---

---

شیمی‌درمانی به‌عنوان یکی از مؤثرترین و رایج‌ترین روش‌های درمانی سرطان است. مقاومت چند دارویی و عوارض جانبی دارویی از موانع بزرگ بر سر راه یک شیمی‌درمانی موفق به شمار می‌آید. برای مقابله با این محدودیت‌ها و دستیابی به اثربخشی بهتر داروها، درمان ترکیبی مبتنی بر نانو سامانه‌ها یک رویکرد امیدوارکننده را پیشنهاد می‌دهد. هدف این مطالعه، سنتز، مشخصه یابی و بررسی اثر هم‌افزایی نانولیپوزوم‌های بارگذاری شده با داروی دوکسوروبیسین و اپی‌گالو کاتچین-۳-گالات بر روی رده سلولی سرطان سینه MCF-۷ می‌باشد. در مطالعه حاضر نانولیپوزوم‌ها با استفاده از روش بارگذاری غیرفعال و آب پوشانی لایه‌نازک تهیه گردید. توزیع اندازه، پتانسیل زتا، میزان بارگذاری، منحنی رهایش دارو و سمیت نانولیپوزوم‌ها بعد از تهیه اندازه‌گیری شد. میانگین قطر نانولیپوزوم‌ها ۶,۰ ± ۵/۸۲ نانومتر، بار سطحی آن‌ها ۲/۲۴˗ میلی ولت و میزان بارگذاری داروها در حدود ۸۰ درصد به دست آمد. تعامل داروی دوکسوروبیسین و اپی‌گالو کاتچین-۳-گالات با نانولیپوزوم‌ها از طریق پیوند الکترواستاتیک و واندروالسی بوده و اپی‌گالو کاتچین-۳-گالات بر روی منحنی رهایش دوکسوروبیسین اثر کاهشی گذاشته درصورتی‌که اختلاف مشاهده شده معنی‌دار نمی باشد. داده‌های سمیت نشان می‌دهد استفاده هم‌زمان این دو دارو منجر به افزایش سمیت سلولی می‌شود. نانولیپوزوم‌های حاوی دوکسوروبیسین در درمان تک دارویی با غلظت ^۳-۱۰×۵ میکرومولار قادر به کاهش زنده‌مانی به زیر ۵۰ درصد نبوده، اما در ترکیب با اپی‌گالو کاتچین-۳-گالات باعث کاهش درصد زنده‌مانی به زیر ۵۰ درصد می‌شود و درنتیجه میزان مصرف داروی شیمیایی دوکسوروبیسین به میزان چشم‌گیری کاهش می‌یابد. درنتیجه تجویز هم‌زمان اپی‌گالو کاتچین-۳-گالات با دوکسوروبیسین می‌تواند کاندید مناسبی برای شیمی‌درمانی باشد.

---

مقدمه: امروزه استفاده از گیاهان دارویی  در درمان سرطان به دلیل عوارض جانبی کمتر، مورد توجه قرارگرفته است.خار مریم گیاهی دارویی از تیره کاسنی است که در درمان بیماریهای کبدی و کیسه صفرا ، سرطان, بیماریهای قلبی عروقی و ... موثر است. کپسوله کردن مواد فعال زیستی  در نانو لیپوزوم یک رویکرد عملی و کارامد برای تنظیم رهایش دارو، افزایش پایداری ، محافظت از آن ها دربرابر واکنش با محیط، کاهش فراریت و افزایش میزان تأثیرآن است. هدف از این پژوهش کپسوله کردن عصاره خارمریم درون لیپوزوم و ارزیابی فیزیکوشیمیایی آن با هدف اثرگذاری بر سلولهای سرطان کبد است.
روش بررسی: در این پژوهش عصاره خار مریم با روش سوکسله استخراج  شد و وزیکولهای لیپوزومی با روش آب پوشانی لایه نازک تهیه گردید و عصاره خار مریم در آن بارگذاری شد. درنهایت نانوذرات ساخته شده از نظر راندمان بارگذاری، رهایش عصاره از لیپوزوم و شاخصه­های فیزیکوشیمیایی چون  اندازه, پتانسیل زتا، مورفولوژی،طیف مادون قرمز  مورد بررسی قرار گرفت.
یافته­ها: نانولیپوزوم حاوی عصاره خار مریم دارای بازده انکپسولاسیون ۳۷/۶۳ % و اندازه nm ۱۲۲، پتانسیل زتا۱/۱۳- میلی ولت و شاخص پراکندگی۱۹۷/۰ می باشد.رهایش عصاره خار مریم از نانولیپوزوم به صورت آهسته و کنترل شده است . هیچ برهمکنش شیمیایی بین عصاره و لیپوزوم وجود ندارد و از نظر مرفولوژی همگن و دارای ساختار کروی می­باشد.
نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان میدهد که میتوان عصاره خارمریم را با اندازه و کارایی مناسب به شکل نانولیپوزوم کپسوله کرد. بنابراین لیپوزوم حامل مناسبی برای عصاره خار مریم  محسوب می شود.

