---

در این تحقیق به منظور دستیابی به میزان و الگوی تنوع ژنتیکی در بذر جمعیت لاین‌های خویش آمیخته نوترکیب آفتابگردان، ۷۰ لاین حاصل از تلاقی PAC۲RHA۲۶۶ به همراه والدین در قالب طرح لاتیس مستطیل ۹×۸ با دو تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. بعد از رسیدگی صفات مختلفی از قبیل طول دانه، عرض دانه، قطر دانه، وزن صد دانه، درصد پوسته دانه، درصد مغز دانه و عملکرد تک بوته اندازگیری شدند. نتایج نشان داد که اختلاف آماری معنی دار بین لاین‌های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات مورد بررسی در سطح احتمال ۱٪ وجود دارد. در بین صفات مورد بررسی بیشترین ضریب تغییرات مربوط به عملکرد تک بوته (۴۲/۲۳) و کمترین آن مربوط به درصد مغز دانه (۳۷/۱) بود. وراثت پذیری بالا به ترتیب مربوط به وزن صد دانه (۹۹۵/۰) و عرض دانه (۹۹۰/۰) و کمترین آن مربوط به عملکرد تک بوته (۵۲۱/۰) بود. بیشترین ضریب همبستگی بین صفات قطر دانه و عرض دانه (**۹۰۸/۰) مشاهده شد. تجزیه به مؤلفه‌های اصلی متغیرهای مورد مطالعه را به ۲ مؤلفه با واریانس تجمعی ۸۱ درصد کاهش داد. ۷۲ لاین آفتابگردان با استفاده از تجزیه خوشه ای به روش Ward به شش گروه طبقه بندی شدند.

---

این مطالعه به‌منظور بررسی تنوع ریختی ماهی بیاح (Planiliza abu) در رودخانه‌های تیره (حوضه تیگریس)، کر (حوضه رودخانه کر) و جگین (حوضه هرمزگان) با استفاده از روش­های ریخت‌سنجی سنتی و هندسی به‌اجرا درآمد. بدین منظور با استفاده از دستگاه الکتروشوکر و تور سالیک تعداد ۶۲ قطعه ماهی نمونه‌برداری شد. در آزمایشگاه تعداد ۲۱ صفت ریخت‌سنجی اندازه‌گیری شد. به منظور استخراج داده‌های ریختی در روش هندسی از سمت چپ جانبی آن­ها عکس گرفته شد و در نرم­افزار tpsDig۲، تعداد ۱۶ لندمارک تعریف و رقومی‌سازی شد. نتایج نشان داد که جمعیت‌های مورد مطالعه در ۷ صفت ریختی تفاوت معنی‌داری با یکدیگر دارند (۰۵/۰P<). همچنین تفاوت‌ها در روش هندسی مربوط به اندازه سر، عمق بدن، موقعیت باله سینه‌ای و طول ساقه دمی بود. براساس نتایج روش ریخت‌سنجی هندسی با دقت بالاتری از لحاظ ریختی جمعیت‌های گونه عام­گرا Planiliza abu که قابلیت زیست در دامنه وسیعی از زیستگاه­ها دارد، را از یکدیگر تفکیک نمود.