---

چکیده تولید حجم بالای لجن از جمله مشکلات عمده اکثر تصفیه­خانه­های فاضلاب می­باشد که لزوم ارائه راهکارهای مناسب اقتصادی و زیست محیطی را جهت مدیریت و تصفیه مناسب آن ایجاب می­نماید. با توجه به اینکه در فرایند آماده­سازی لجن کاربرد ترکیبات طبیعی نسبت به  شیمیایی از ارجحیت زیست محیطی و اقتصادی زیادی برخوردار است، متخصصین در تلاش برای یافتن مواد مناسب جهت جایگزینی می­باشند. در این تحقیق آماده­سازی و آبگیری لجن با سه ترکیب غذائی شامل نشاسته، عصاره لوبیا و پوست انار در مقیاس آزمایشگاهی بصورت ناپیوسته و در طی دو مرحله اصلی تعیین pH و نیز دوز بهینه مواد توسط آزمون­های زمان فیلتراسیون، درصد کاهش حجم لجن، درصد رطوبت کیک لجن و حجم آب فیلتر شده (در زمان۱۰ ثانیه) و کدورت آب فیلتر شده صورت پذیرفت. طبق نتایج حاصل، عصاره پوست انار در pH و غلظت بهینه به ترتیب ۴ و متوسط ppm ۱۰۰۰ بهترین کارائی را نشان داد. به گونه­ای که نسبت به نمونه شاهد، زمان فیلتراسیون و رطوبت کیک لجن به ترتیب حدود ۶۳ درصد و ۵/۶ درصد کاهش و حجم آب فیلتر شده در ۱۰ ثانیه، ۶۴ درصد افزایش یافت.

---

---

در فرآیند تصفیه فاضلاب شهری مقدار قابل توجهی لجن تولید می‌شود. یکی از روش‌های مدیریت این نوع پسماند، سوزاندن آن به منظور بازیابی انرژی است. مشکل اصلی این روش چگونگی دفع یا استفاده مجدد از خاکستر باقی مانده پس از احتراق می‌باشد. موضوع تحقیق حاضر، علاوه بر شناسایی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاکستر لجن، بررسی اثر جایگزنی خاکستر لجن به جای سیمان بر ویژگی‌های فیزیکی، مکانیکی و پایایی بتن می‌باشد. در این ارتباط به بررسی نقش سطوح مختلف جایگزینی(۵، ۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد وزنی)، سن عمل‌آوری(۷, ۲۸, ۹۱ و ۱۸۰ روز) و نسبت آب به مواد سیمانی(۳۵/۰, ۴۵/۰ و ۵۵/۰) پرداخته شد. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که اثر جایگزینی خاکستر لجن به جای سیمان بر مقاومت فشاری، در سنین عمل‌آوری کوتاه مدت(۷ و ۲۸ روز) و بلند مدت(۹۱ و ۱۸۰ روز) کاملا متفاوت است. مقاومت فشاری ۲۸ روزه برای نسبت آب به مواد سیمانی ۳۵/۰، ۴۵/۰ و ۵۵/۰ به ترتیب در محدوده ۲۰-۴، ۱۵-۳ و ۱۰-۲ درصد کمتر از نمونه شاهد است. کران پایین دامنه‌های مذکور به جایگزینی ۵، و کران بالا به جایگزینی ۲۰ درصدی خاکستر لجن به جای سیمان مربوط است. با این حال در دراز مدت(سن ۱۸۰ روز)، بیشترین مقاومت فشاری در نسبت جایگزینی ۱۵ درصد مشاهده گردید. با افزایش نسبت جایگزینی خاکستر لجن به جای سیمان، میزان تخلخل افزایش و مقاومت ویژه الکتریکی بتن کاهش یافت. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان می‌دهد که رفتار خاکستر لجن به عنوان جایگزین سیمان در محدوده بین مواد پوزولانی و پرکننده طبقه‌بندی می‌شود.

---

 بخش توزیع آب شرکت­های آب و فاضلاب شهری، دارای خصوصیات انحصار طبیعی است و رقابت ­ناپذیر است و  از این رو، باید تحت تنظیم قرار گیرد. هدف از این پژوهش، تنظیم شرکت­های آب و فاضلاب شهری با استفاده از رویکرد تنظیم سقف قیمت در جهت ارتقای بهره­وری این شرکت­ها است. برای این منظور، با استفاده از داده­های شرکت­های آب و فاضلاب شهری برای دوره ۱۳۹۵-۱۳۸۹ عامل x جهت تنظیم سقف قیمت با استفاده از دو سناریوی رشد بهره­وری و مانده ناکارآیی محاسبه شده است. با توجه به اهمیت موضوع کیفیت خدمات در تنظیم سقف قیمت، در محاسبه عامل x، کیفیت خدمات نیز لحاظ شده است. نتایج تجربی پژوهش، دلالت بر آن دارد که وارد کردن شاخص کیفیت خدمات در محاسبه عاملX، در هر دو سناریو، باعث کاهش در میزان بهبود مورد نیاز در بهره­وری شرکت­ها شده است. به علاوه، شرکت­هایی که کاراتر هستند، x محاسباتی آنها کمتر و در نتیجه، سقف قیمت بالاتری را تجربه می­کنند و همین موضوع، شرکت­ها را به افزایش کارآیی و بهره­وری ترغیب می­نماید.

---

کشت ریزجلبک به دلیل توده زیستی بالا، تولید چربی، حذف کربن، کشت در اراضی غیرقابل ‌استفاده و طیف گسترده‌ای از محصولات نهایی مورد توجه قرار گرفته است و تحقیق در خصوص افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌ها، تجاری‌سازی موجب تسهیل کشت این موجودات می‌شود. امروزه به دلیل هزینه بالای سنتز محیط کشت در مقیاس صنعتی از فاضلاب به‌عنوان محیط کشت ارزان و قابل‌دسترس استفاده شده و همچنین تصفیه فاضلاب و تولید بیودیزل از مزیت‌های دیگر این سیستم است. هدف این پژوهش بهینه‌سازی رشد و کیفیت زیست‌توده ریز جلبک بومی کلرلاسوروکینیانا با استفاده از نانو ماده آمینوکلی‌منیزیم در محیط کشت فاضلاب شهر ساری بود. در این تحقیق تجربی با بهره‌گیری از روش پاسخ سطح – طراحی مرکزی[۱] (RSM-CCD) تأثیر سه فاکتور دما، شدت نور و غلظت نانو ماده بر وزن خشک زیست‌توده، نرخ رشد مخصوص، مقادیر کلروفیل و کارتنوئید در محیط کشت فاضلاب در ۱۲ ساعت روشنایی و ۱۲ ساعت خاموشی موردبررسی قرار گرفت. آناالیز نتایج نشان از افزایش وزن خشک زیست‌توده، نرخ رشد مخصوص، کلروفیل و کارتنوئید به ترتیب معادل ۱۳/۴۷، ۲۶/۳۰، ۳۳/۸۱ و ۴۷/۳۶ درصد در شرایط بهینه دمای ۲۰ درجه سانتی‌گراد، شدت تابش ۲۰۰۰ لوکس و مقدار ۰۵/۰ گرم در لیتر نانو ماده آمینوکلی‌منیزیم نسبت به نمونه شاهد حاصل شد. همچنین به منظور قابلیت اجرایی بودن پژوهش حاضر شرایط آزمایش در فاضلاب واقعی انجام شد.