---

باستان شناسی با آمیختگی دیگر علوم و استفاده از آن ها به نقش زیست بوم در شکل گیری محوطه های باستانی به طور گسترده ای پرداخته است. هزینه های سنگین کاوش های باستان شناسی موجب شد روش های مختلفی برای شناسایی محوطه هایی که درون خاک مدفون هستند، ا بداع و به کار گرفته شود. در این میان تجزیه چندعنصری خاک های پوشیده بر سطح محوطه های باستانی ، که روش آزمایشگاهی بسیار مناسبی است، می تواند داده هایی را برای ما فراهم کند و این داده ها به شناسایی دقیق ساختار محوطه ها و حریم آنان بسیار کمک می کند. دشت شوشتر از مکان هایی است که در اواخر هولوسن قدیم در ۷هزار سال پیش به دست کوچندگان فصلی اشغال شد. روند استقرار جمعیت طی دوره هولوسن، تابعی از تحولات اکولوژیکی گذشته دشت بوده و عوامل محیطی ازجمله مورفولوژی تغییرات اقلیمی، فرسایش، تغییر مسیر رودخانه ها بر الگوهای استقراری پیش از تاریخی آن تأثیر گذار بوده است . در این مقاله نتایج آزمایشگاهی نمونه هایی از خاک های باستانی و اکوسیستمی دشت شوشتر تحلیل شده است؛ این نمونه ها با روش آزمایش طیف سنجی تجزیه چند عنصری XRF و تعیین سال یابی مطلق به روش AMS آزمایش شده است. هدف این تحلیل، بازسازی محیط دیرین و تحولات زیست محیطی- فرهنگی دشت شوشتر طی دوره هولوسن و تعیین موقعیت مکان های باستانی در چشم انداز های گذ شته است.

---

نظر به کاربرد گسترده سموم دفع آفات نباتی در انواع محصولات کشاورزی و افزایش نگرانیهای مربوط به مخاطرات بهداشتی ناشی از سموم، میزان باقیمانده آفت کشهای کلره در صیفی جات به روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی در انستیتو تحقیقات تغذیه ای و صنایع غذایی کشور در سال ۱۳۸۴ بررسی شد. تحقیق به روش توصیفی به منظور اندازه گیری انواع سموم tecnazene, endosulfan-sulphate, HCH-g, DDT, endosulfan (II), Quintozene, Endosulfan (I) و hexachlorobenzen در ۳۰ نمونه طالبی، خربزه و هندوانه انجام گرفت. پس از استخراج نمونه ها با حلال اتیل استات و تخلیص عصاره با ستون ژل تراوا با کارایی بالا (HPGPC)، شناسایی و تعیین میزان باقیمانده سموم با استفاده از روش کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی مجهز به آشکار ساز تله یونی (GC/ITMS) صورت گرفت. درصد بازاریابی و حد تشخیص سموم این روش به ترتیب %۹۵-۱۷۸ و ۰,۰۱-۰.۰۵ mgkg-۱ بود. داده ها نشان داد که نمونه های خربزه دارای سم endosulfan(II) به میزان ۰.۰۳-۰.۰۴ mgkg-۱ و نمونه های خربزه و طالبی دارای سم endosulfan-sulphate به ترتیب در مقادیر ۰.۰۳-۰.۰۴ mgkg-۱ و ۰.۰۵-۰.۰۷ mgkg-۱ بودند. هیچیک از نمونه ها دارای باقیمانده سموم کلره بیشتر از حداکثر مجاز باقیمانده (MRLs) تعیین شده به وسیله Codex Alimentarius FAO/WHO نبودند. کاربرد این روش در تعیین باقیمانده سموم صیفی جات موفقیت آمیز بوده و نتایج قابل اعتماد و دقیقی را برداشته است.