---

هدف : شیمی درمانی یکی از روشهای مورد استفاده در درمان سرطان است. هدفمند نبودن این روش با عوارض جانبی بسیاری برای بیمار همراه است. استفاه از نانوحاملها از جمله نانولیپوزومها راهکار بسیار موثری در جهت هدفمند کردن شیمی درمانی است. در این مطالعه سامانه لیپوزومی حاوی دوکسوروبیسین با هدف اثرگذاری بر سلولهای سرطان ریه تهیه شد و مورد ارزیابی قرار گرفت.
مواد و روش :در این مطالعه آزمایشگاهی، دو سامانه لیپوزومی با استفاده از غلظتهای مختلفی از فسفاتیدیل کولین و کلسترول بروش آب­پوشانی لایه نازک تهیه شدند. سپس داروی دوکسوروبیسین در سامانه­ها بارگذاری گردید. در ادامه یکی از سامانه­ها بر اساس میزان بارگذاری دارو و الگوی رهایش دارو انتخاب گردید. در پایان سامانه منتخب حاوی دارو از منظر اندازه ذرات، پتانسیل زتا، شکل ظاهری وزیکول­های لیپوزومی و برهمکنش میان دارو و سامانه مورد بررسی قرار گرفت.
نتایج : سامانه لیپوزومی منتخب حاوی دوکسوروبیسین دارای بازده انکپسولاسیون ۸۹/۵۸ درصد، اندازه nm ۲۳۷، شاخص پراکندگی۴۵۸/۰ و پتانسیل زتا mv ۷/۳۵- می­باشد. رهایش دوکسوروبیسین از لیپوزوم به صورت کنترل شده بوده و هیچگونه فعل و انفعال شیمیایی بین لیپوزوم و داور مشاهده نشد. همچنین وزیکولهای لیپوزومی کروی و دارای سطحی صاف می باشند.
نتیجه گیری : نتایج این پژوهش نشان میدهد که با استفاده از فناوری نانو می­توان نانولیپوزوم با فرمولاسیون مناسب حاوی دوکسوروبیسین تهیه کرد که دارای ویژگیهای فیزیکوشیمیایی مناسبی باشد، بنابراین می­توان این سامانه لیپوزومی را جهت پژوهشهای بعدی مرتبط به سرطان درمانی پیشنهاد نمود.

---

چکیده
امروزه اسانس مریم­گلی (Salvia multicaulis) ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ دارا بودن ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ آنتی­اکسیدانی و ضدمیکروبی ﺟﻬﺖ ﺍﻓﺰﻭﺩﻥ ﺑﻪ ﺳﺎﻣﺎنهﻫﺎﯼ ﻏﺬﺍﻳﯽ ﻭ ﺯﻳﺴﺘﯽ ﻣﻮﺭﺩ ﺗوﺟﻪ زیادی ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ است. استفاده از این اسانس­ها به صورت آزاد برای نگهداری مواد غذایی عموما به­دلیل محلولیت پایین در آب، فشار بخار بالا و  ناپایداری فیزیکی و شیمیایی با دشواری­هایی همراه است. یکی از روش­های کاهش این محدودیت­ها، ریزپوشانی اسانس­ها در حامل­های لیپیدی از جمله نانولیپوزوم­ها است. از اینرو هدف از این پژوهش درون­پوشانی اسانس مریم­گلی در نانولیپوزوم­ها و بررسی خواص ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدانی این اسانس می­باشد. در این مطالعه نانولیپوزوم­های حاوی اسانس مریم­گلی، با استفاده از نسبت­های مشخصی از لسیتن و کلسترول (۹۰-۰، ۸۰-۱۰، ۷۰-۲۰ میلی­گرم) به روش هیدراسیون لایه نازک و سونیکاسیون تولید شدند. تعیین اندازه و توزیع ذرات و همچنین پایداری فیزیکی نانولیپوزوم­ها از لحاظ اندازه در طی زمان با استفاده از پراکندگی نور پویا (DLS) و کارایی درون­پوشانی به روش اسپکتروفوتومتری مورد بررسی گرفت. برای اندازه گیری فعالیت انتی اکسیدانتی از ۲ و ۲ دی فنیل -۱ پیکریل هیدرازین و برای خاصیت ضد میکروبی روش میکرودایلوشن به کار گرفته شد. نتایج نشان داد که اندازه ذرات و توزیع اندازه ذرات به ترتیب در محدوده ۸۸-۸۲ و ۴۲/۰-۳۹/۰ بود. کارایی درون­پوشانی اسانس مریم­گلی در همه فرمولاسیون­ها بالای ۷۰% و نانولیپوزوم­های حاصل به مدت ۱ ماه پایدار بودند. اسانس مریم­گلی درون­پوشانی شده فعالیت آنتی­­اکسیدانی بالا و خاصیت ضدمیکروبی بیشتری علیه تمامی میکروارگانیسم­ها در مقایسه با اسانس آزاد نشان داد. این تحقیق نشان داد که خاصیت ضدمیکروبی و آنتی­اکسیدانی اسانس درون­پوشانی شده در لیپوزوم در مقایسه با حالت آزاد اختلاف معنی داری داشت.

