرشیا کلی، سالمونلا تیفی، استافیلوکوکوس اورئوس، استرپتوکوکوس پیوژنز و کاندیدا آلبیکنس) نشان داد که باکتری‌های گرم مثبت نسبت به انواع گرم منفی در برابر عصاره برگ به‌لیمو حساس‌تر می‌باشند و اثر عصاره اتانولی بارزتر بود. مطابق نتایج، عصاره آبی و اتانولی برگ به‌لیمو را می‌توان بعنوان عامل نگهدارنده طبیعی و به منظور کنترل فرایند اکسیداسیون و رشد میکروارگانیسم‌های پاتوژن معرفی نمود.

---

هدف از این پژوهش، استخراج عصاره اتانولی از برگ گیاه گزنه و تعیین خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدمیکروبی آن بود. بر همین اساس، عصاره اتانولی به روش خیساندن در اتانول استخراج گردید و سپس محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، فعالیت آنتی‌اکسیدانی (به دو روش مهار رادیکال آزاد DPPH و ABTS) و اثر ضدمیکروبی آن (به چهار روش دیسک دیفیوژن آگار، چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی رشد و حداقل غلظت کشندگی) در برابر باکتری‌های سالمونلا تیفی، اشرشیا کلی، باسیلوس سرئوس و لیستریا اینوکوا اندازه‌گیری گردید. عصاره اتانولی برگ گزنه حاوی mg GAE/g ۴۹/۰ ± ۴۲/۶۵ فنول کل و mg QE/g ۳۰/۰ ± ۱۹/۲۲ فلاونوئید کل بود. علاوه بر این، عصاره قادر به مهار رادیکال‌های آزاد DPPH  به میزان ۵۴/۰ ± ۹۰/۶۱ درصد و ABTS  به میزان ۴۷/۰ ± ۱۰/۷۰ درصد گردید. نتایج ضدمیکروبی نشان داد که باکتری‌های گرم مثبت (باسیلوس سرئوس و لیستریا اینوکوا) در مقایسه با باکتری‌های گرم منفی (سالمونلا تیفی و اشرشیا کلی) نسبت به عصاره اتانولی برگ گزنه حساس‌تر بودند. بطور کلی، عصاره اتانولی برگ گزنه قادر به استفاده بعنوان ترکیب زیست فعال طبیعی جهت افزایش زمان ماندگاری محصولات غذایی را دارا می‌باشد.

---

بیماری­های ناشی از مصرف نگهدارنده­های شیمیایی تمایل به استفاده از ترکیبات ضد میکروبی و آنتی‌اکسیدانی طبیعی را افزایش داده است. در این پژوهش، عصاره گیاه درمانی مریم گلی تفتانی با استفاده از حلال اتانول استخراج گردید. میزان فنول و فلاونوئید کل عصاره اتانولی به ترتیب برابر با ۱۴/۳۶ میلی‏گرم گالیک اسید در گرم عصاره و ۱۳/۱۷ میلی‌گرم کوئرستین در گرم عصاره به دست آمد که نشان­دهنده خاصیت آنتی‌اکسیدانی بالای این عصاره بود. به گونه­ای که میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره بر اساس IC_۵۰ در روش مهار رادیکال آزاد DPPH و مهار رادیکال آزاد ABTS به ترتیب ۳۲/۷۵ و ۶۰/۶۶ میکرو­گرم در میلی­لیتر به دست آمد. ارزیابی خاصیت ضد میکروبی عصاره اتانولی گیاه مریم گلی تفتانی به روش­های دیسک دیفیوژن آگار، انتشار چاهک آگار، حداقل غلظت مهارکنندگی و حداقل غلظت کشندگی نشان داد که اگرچه اثر بخشی عصاره بر باکتری‌های گرم مثبت بیشتر از باکتری‌های گرم منفی است، بااین‌حال این گیاه می­تواند به عنوان یک نگهدارنده طبیعی در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گیرد.

---

 در این تحقیق امکان تبدیل ضایعات لیگنوسلولزی کشاورزی به قند در طی مراحل پیش­تیمار فراصوت، هیدرولیز اسیدی-حرارتی و سم­زدایی با پلاسمای سرد مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور بعد از جمع­آوری کاه گندم و برنج، پیش­تیمار فراصوت-اسید (با سه تیمار مختلف بار باگاس، زمان سونیکیت و غلظت اسید) و سپس هیدرولیز اسیدی (با سه تیمار مختلف زمان هیدرولیز، غلظت اسید و دما) روی ترکیبات انجام شد. نتایج داده­های شیمیایی نشان داد که در زمان سونیکیت ۳۰ دقیقه، بار باگاس یک درصد و غلظت اسید ۵/۱ درصد قند بالایی آزاد شد و لیگنین قابل حل نیز در بالاترین میزان خود قرار داشت. همچنین در طی هیدرولیز اسیدی-حرارتی نیز، زمان هیدرولیز ۴۵ دقیقه، غلظت اسید %v/v ۵/۱ و دمای ۱۲۰ درجه سلسیوس موجب آزادسازی بیشتر قند و ASL (Acid Soluble Lignin) گردید. علاوه بر داده­های شیمیایی، نتایج FTIR، FESEM و آنالیز حرارتی نیز ثابت کرد که ساختارها به خوبی از هم گسیخته شده است و بیومس برای مرحله تبدیل قند به اتانول زیستی آماده شده است. در ادامه روش سم­زدایی با پلاسمای سرد جهت حذف ترکیبات بازدارنده اسیدی استیک اسید، فرمیک اسید و فورفورال استفاده شد و نتایج نشان داد که پس از سم­زدایی با پلاسمای سرد مقادیر استیک اسید، فرمیک اسید و فورفورال به ترتیب ۷۳، ۵۸ و ۷۸ درصد در مدت زمان سم­زدایی ۱۰ دقیقه، فاصله جت ۵/۰ سانتی­متر و نسبت گاز آرگون به هوا ۵/۰ کاهش یافت. در نهایت می­توان گفت می­توان با پیش­­تیمار فراصوت و هیدرولیز اسیدی-حرارتی ساختاری پلی ساکاریدی ترکیبات لیگنوسلولزی را در هم شکست و سپس ترکیبات بازدارنده ایجاد شده سمی را نیز توسط روش پلاسمای سرد از بین برد تا بهترین نتیجه حاصل گردد.