---

فناوری نانو شامل تحقیق و توسعه فناوری در محدوده فضاهای ۱ تا ۱۰۰ نانومتر بوده و در این فناوری ذراتی با اندازه های بسیار کوچک و در مقیاس‌های اتمی ساخته و دست ورزی می‌شوند. عصاره های گیاهی می‌توانند به عنوان یک مسیر سبز برای سنتز نانوذرات نقره مورد استفاده قرار بگیرند. در این تحقیق بیوسنتز نانوذرات نقره با استفاده از عصاره بذر گیاه کنجد انجام شد. به عصاره بذری، نیترات نقره اضافه شده و در دمای ۳۰ درجه سانتی‌گراد انکوبه شد. اثرات سه غلظت نیترات نقره (۱mM ، ۲mM و ۳mM) بر روی سنتز نانوذرات نقره بررسی شد. آنالیزهای اسپکتروسکوپی جذب UV-Visible، میکروسکوپ الکترونی عبوری(TEM) ، پراش اشعه ایکس (XRD) و اسپکتروسکوپی نشر اتمی(ICP) به منطور بررسی تولید نانوذرات انجام شدند. آنالیز طیف سنجی UV-Visible و وجود پیک در ۴۲۰ نانومتر حاکی از سنتز زیستی این نانوذرات در عصاره بوده و عکس TEM شکل نانوذرات را کروی و میانگین اندازه آن‌ها را در حدود ۱۴ نانومتر تعیین کرد. آنالیز XRD نانو کریستال‌های سنتز شده به وسیله عصاره را نشان داد، همچنین (Coupled Plasma(ICP Inductively درصد تبدیل یون نقره به نانوذره نقره را حدود ۶۱/۹۹ درصد تعیین کرد.

---

اندواستاتین رشد و پیشرفت تعداد زیادی از تومورها را از طریق اتصال به پروتئین‌های موجود در سطح سلول‌های اندوتلیال و ماتریکس خارج سلولی مانند اینتگرین، هپارین، ماتریکس متالوپروتئیناز۲ و ترانس گلوتامیناز۲ سرکوب می‌نماید. در سطح اندواستاتین یک موتیف غنی از آرژنین وجود داشته که جهت اتصال به برخی از پروتئین‌های مذکور ضروری هستند. نشان داده شده است که پپتید ۲۷ آمینواسیدی مشتق از اندواستاتین مسئول اعمال ضد رگزایی و ضد توموری آن است و جهش هیستیدین‌های متصل شونده به Zn فعالیت آن را تا حد زیادی کاهش می‌دهد. در مطالعه حاضر با توجه به اهمیت لوپ متصل شونده به Zn در انتهای آمین و آرژنین ۲۷ در انتهای کربوکسیل، پپتیدهایی مطابق با این ناحیه و یک فرم جهش یافته حاوی جهش ایزولوسین ۲۶ به آرژنین سنتز شدند و ساختار و میانکنش آنها با ماتریکس متالوپروتئیناز۲ و ترانس گلوتامیناز۲ با استفاده از روش‌های طیف سنجی فلوئورسانس، شبیه سازی دینامیک مولکولی و داکینگ مولکولی بررسی گردید. هدف از این مطالعه بررسی اثر کنار هم قرار گرفتن دو آمینواسید آرژنین با بار مثبت بر ساختار و میانکنش این قطعه از اندواستاتین بود. نتایج نشان دادند که قرار گرفتن دو آرژنین کنار یکدیگر در انتهای کربوکسیل موجب افزایش نوسانات در کل ساختار پپتید، تغییر ناحیه لوپ متصل شونده به یون Zn در انتهای آمین و منفی‌تر شدن انرژی اتصال پپتید به ماتریکس متالوپروتئیناز۲ و ترانس گلوتامیناز۲ می‌گردد. می‌توان چنین استنتاج نمود که دافعه آرژنین‌های با بار مثبت در انتهای کربوکسیل موجب القای تغییرات کانفورماسیونی در کل ساختار و بخش لوپ انتهای آمین گردیده است.