---

چکیده
نایسین و ناتامایسین به عنوان ماده ضدمیکروبی در صنایع غذایی و داروئی کاربردهای متعددی دارند. در فرم آزاد، به دلیل واکنش با قند احیاء کننده و به طور غیراختصاصی با باند شدن بر لیپیدها و پروتئین­ها خاصیت ضد­میکروبی و ضد قارچی آنها کاهش می­یابد. برای غلبه بر این محدودیت، درون پوشانی نایسین و ناتامایسین با استفاده از لیپوزوم­ها گزارش شده است. هدف این کار پژوهشی،بررسی اثر ضدمیکروبی و ضد قارچی نانوانکپسول­های حاوی نایسین و ناتامایسین بر رشد استافیلوکوکوس اورئوس و آسپرژیلوس نایجر است. در این تحقیق، نانولیپوزوم­های حاوی نایسین و ناتامایسین به روش مظفری تولید شدند. سپس، اندازه ذرات، درصد انکپسولاسیون و خصوصیات ضد میکروبی و ضد قارچینایسین و ناتامایسین به صورت آزاد و انکپسوله شده در دمای ۸ و ۲۵ درجه سانتی­گراد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد اندازه ذرات و توزیع اندازه ذرات بترتیب در محدوده^ءnm۷۶ تا ۹۰ و  nm۷۳/۰ تا ۹/۰ و درصد درون پوشانی نایسین و ناتامایسین به ترتیب در محدوده ۸۵ تا ۹۲ درصد و ۸۹ تا ۹۶ درصد است و نتایج حاصل از فعالیت ضدمیکروبی و قارچی نشان داد، استفاده از فرم انکپسوله شده مواد ضد­میکروبی، استفاده از ترکیبی از باکتریوسین­ها و دمای پایین نگهداری تاثیر بیشتری بر کاهش جمعیت میکروبی و قارچی داشته است.در این تحقیق نانولیپوزوم­ها به طور موفقیت آمیزی با روش مظفری تولید شدند. این روش از نظر انکپسولاسیون نایسین و ناتامایسین و ارزیابی خصوصیات ضدمیکروبی و ضدقارچی روش مناسبی بوده است.

---

چکیده
لیپوزوم­ها ذرات کروی شکل، شامل سیستم غشائی تشکیل شده از لایه­های چربی هستند که بدلیل ساختار آمفی فیلیک خود، مولکول­های آبدوست را داخل فضای درونی و مولکول­های چربی دوست را بین غشاء لیپوفیلیک کپسول ریز پوشانی می­کنند. یکی از کاربردهای لیپوزوم، درون پوشانی پپتیدهای ضدمیکروبی می­باشد. درون پوشانی پپتیدهای ضدمیکروبی در لیپوزم­ها یک روش جایگزینی و موثر در زمینه حفاظت مواد ضدمیکروبی، افزایش میزان کارایی درون پوشانی و پایداری این ترکیبات در کاربردهای غذایی به شمار می­آید. در این تحقیق، لیپوزوم­های حاوی ناتامایسین به روش حرارتی تولید شدند سپس اندازه ذرات نانولیپوزوم­ها، درصد درون پوشانی و اثرات ضد میکروبی ناتامایسین آزاد و انکپسوله شده بر رشد آسپرژیلوس نایجر مورد بررسی قرار گرفت اندازه ذرات نانولیپوزم­های حاوی ناتامایسین ۴/۱± ۸۹ نانومتر وکارایی درون پوشانی ناتامایسین ۸۰ درصد بود. نتایج آزمون­های میکروبی نشان داد، استفاده از ناتامایسین به صورت آزاد و انکپسوله شده جمعیت باکتریایی را کاهش می­دهد. اما تاثیر آنها نسبت به هم (آزاد و انکپسوله شده) مشابه است.