---

موضـوع تحقیـق: پلی‌پروپیلن یک پلیمر گرمانرم می‌باشد که در یک بازه گسترده از کاربردها شامل فیلم و ورق، قالب‌گیری‌دمشی، قالب‌گیری تزریقی، بسته‌بندی غذایی، نساجی، تجهیزات آزمایشگاهی و پزشکی، لوله، کاربردهای صنعتی و ساختمانی و ساخت اجزاء خودرو مورد استفاده قرار دارد. در کاربردهای این پلیمر، بهبود خواص سطحی PP آن همواره مد نظر بوده است. یکی از روش‌های معمول بهبود خواص سطحی پلاسما است. پلاسما به لحاظ شیمیایی محیطی به شدت فعال است که در آن یون‌ها و رادیکال های زیادی وجود دارند. در این تحقیق برای افزایش خصلت آبگریزی پلی‌پروپیلن (PP) از پلاسمای تخلیه تابان فشار اتمسفری استفاده گردیده و تغییرات سطحی و عمقی PP مورد بررسی قرار گرفته است.
روش تحقیق: با تابش پلاسمای تخلیه تابان به سطح پلیمر  PP با زمانه‌ای متفاوت تغییرات عمقی و سطحی بررسی شد. آزمون‌های  FTIRو  XRD  برای بررسی تغییرات حجمی و FESEM برای بررسی تغییرات سطحی انجام شد. آبگریزی PPبا آزمون زاویه تماس (CA) بررسی شد و از طیف سنجی طول عمر پوزیترون (PALS) برای بررسی تغییرات عمقی کم استفاده شد.
نتایج تحقیق: نتایج نشان می‌دهد که پلاسمای سرد اعمال شده تغییرات حجمی در PP ایجاد نکرده، ولی باعث تغییرات سطحی  و زبر شدگی آن شده است. زاویه تماس در این پلیمر از ۱/۰ ±۱/۳۰ به۱/۰ ± ۴/۳۴ افزایش پیدا کرده و آب گریزی سطح بیشتر شده است. بررسی تغییرات حفره‌ها با آزمون PALS نشان می‌دهد بعد از تابش پلاسما حجم حفره‌ها از Å^۳۲۱۷ به Å^۳۲۲۲  افزایش پیدا کرده و تعداد آنها کمتر شده‌است. این امر به علت گرمای ناشی از پلاسما و انرژی ذرات آن است. 
 

---

AS۱۴۱۱ داُکسی­الیگونوکلئوتید چهاررشتهای دارای ویژگیهای ضد سرطانی است که با تمایل بالا و به طور اختصاصی به پروتئین نوکلئولین موجود در سطح سلول­های سرطانی متصل می­شود. AS۱۴۱۱ از پتانسیل کاربردی ارزشمندی برای انتقال هدفمند نانوذرات، الیگونوکلئوتیدها، پپتیدها و مولکولهای کوچک دارویی به سلول­های سرطانی برخوردار است. با توجه به این­که شناخت برهمکنش دارو با مولکول­ هدف از موارد مهم و ضروری در مطالعات دارویی است، در تحقیق حاضر برهمکنش نوعی حساسگر نوری پورفیرینی به نام  TMPYP۴ با آپتامر AS۱۴۱۱ بررسی شد. از روش­های طیف سنجی جذبی، فلورسانس و دورنگ­نمایی­ دورانی برای شناسایی نحوه و محل اتصال TMPYP۴ به AS۱۴۱۱ وتغییرات ساختاری حاصل از آن استفاده شد. نتایج نشان دادند که اتصال پورفیرین نامبرده به AS۱۴۱۱ باعث ۱۳ نانومتر جابجایی قرمز و ۵۶ درصد هیپوکرومیسیتی در طیف جذبی می­شود؛ همچنین در اثر این اتصال شکل طیف نشری پورفیرین تغییر کرده و از شدت نشر آن نیز کاسته می­شود. نتایج مطالعات ساختاری نشان دادند که اتصال TMPYP۴ تغییر قابل توجهی در شکل طیف دورنگ­نمایی دورانی AS۱۴۱۱ ایجاد نمی­کند، اما در غلظت­های بالا منجر به کاهش شدید شدت طیف می­شود. بروز این تغییرات در طیف­ها ثابت می­کند که TMPYP۴ از طریق قرار گرفتن در بین صفحات تتراد و یا اتصال به صفحات تتراد انتهایی با آپتامر چهار­رشته­ای برهمکنش داشته و باعث باز شدن ساختار آپتامر می­گردد. در جمع­بندی نهایی می­توان گفت که آپتامر AS۱۴۱۱ پتانسیل مناسبی برای انتقال ترکیبات پورفیرینی و انواع حساسگر نوری آن­ها داشته و می­تواند در درمان نوری سلول­های سرطانی مورد استفاده قرار گیرد.

---

چکیده    به کارگیری طیف سنجی به عنوان یک روش سریع و غیر مخرب برای سنجش کیفیت محصولات کشاورزی در سال‌های اخیر  مورد توجه بسیاری از پژوهشگران قرار گرفته است. یکی از کاربردهای این تکنیک، تعیین سریع و غیر مخرب ویژگی‌های کیفی محصولات در فعالیت‌هایی چون کشاورزی دقیق، اصلاح نبات و سنجش بر خط هنگام فرآوری می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از طیف سنجی فروسرخ نزدیک (NIR) در محدوده طول موج ۹۰۰ الی ۱۷۰۰ نانومتر مدلی برای تخمین مقدار قند موجود در ریشه‌های چغندر قند تدوین گردید. در تدوین مدل از ۸۰ نمونه برای درجه‌بندی و ۴۰ نمونه برای آزمون مدل استفاده شد. پس از حذف نوفه، برای بهبود طیف، پیش پردازش‌های اولیه مانند مشتق اول و مشتق دوم و تصحیح پراکنش افزاینده (MSC) انجام شد و اثرات آنها مورد بررسی قرار گرفت. مدل مناسب با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی(PLS) تعیین گردید، با استفاده از این مدل مقادیر ضریب همبستگی و ریشه میانگین مربعات خطا برای داده‌های آزمون به ترتیب برابر با ۸۴/۰ و ۸/۱ برای تخمین عیار و ۹۵/۰ و ۷/۱ برای مواد جامد محلول(SSC) بدست آمد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که طیف سنجی فروسرخ قابلیت تخمین مقدار ساکاروز و مواد جامد محلول در ریشه‌های چغندر قند را دارد و می‌تواند جایگزین مناسبی برای روش‌های دیگر شود.  

---

چکیده ارزیابی خصوصیات کیفی از دوره نگهداری تا مصرف از مهمترین فاکتور­های کاهش ضایعات محصولات غذایی می­باشد. بدین منظور در سالیان اخیر تحقیقات بسیاری برای توسعه روش­هایی سریع و در عین حال غیر مخرب، توسعه یافته است. در این پژوهش توانمندی روش طیف سنجی مرئی/مادون قرمز نزدیک به عنوان روشی غیر مخرب و در عین حال سریع به منظور تعیین خصوصیات کیفی لیموترش شامل میزان ماده جامد خشک محلول و اسیدیته در حالت انعکاسی و در محدوده ۴۰۰ تا ۱۰۰۰ نانومتر مورد ارزیابی قرار گرفت و کاربرد روش­های پیش پردازش و اصلاح طیف از جمله تبدیل متغیر نرمال استاندارد، تصحیح پخش افزاینده، فیلتر میانه و ساویتزکی گولی، مشتق گیری بر روی داده­های طیفی به منظور تبیین مدلی با صحت و دقت بالا  برای پیشگویی خصوصیات کیفی بدون آسیب به ساختار لیموترش مورد بررسی قرارگرفت. مدل پیشگویی با استفاده از روش حداقل مربعات جزئی تبیین گردید. ضریب تعیین و ریشه مربعات خطای پیشگویی برای ماده خشک محلول و اسیدیته به ترتیب ۹۹۴/۰، ۱۰۵/۰ درجه بریکس و ۹۰۹/۰، ۱۱۸/۰ حاصل گردید. نتایج حاصل از این پژوهش بیانگر اهمیت روش­های پیش پردازش داده­های حاصل از طیف سنجی مرئی/ مادون قرمز نزدیک در تبیین مدلی با صحت بالا برای پیش بینی خصوصیات کیفی درونی لیموترش می­باشد.