---

چکیده
نگهدارنده­های طبیعی استخراج شده از گیاهان دارویی، جزء مهمترین ترکیبات زیست فعال هستند که می­توانند در تولید مواد غذایی مورد استفاده قرار بگیرند. استفاده از این اسانس­ها به صورت آزاد برای نگهداری مواد غذایی عموما با محدودیت­هایی همراه است. یکی از روش­های کاهش این محدودیت­ها، درون­پوشانی کردن اسانس­ها در حامل­های لیپیدی از جمله نانولیپوزوم­ها است. از این رو هدف این پژوهش بررسی خاصیت ضدمیکروبی عصاره متانولی، اسانس و نانولیپوزوم حاوی اسانس نعناع فلفلی می­باشد. اسانس­گیری از گونه نعناع فلفلی به روش تقطیر با بخار آب انجام شد و ترکیب­های موجود در آن با استفاده از GC و GC-MS شناسایی شدند. عصاره متانولی نیز به روش خیساندن تهیه شد. نانولیپوزوم­ حاوی اسانس نعناع به روش هیدراسیون لایه نازک و سونیکاسیون تولید شدند. اندازه ذره­ای نانولیپوزوم با استفاده از پراکندگی نور پویا و پتانسیل زتا با استفاده از زتا سایزر مورد بررسی گرفت. خواص ضدمیکروبی نیز با روش میکرودایلوشن اندازه­گیری شد. مهمترین ترکیبات تشکیل دهنده اسانس عبارت بودند از: منتول (۴۶/۴۰ %)، منتون (۳۳/۱۶%)، منتوفوران (۳۷/۱۳%) و منتیل استات (۱۱/۷%). اندازه ذرات و پتانسیل زتا به ترتیب ۵۳/۹۸ نانومتر و ۱۴- میلی­ولت بود و نانولیپوزوم­ حاصل به مدت ۴۰ روز پایدار بود. میزان حداقل غلظت بازدارندگی اسانس در هر دو حالت آزاد و درون­پوشانی بر روی باکتری­های گرم مثبت بیشتر از گرم منفی و نمونه قارچی بود در حالی که عصاره بر روی باکتری­­های گرم منفی و قارچ غیر­فعال بود و خاصیت ضعیفی بر روی باکتری­های گرم مثبت داشت. همچنین اسانس در حالت درون­پوشانی خاصیت ضدمیکروبی بیشتری نسبت به حالت آزاد داشت.

---

چکیده
اثر پوشش ژلاتین حاصل از فلس ماهی کپور معمولی غنی شده با %۲ اسانس پونه کوهی نانولیپوزوم شده و خالص، بعنوان نگهدارنده روی فیله ماهی قزل آلای رنگین کمان طی مدت ۱۶ روز نگهداری در دمای یخچال ارزیابی شد. نمونه­های شاهد، پوشش داده شده با ژلاتین خالص و همچنین پوشش داده شده با ژلاتین حاوی اسانس (خالص و نانولیپوزوم شده)، بصورت دوره ای از نظر شاخص های باکتریایی (بار باکتریایی کل، بار باکتریایی سرمادوست، جنس سودوموناس و خانواده انتروباکتریاسه) و شیمیایی (TVB-N و pH) ارزیابی شدند. سریع­ترین روند رشد شاخص های باکتریایی مختلف در تیمار شاهد و کندترین آن در تیمار حاوی اسانس نانولیپوزوم شده مشاهده شد (۰۵/۰>p). شاخص های TVB-N و pH در طول زمان نگهداری افزایش نشان دادند. ارتباط شاخص های شیمیایی و میکروبی به خوبی مشهود بوده که نشان می دهد TVB-N و pH می توانند بعنوان شاخص های مفید در بررسی فساد فیله های ماهی استفاده شوند. بطور کلی نتایج نشان داد که پوشش های ژلاتین محتوی %۲ اسانس پونه کوهی نانولیپوزوم شده و خالص توانستند زمان ماندگاری فیله های ماهی قزل آلا را در مقایسه با تیمار شاهد به شکل معنی داری افزایش دهند (۰۵/۰>p). تیمار محتوی اسانس نانولیپوزوم شده خصوصا در روزهای نخست، در تمامی آزمون های صورت گرفته بهتر از اسانس خالص بود که نشان می دهد نانولیپوزوم ها اساسا تا حدود یک هفته پس از اعمال پوشش کارایی و پایداری اثر ضد میکروب اسانس را افزایش دادند.

---

چکیده
عصاره برگ زیتون یک منبع غنی از ترکیبات فنولی به شمار می­رود که دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی است. با این حال ترکیباتفنلی مانند بسیاری از ترکیبات زیست فعال به تدریج غیر فعال می گردند و معمولا پس طعم تلخی را در مواد غذایی ایجاد می‌کنند. ریزپوشانی یکی راهکارهای موثر برای افزایش پایداری و کاهش پس طعم تلخ ترکیبات زیست فعال محسوب می شود. هدف از این پژوهش کپسوله کردن ترکیبات فنلی عصاره برگ زیتون به شکل نانولیپوزوم بود. نانولیپوزوم­ها با استفاده از فسفاتیدیل کولین، کلسترول و عصاره برگ زیتون و با بکارگیری روش تزریق اتانول تهیه  و از لحاظ اندازه ذرات، پتانسیل زتا و کارایی انکپسولاسیون مورد بررسی قرار گرفتند. متوسط قطر حجمی ذرات لیپوزوم در محدوده nm۱۰۰-۵۰ بود. تمامی فرمولاسیون­های لیپوزومی دارای بار منفی بودند و الحاق ترکیبات پلی فنولی تا نسبت ۱:۵ فسفولیپید/پلی­فنول موجب افزایش بار منفی وزیکول­ها گردید اما افزایش بیشتر در غلظت عصاره موجب کاهش بار منفی ذرات گردید.کارایی انکپسولاسیون نانولیپوزوم­های حاوی عصاره در محدوده ۷۸-۷۴% بود، اگرچه در نانولیپوزوم­های حاوی عصاره با نسبت فسفاتیدیل کولین /عصاره (۱:۱) میزان آن کاهش یافت و به ۵۷% رسید. بررسی طیف فروسرخ نمونه­ها حاکی از عدم تشکیل برهمکنش­های شیمیایی واتصال پلی­فنول­های برگ زیتون به ساختار نانولیپوزوم از طریق برهمکنش­های فیزیکی بود. در نهایت نتیجه گیری گردید که میتوان ترکیبات فنولی عصاره برگ زیتون را با اندازه و کارایی مناسب به شکل نانولیپوزوم جهت کاربرد در مواد غذایی ریزپوشانی کرد.