---

چکیده اصلاح شیمیایی نشاسته از متداولترین روش های مورد استفاده جهت بهبود خصوصیات فیزیکوشیمیایی آن می باشد. دراین تحقیق نشاسته های فسفریله و هیدروکسی پروپیله با درصد های جایگزینی به ترتیب ۰۹۶/۰ و ۱۰۶/۲ درصد از نشاسته طبیعی گندم تولید شدند و برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی و رئولوژیکی آن ها در مقایسه با نشاسته طبیعی ارزیابی گردید. تغییرات شیمیایی ایجاد شده در نتیجه هیدروکسی پروپیله و فسفریله کردن نشاسته گندم به وسیله طیف سنجی FT-IR تایید شد. نتایج افتراق سنجی اشعه ایکس نمونه ها نشان داد که نشاسته طبیعی و فسفریله گندم با ۳۴/۱۷ و ۱۴/۱۶ درصد بیشترین و کمترین میزان کریستاله بودن را دارا بودند. نتایج بررسی تغییرات قدرت تورم در آب نشاسته ها با دما نشان داد که نشاسته طبیعی گندم دارای بیشترین (۱۱۱/۴۶E_a=) و نشاسته هیدروکسی پروپیله آن دارای کمترین (۶۰۳/۲۶E_a=) حساسیت دمایی می باشد. در بررسی مشابه مربوط به شاخص حلالیت، نشاسته های طبیعی و فسفریله گندم به ترتیب بیشترین (۶۷۴/۷۷E_a=) و کمترین (۴۷۸/۴۴E_a=) حساسیت دمایی را نشان دادند. نتایج بررسی تغییرات شفافیت خمیر نشاسته ها نشان داد که هیدروکسی پروپیله و فسفریله کردن نشاسته گندم سبب افزایش ۶۵/۲ و کاهش ۵۸/۱۷ برابری این مشخصه در مقایسه با نشاسته طبیعی می گردد (۰۵/۰p<). از بین مدل های رئولوژیکی مستق از زمان استفاده شده، مدل هرشل بالکلی بهترین نتیجه را جهت توصیف خصوصیات جریان نمونه های نشاسته دارا بود.

---

چکیده
 استفاده از ترکیب­های شاخص از جمله روش­های شناسایی تقلبات در مواد غذایی است. اسید غالب میوه انگور، تارتاریک اسید می­تواند بعنوان شاخص حضور آب انگور قرمز در آب میوه­های دیگر مورد استفاده قرار گیرد. هدف این مطالعه سنتز پلیمر قالب مولکولی با قدرت جذب انتخابی تارتاریک اسید می­باشد. سنتز پلیمر توسط منومرهای متاکریلیک اسید و آکریل آمید و اتیلن گلیکول دی متاکریلات بعنوان اتصال دهنده­ی عرضی در دو سطح (۲۰ و ۳۰ میلی مول) انجام گرفت. روش بکار رفته در تولید پلیمر از نوع رسوبی بود. ارزیابی میزان جذب تارتاریک اسید با پلیمر سنتز شده توسط کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا انجام گرفت. برای بررسی مورفولوژی پلیمر روش پراکندگی نور دینامیکی، میکروسکوپ الکترونی روبشی و طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز بکار برده شد. پلیمرهای سنتزشده بر پایه آکریل آمید و مقدار بالای اتیلن گلیکول دی متاکریلات، تارتاریک اسید بیشتری جذب کردند. پلیمرهای تولیدی دارای سطح کروی و اندازه­ی در حد میکرومتر بودند. تصدیق تشکیل کمپلکس بین پلیمر و تارتاریک اسید به­روش طیف سنجی تبدیل فوریه مادون قرمز انجام گرفت. با توجه به نتایج این مطالعه، روش مولکول نگاری پلیمری می­تواند بعنوان یک روش ساده در شناسایی و جداسازی تارتاریک اسید از محیط­های غذایی مورد بررسی و استفاده قرار گیرد.

---

چکیده
هیدروکلوئید­ها مجموعه­ای از بیوپلیمرهای با وزن مولکولی بالا هستند که به عنوان قوام دهنده، ژل کننده، امولسیفایر، پایدار کننده و جایگزین چربی در فرمولاسیون محصولات غذایی مورد استفاده قرار می­گیرند. دانه بارهنگ با نام علمی Plantago major L. متعلق به خانواده Plantaginaceae می­باشد که در طول سالیان متوالی به عنوان بهبود دهنده زخم، تقویت کننده سیستم ایمنی و آنتی اکسیدان استفاده شده است. خواص فیزیکوشیمیایی مختلف صمغ دانه بارهنگ شامل وزن مولکولی، فعالیت آبی، دانسیته توده و ضربه، انحلال پذیری و شاخص تراکم پذیری و هم چنین خواص عملگرایی شامل فنل کل، فلاوونوئید کل و فعالیت آنتی اکسیدانی محاسبه گردید. پیوند­های گلیکوزیدی و گروه­های کربوکسیل، متیل و هیدروکسیل در بررسی نتیجه طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR) صمغ دانه بارهنگ مشاهده گردید که تأییدی بر نتایج بررسی­های قبلی بر روی دانه بارهنگ بود.   
 
کلید واژگان: صمغ دانه بارهنگ، خواص فیزیکوشیمیایی، وزن مولکولی، طیف سنجی مادون قرمز (FT-IR)

---

در این مقاله به بررسی و مطالعه استفاده از تئوری پراکندگی تشدید (RST) در ارزیابی استوانه‌های الاستیک جاسازی شده در یک محیط جامد الاستیک پرداخته می شود. بدین منظور از طیف سنجی تشدید فراصوتی بر روی نتایج حاصل از شبیه سازی المان محدود پراکندگی امواج فراصوتی از استوانه های الاستیک جاسازی شده در ماتریس جامد تحت تابش امواج صفحه ای استفاده می گردد. تعیین مودها و فرکانسهای تشدید در طیف پراکندگی بازگشتی با استفاده از تکنیک تفکیک و شناسایی تشدید پالس کوتاه اصلاح شده (short-pulse MIIR) برروی امواج پراکندگی بازگشتی شبیه سازی شده در روش المان محدود با درنظر گرفتن اثرات فرکانسی سیستم اندازه گیری انجام می شود. مقایسه نتایج بدست آمده از این روش، در فرکانسها و مودهای تشدید، با نتایج آزمایشگاهی و تحلیل ریاضی نشان دهنده صحت مدل ارائه شده است. با استفاده از این روش طیف تشدید پراکندگی بازگشتی از دو استوانه مجاور جاسازی شده در محیط الاستیک تحت تابش موج صفحه ای فراصوتی محاسبه و ترسیم گردیده است. سپس چگونگی تاثیر فاصله استوانه های مجاور و موقعیت قرارگیری ترنسدیوسر گیرنده بر فرکانسها و مودهای تشدید بدست آمده از امواج مختلف مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته است. بررسی نتایج بدست آمده از طیف پراکندگی تشدید دو استوانه فولادی مجاور نشان می دهد تغییر فاصله دو استوانه موجب تغییر فرکانس تشدید مود n=۴ و تغییر موقعیت ترنسدیوسر گیرنده موجب تغییر فرکانس تشدید در مودهای n=۳ و n=۴ می‌گردد.