---

چکیده
عصاره حاصل از چای سبز به دلیل ویژگی­های ضدمیکروبی، ضداکسایشی و پری­بیوتیکی در صنایع غذایی و دارویی مورد توجه است. ریز­زپوشانی  لیپوزوم­ها روش مؤثری برای حفظ ترکیبات سودمند و افزایش دسترسی زیستی آنها در فراوری و نگهداری محصولات غذایی است. هدف این پژوهش تولید (با روش تزریق اتانول) و بررسی خواص نانولیپوزوم­های حاوی ترکیبات عصاره چای سبز بود. توزیع اندازه ذرات و قطر متوسط نانوذرات لیپوزومی عصاره چای سبز با روش پراکندگی نور لیزر تعیین شد. پتانسیل زتا نانولیپوزوم­ها اندازه­گیری و کارایی ریزپوشانی برای بررسی محصورسازی عصاره سبز چای درون لیپوزوم  با اندازه­گیری ترکیبات فنولی بررسی شد. با افزودن عصاره برگ چای سبز در نانولیپوزوم­ها و با افزایش بیشتر در غلظت عصاره، اندازه ذرات نانولیپوزوم­ها از ۷/۶۷ نانومتر برای غلظت پایین (۱۰۰ میلی گرم ترکیب فنولی)  به ۳۷۰ نانومتر در غلظت بالا (۴۰۰ میلی گرم ترکیب فنولی) افزایش پیدا کرد. با گذشت زمان، اندازه لیپوزوم­های بزرگتر از ۱۰۰ نانومتر در طی نگهداری به میزان زیادی افزایش یافت. تمامی فرمولاسیون­های لیپوزومی دارای بار منفی  بودند و پتانسیل زتا برای کلیه غلظت ها بین ۲۰- تا ۲۵- میلی ولت بود که نشان داد سیستم از بار منفی قبل توجهی برخوردار بود و سامانه لیپوزومی به دلیل وجود دافعه الکترواستاتیکی پایدار بود. کارایی ریزپوشانی پلی­فنل­های عصاره چای سبز در نانولیپوزوم­های تهیه شده به روش تزریق اتانول با افزایش غلظت عصاره به­طور معنی­داری (p<۰,۰۵) کاهش یافت. نتایج اندازه­گیری کارایی ریزپوشانی نشان داد که کارایی از ۶۵ تا ۹۵ درصد متغیر بود. در کل تولید نانولیپوزوم­های حاوی عصاره چای سبز به روش تزریق اتانول با خواص مطلوب صورت گرفت.

---

---

در این تحقیق، اثر نگهدارنده­های طبیعی، عصاره آزاد برگ مورد، نانولیپوزوم حاوی عصاره مورد، نانونیوزوم حاوی عصاره مورد و بنزوات سدیم به عنوان نگهدارنده سنتزی بر خصوصیات میکروبی، حسی و شیمیایی سس مایونز به مدت ۹۰ روز به صورت دوره­ای (هر ۱۵ روزی یکبار)، در دمای ۴ درجه سانتی­گراد مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج حاصل از آزمون­های میکروبی، شیمیایی و حسی نشان داد که، نمونه­های سس مایونز حاوی نانونیوزوم و نانولیپوزوم نسبت به نمونه سس شاهد به­طور معنی­داری (۰۵/۰ p< )، باعث کاهش تغییرات شیمیایی (پراکسید، اسید تیوباربیتوریک ) شد. بین pH  نمونه­های سس تهیه شده در روز اول تفاوت معنی­داری وجود داشت، بطوریکه بیشترین pH (۲/۴) مربوط به نمونه سس حاوی بنزوات سدیم بود. مقدار اسیدیته تمامی نمونه­ها در محدوده استاندارد (۶۲/۰ تا ۴/۱) بود. نتایج میکروبی نشان داد که، شمارش اشریشیاکلی و اسید لاکتیک هتروفرمنتیتیو برای تمام تیمارها منفی و مطابق استاندارد بود. نمونه­های سس حاوی نگهدارنده­های طبیعی، عصاره مورد نانونیوزومی و نانولیپوزومی به طور مؤثری در کنترل کپک و مخمر و باکتریهای مقاوم به اسید نسبت به نمونه شاهد نقش داشت (۰۵/۰ p< )، نتایج ارزیابی حسی در این مطالعه نشان داد که نمونه­های سس مایونز از نظر ویژگیهای حسی تفاوت معنی­داری داشتند بطوریکه، سس حاوی عصاره آزاد امتیاز رنگ کمتری داشت. همچنین کمترین شاخص روشنایی (۰۳/۱±۳۱/۷۴=L*) مربوط به سس حاوی عصاره آزاد بود. نمونه­های سس حاوی نانونیوزوم و نانولیپوزوم بالاترین پذیرش را از نظر مالش­پذیری داشت. نتایج این مطالعه نشان داد که، با استفاده از نانونیوزوم و نانولیپوزوم حاوی عصاره برگ مورد می­توان مصرف افزودنی شیمیایی بنزووات سدیم را کاهش داد و این گامی در بهبود سلامتی جامعه مصرف­کنندگان است.

---

در این مطالعه تاثیر افزودن میکرولیپوزوم­های حاوی ترکیبات فنلی و توکوفرولی روغن مغز بنه (ppm۴۰۰) به همراه غلظت­های مختلف روغن مغز بنه (در سطوح ۵ و ۱۰%) بر خصوصیات فیزیکوشیمیایی و حسی خامه بررسی شد. بدین منظور ۴ تیمار شامل، T۱: خامه ۳۰% چربی، T۲: خامه ۲۰% درصد چربی+ میکرولیپوزوم، T۳: خامه ۲۰% درصد چربی+میکرولیپوزوم+ ۵% روغن مغز بنه، T۴: خامه ۲۰% درصد چربی+ میکرولیپوزوم+ ۱۰% روغن مغز بنه تهیه شد، مقادیر pH، آب اندازی در طی دوره نگهداری و مقادیر ویسکوزیته، بافت، شاخص رنگی و ارزیابی حسی در ابتدای دوره نگهداری اندازگیری شد. با توجه به نتایج در تمامی نمونه­ها با افزایش زمان نگهداری، میزان آب­اندازی افزایش و میزان pH کاهش یافت (P<۰,۰۵). با اضافه کردن روغن مغز بنه آب­اندازی کاهش و ویسکوزیته نمونه­ها افزایش یافت(P<۰,۰۵). افزودن روغن بنه در سطح ۱۰% سبب کاهش روشنایی و افزایش نرمی بافت شد و همچنین این تیمار از لحاظ ارزیابی حسی مورد تایید نبود، اما تا سطح ۵% مورد تایید ارزیاب­ها بود. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد، با ریزپوشانی روغن بنه حاوی ترکیبات فنلی و توکوفرولی به­صورت میکروکپسول و همچنین استفاده از روغن آن می­توان از ویژگی‌های فراسودمند آن بهره برد و گام مثبتی در جهت تولید خامه کم چرب (مغز بنه ۵%) و ارتقاء سلامتی مصرف کنندگان برداشت.

---

دارچین به دلیل دارا بودن ترکیبات فنلی متعدد، اثرات سلامتی بخش و درمانی ثابت‌شده‌ای دارد. از طرف دیگر، استفاده از سیستم های حامل برای غلبه بر ناسازگاری های موجود بین ماتریکس غذا و ترکیبات زیست فعال با هدف غنی سازی مواد غذایی اهمیت ویژه ایی پیدا کرده است. بنابراین، جهت تولید محصولی فراسودمند و افزایش رغبت به مصرف شیر، در مطالعه حاضر شیر پرچرب غنی‌شده با دارچین توسط سیستم نانولیپوزومی به همراه هیدرولیزات زئین تهیه گردید. کارایی انکپسولاسیون، ظرفیت بارگیری، اندازه ذرات و توزیع اندازه ذرات لیپوزوم­های تهیه‌شده مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس میزان ترکیبات فنولی کل،  فعالیت آنتی‌اکسیدانی، شاخص رنگ، ویسکوزیته و خواص حسی شیرهای غنی‌شده در روز اول و هفتم موردبررسی قرار گرفت و نتایج با شیر حاوی عصاره دارچین و شیر شاهد (بدون دارچین) مقایسه گردید. اندازه ذرات و توزیع سیستم لیپوزومی به ترتیب در محدوده ۳۷۶-۴۰۳ نانومتر و ۵۴/۰-۶۳/۰ و کارایی ریزپوشانی و ظرفیت بارگیری نیز به ترتیب بالاتر از ۸۵ و ۵۳ درصد به دست آمد. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن بود که افزودن دارچین با استفاده از سیستم لیپوزومی اثر معنی‌داری روی خصوصیات شیر غنی‌شده ندارد و مشابه نمونه شاهد ارزیابی شد. میزان ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی شیر غنی‌شده با دارچین توسط سیستم لیپوزومی در روز هفتم بالاتر از نمونه شاهد و همچنین نمونه غنی‌شده توسط عصاره دارچین بود. از لحاظ رنگ نیز افزودن دارچین به‌صورت عصاره منجر به کاهش روشنایی، افزایش قرمزی و افزایش زردی شیر گردید در حالیکه به‌صورت سوسپانسیون مشابه نمونه شاهد ارزیابی گردید. از لحاظ حسی نمونه غنی‌شده توسط دارچین با استفاده از سیستم لیپوزومی به دلیل عدم تأثیر منفی روی خواص حسی مشابهت بالایی با نمونه شاهد داشت و اختلاف معنی‌داری بین این دو نمونه مشاهده نگردید.