---

خرمالو وحشی (خرمندی) با نام علمی Diospyros lotus دارای ویژگی­های سلامت بخش فراوانی است که این ویژگی­ها عمدتا به ترکیبات زیست فعال موجود در آن نسبت داده می شود. در مطالعه حاضر، ویژگی­های آنتی اکسیدانی و ضد باکتریایی شیره خرمالو وحشی مورد بررسی قرار گرفت و شناسایی ترکیبات عصاره به کمک دستگاه کروماتوگرافی گازی توام با طیف سنجی جرمی (GC-MS) صورت پذیرفت. محتوای فنل تام و فلاونوئیدی و فعالیت آنتی اکسیدانی عصاره ها اندازه‌گیری شد. فعالیت ضد میکروبی بر روی چهار باکتری به روش دیسک دیفیوژن انجام شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان دهنده محتوای بالای فنل تام و ترکیبات فلاوونوئیدی در شیره خرمالوی وحشی بوده است. بررسی خواص آنتی اکسیدانی شیره خرمالوی وحشی نیز نشان دهنده ویژگی بالای آنتی اکسیدانی آن بوده است. میزان مهار تشکیل رادیکال DPPH توسط شیره خرمالوی وحشی در غلظتهای ۸۰۰، ۴۰۰، ۲۰۰، ۱۰۰ و ۵۰ میلی گرم/میلی لیتر از DPPH به ترتیب برابر با ۰/۸۲%، ۵۳/۶۱%، ۵۱/۵۳%، ۵۲/۳۲% و ۳۱/۱۸% بوده است. خواص ضدمیکروبی شیره خرمالوی وحشی به ویژه در رقت های بالا نظیر ۵۰ و ۱۰۰اثرات مهارکننده گی بالایی بر روی رشد سویه های مختلف از جمله اشریشیاکلی، سالمونلا تیفی موریوم، استافیلوکوکوس ارئوس و باسیلوس سرئوس داشت. نتایج حاصل از شناسایی ترکیبات شیمیایی نشان داد که شیره خرمالو وحشی حاوی مقادیر بالایی از قند و اجزای عملکردی مانند گروه اپوکسی متانو تری متیل (۷۷/۱۷%)، فوران کربوکسی آلدئید (۰۱/۱۷%) و متیل ایندول (۰۲/۱۱%)  می­باشد که در ویژگی های آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی آن موثر می باشند.

---

امروزه پکتین به‌طور گسترده‌ای به عنوان عامل ژل‌کننده و پایدار‌کننده در صنایع غذایی استفاده می‌شود. در تحقیق حاضر، استخراج پکتین از پودر تفاله‌های خشک شده پوست و کلاهک کدو حلوایی با دو حلال متفاوت اسیدکلریدریک و آب انجام شد. در نهایت از هر روش یک تیمار که بالاترین بازده تولید پکتین را داشت، انتخاب شد و سپس آزمون‌های درصد اسیدگالاکتورونیک، درجه­استری، پایداری و فعالیت امولسیفایری، ویسکوزیته و طیف سنجی FT-IR [۱]بر روی تیمارهای منتخب انجام گرفت. بالاترین بازده در حلال اسیدی (pH برابر ۵/۲) در تیمار کلاهک کدو حلوایی (% ۰۳/۲۳) و در حلال آب (به مدت ۳ ساعت) در تیمار کلاهک کدو حلوایی (% ۱۷) در دمای ۹۰ درجه سانتی‌گراد، مدت زمان ۹۰ دقیقه و نسبت حلال به ماده خشک ۱:۳۰ میلی­لیتر بر میلی­گرم تعیین گردید. طبق نتایج بدست آمده درصد اسیدگالاکتورونیک، فعالیت امولسیفایری و ویسکوزیته مربوط به تیمار‌ استخراج شده با حلال اسیدی بیشتر از پکتین استخراج شده با حلال آب بود و در سطح ۰۵/۰p< معنی‌دار بود. بالاترین درصد اسیدگالاکتورونیک در پکتین استخراج شده از تیمار کلاهک در حلال اسید تعیین گردید. بالاترین درجه استریفیکاسیون، فعالیت و پایداری امولسیفایری در پکتین استخراج شده از تیمار پوست در حلال اسید مشاهده شد. پکتین استخراج شده از تیمار کلاهک ویسکوزیته بالاتری نسبت به پکتین تیمار پوست نشان داد. ویسکوزیته‌ی همه‌ی محلول‌ها در محدوده‌ی نرخ برشی ((s^-۱)r ۲۰۰-۰۵/۰ ) استفاده شده، ثابت بود که نشان دهنده‌ی شاخص جریان (n) برابر ۱ و رفتار نیوتونی این محلول می‌باشد.

---

تعیین وضعیت نطفه‌داری تخم مرغ سهم عمده‌ای در تعیین کیفیت تخم مرغ و محصولات آن دارد، در همین راستا به منظور دستیابی به بهره‌وری و تولید بیشتر ارزیابی تخم مرغ از لحاظ نطفه‌دار بودن ضروری و مهم تلقی می‌گردد. در این راستا، طیف‌گیری در محدوده‌ی طیفی nm۱۱۰۰-۱۹۰ از ۱۳۰ نمونه تخم مرغ محلی در راستای قطر اصلی به مدت ۳ روز در دوره انبار‌مانی انجام پذیرفت. داده‌های طیفی حاصل از اسپکترومتر، افزون بر اطلاعات نمونه، شامل اطلاعات ناخواسته و نویز هستند. به همین دلیل، برای دستیابی به مدل‌های طبقه‌بندی دقیق، نیاز به پیش‌پردازش داده‌های طیفی پیش از تدوین مدل مناسب است. در این راستا، طبقه‌بند هوشمند شبکه عصبی بر پایه‌ی اندازه‌گیری‌های مرجع و اطلاعات طیف‌های پیش‌پردازش شده با ترکیب روش‌های مختلف هموارسازی، نرمالسازی و افزایش قدرت تفکیک طیفی برای تعیین وجود نطفه‌ در تخم مرغ تدوین شدند. نتایج طبقه‌بندی در روز صفرم، اول، دوم، انبارمانی با دقت ۳/۷۲%،۱/۷۳%، ۵/۷۵%، و تشخیص به ترتیب ، ۳۱/۸۶، ۱/۸۷%، ۷۶ % و حساسیت به ترتیب: ۸۳/۶۱%، ۶۳/۷۹% و ۳/۷۳ % بدست آمد.

---

امروزه روند افزایشی ضایعات مواد غذایی و محصولات کشاورزی یکی از چالش‌های جدی اکثر کشورها، به ویژه کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود لذا یکی از سیاست‌های جدی دولت‌ها در امر امنیت مواد غذایی، کاهش ضایعات و حفظ کیفیت محصولات کشاورزی است. تاکنون از روش‌های متعددی برای سنجش کیفیت محصولات کشاورزی استفاده شده است که تنها برخی از آنها از لحاظ فنی و صنعتی توجیه پذیرند. روش طیف سنجی مرئی/ مادون قرمز نزدیک (Vis/NIR) از جمله روش‌هایی است که به دلیل سرعت و دقت بالا در ارزیابی خصوصیات کیفی محصولات کشاورزی مورد توجه و استفاده قرار گرفته است. در این راستا، در پژوهش حاضر از طیف سنجی مرئی/ فروسرخ نزدیک به منظور سنجش تغییرات کیفی و طبقه‌بندی نمونه‌های لیموترش واریته کی لایم، طی دوره انبارمانی (۱۰، ۲۰ و ۳۰ روز) استفاده گردید. در ادامه به منظور تحلیل ویژگی‌های کیفی و طبقه بندی داده‌های مستخرج از NIR، از روش های شناسایی الگو شامل تحلیل مؤلفه های اصلی (PCA)، تحلیل تفکیک خطی (LDA) و ماشین بردار پشتیبان (SVM) استفاده شد. نتایج بدست آمده نشان داد که طیف­سنجی مرئی/ فروسرخ نزدیک (Vis/NIR) قادر به تفکیک نمونه­های لیموترش بر اساس مدت زمان نگهداری در انبار است. هرچند روش­های PCA، LDA و SVM توانستند با دقت خوبی نمونه­های لیموترش را با توجه به ویژگی‌های کیفی دسته­بندی کنند، اما روش‌های LDA و SVM با دقت ۱۰۰% از دقت و برازش مطلوب‌تری برخوردار بودند. همچنین، طبق نتایج، تابع درجه ۲، به عنوان بهترین تابع برای ساخت مدلهای دسته­بندی به روش‌های LDA و SVM تعیین و معرفی گردیده‌است.