---

اکسیداسیون لیپیدها در مواد غذایی، یکی از مهم‌ترین عوامل تخریب مواد غذایی در طول فرآوری، انبارمانی و پخش از طریق اثرات نامطلوب بر عطر، رنگ، ارزش غذایی و هم‌چنین تولید ترکیبات سمی به‌شمار می‌آید که یکی از موثرترین روش‌های به‌تاخیر انداختن اکسیداسیون لیپیدها به‌کارگیری آنتی‌اکسیدان‌ها می‌باشد. در همین راستا این مطالعه با هدف بررسی اثرات آنتی‌اکسیدانی عصاره تفاله انگور به‌صورت آزاد و نانولیپوزوم حاوی آن بر برخی پارامترهای اکسایشی روغن سویا صورت گرفت. در این پژوهش از ۵ غلظت نانولیپوزوم حاوی عصاره تفاله انگور (۵۰، ۱۰۰، ۲۰۰، ۵۰۰ و ۱۰۰۰ پی‌پی‌ام)، یک سطح (۲۰۰ پی‌پی‌ام) آنتی‌اکسیدان سنتزی BHT و یک غلظت (۵۰۰ پی‌پی‌ام) عصاره آزاد تفاله انگور استفاده گردید و آزمون‌هایی از قبیل اسیدیته، پراکسید، شاخص تیوباربیتوریک اسید، دی‌ان مزدوج، پایداری اکسایشی و ضریب شکست روی روغن‌ها در شرایط نگهداری در آون آزمایشگاهی در دمای ۶۳ درجه سانتی‌گراد و برای مدت ۷ روز صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت نانولیپوزوم حاوی آنتی‌اکسیدان عصاره تفاله انگور تا ۵۰۰ پی‌پی‌ام میزان افزایش در اسیدیته، شاخص تیوباربیتوریک اسید، پراکسید، دی‌ان مزدوج و ضریب شکست از شدت کمتری برخوردار بود ولی در غلظت‌های بالاتر نانولیپوزوم به‌کار رفته در روغن این پارامترها با شدت بیشتری افزایش یافت. از طرفی مشخص گردید که با افزایش زمان نگهداری میزان اسیدیته، تیوباربیتوریک اسید، دی‌ان مزدوج افزایش ولی میزان پراکسید و ضریب شسکت روغن‌ها تا روز پنجم افزایش و سپس کاهش یافت. یافته‌ها هم‌چنین نشان داد که بیشترین میزان پایداری اکسایشی روغن‌ها (۶/۷ ساعت) مربوط به نمونه دارای ۵۰۰ پی‌پی‌ام نانولیپوزوم حاوی عصاره آنتی‌اکسیدانی تفاله انگور بود. در نهایت می‌توان، بیان داشت که استفاده از نانولیپوزوم حاوی عصاره آنتی‌اکسیدان تفاله انگور جایگزین مناسبی برای آنتی‌اکسیدان‌های سنتزی موجود در بازار می‌باشد.

---

:  دانه چیا به عنوان منبع غنی از ترکیبات زیست فعال و عملگرا مورد توجه می باشد.با توجه به اینکه ترکیبات زیست فعال در برابر عوامل محیطی ناپایدار هستند پایداری این ترکیبات حائز اهمیت بوده و درون پوشانی روشی مفید برای افزایش پایداری این ترکیبات می باشد.در این تحقیق نانو کپسول عصاره دانه چیا با نانو لیپوزوم و صمغ دانه ریحان تولید شد و خصوصیات فیزیکوشیمیایی و رهایش آن بررسی گردید. ابتدا نانو لیپوزوم‌ها با استفاده از لسیتین (درصد ثابت) و غلظت‌های مختلف عصاره دانه چیا تهیه شده و سپس با سه سطح صمغ دانه ریحان پوشش‌دهی شدند. اندازه ذرات، شاخص پراکندگی ، کارآیی ریزپوشانی و پتانسیل زتای نانولیپوزوم‌ها و نانوکپسول‌های تولیدی بررسی شده و سپس ریزساختار، طیف FTIR نمونه برتر و همچنین رهایش عصاره دانه چیا از نانوکپسول‌ تحت شرایط شبیه‌سازی شده معده و روده مورد بررسی قرار گرفت. کمترین میانگین اندازه ذرات (۲۳/۵۹ نانومتر)، شاخص PDI پایین (۳۲۸/۰) و راندمان کپسوله‌سازی بالا (۰۶/۸۰ درصد) در نانوکپسول‌های حاوی ۵/۰ درصد عصاره دانه چیای پوشش داده شده با ۱ درصد صمغ دانه ریحان (L۰,۵BSG۱) مشاهده شد. از آنجایی که پتانسیل زتای نانوذرات تولیدی در این تحقیق بالاتر از ۳۰ ± میلی‌ولت بود، بنابراین از پایداری خوبی نیز برخوردار بودند. بر اساس تصاویر TEM، نانوکپسول‌های L۰,۵BSG۱ شکل کروی و نامنظم داشته و تمایل کمی به تجمع نشان دادند. نتایج طیف‌سنجی FTIR نشان‌دهنده برهمکنش فیزیکی بین اجزای نانوکپسول بود و همچنین وجود ترکیبات فنلی در نانوکپسول‌ها را تایید کرد. از لحاظ میزان رهایش ترکیبات فنلی در شرایط شبیه‌سازی شده معده و روده، نانوکپسول‌های تولیدی نسبت به عصاره دانه چیای آزاد، دارای سرعت رهایش آهسته‌تری بودند و رهایش عصاره در شرایط معده سریع‌تر از شرایط روده صورت گرفت. در نهایت، نتایج این مطالعه نشان داد که نانوکپسول‌های (L۰,۵BSG۱)احتمالاً می‌توانند با موفقیت در صنایع دارویی و غذایی مورد استفاده قرار گیرند.
 

---

هدف از این پژوهش درون پوشانی کروسین در سیستم های لیپوزوم و نیوزوم و بررسی ویژگی های آنها از جمله اندازه ذرات، پایداری، راندمان درون پوشانی، ویسکوزیته، خاصیت آنتی اکسیدانی، رهایش در سیستم گوارش، مقاومت به شرایط اسیدی و مقاومت به دماهای بالای آن بود. نتایج نشان داد که نمونه های درون پوشانی شده در نیوزوم (۴۵/۷۶ نانومتر) اندازه ذرات کوچکتر و پراکندگی بهتری نسبت به لیپوزوم (۳۵/۱۰۳ نانومتر) داشتند. همچنین راندمان درون پوشانی نیوزوم (۰۸/۸۸ %) بالاتر از لیپوزوم (۵۹/۸۰ %) بود. تفاوت معنی داری بین خاصیت آنتی اکسیدانی نمونه های لیپوزوم و نیوزوم مشاهده نشد. اما میزان رهایش در دستگاه گوارش برای نمونه های نیوزومی بالاتر بود. بررسی نتایح میزان مقاومت به شرایط اسیدی و دمای بالا نشان داد نمونه های درون پوشانی شده در نیوزوم مقاومت بهتری از خود نشان دادند. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که سیستم نیوزوم سیستم مناسب تری برای درون پوشانی کروسین و استفاده از آن در افزایش کارایی سیتم های غذایی، دارویی و آرایشی و بهداشتی است.
 

---

در این تحقیق لیپوزوم‌های بر پایه لیستین به عنوان حامل‌های ویتامینE  و C، جهت غنی‌سازی نوشیدنی تخمیری بر پایه عدس/گندم سیاه با روش هیدراسیون تهیه شد. اندازه و شکل ذرات با تفرق نور و میکروسکوپ الکترونی روبشی آنالیز شد. درصد کارایی انکپسولاسیون ویتامین E وC با روش HPLC تعیین شد. کارایی درون پوشانی نانولیپوزوم ویتامین E و C به ترتیب ۵/۸۸ و ۵۰ درصد بود. متوسط قطر حجمی نانولیپوزوم ویتامین C کوچکتر از متوسط قطر حجمی نانولیپوزوم ویتامینE  بود. نتایج نشان داد لیپوزوم‌های تولید شده به روش سونیکاسیون، نانولیپوزوم‌های پایدار با اندازۀ کوچک، ضریب پخش‏پذیری پایین (۳/۰) و تک مد و بار سطحی منفی بالا هستند. تصاویر میکروسکوپ الکترونی وجود ذرات کروی با اندازه نانومتری را در نانولیپوزوم‌ها نشان داد. ترکیب فرمولاسیون‌های لیپوزومی و ویتامین‌های آزاد در نوشیدنی تخمیری خصوصیات شیمیایی نوشیدنی شاهد را تغییر نداد و شمارش باکتری‌های پروبیوتیک در این فرمولاسیون‌ها بعد از ۱۵ روز نگهداری در دمای ۴ درجه تفاوتی با نمونه شاهد نداشت.
 

---

در این مطالعه تأثیر عصاره گیاهان برگ‌بو و رزماری به دو فرم آزاد و ریزپوشانی شده با لیپوزوم، بر شاخص‌های شیمیایی مولد فساد (TVB-N و TBA) در ماهی کپور نقره­ای چرخ‌کرده، موردبررسی قرار گرفت. پس از استخراج، عصاره‌ها از نظر ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی مورد ارزیابی قرار گرفتند. تیمارهای مورد بررسی در ماهی کپور نقره­ای چرخ‌کرده شامل تیمار شاهد، تیمارهای حاوی ۱ و ۵/۱ درصد از عصاره آزاد گیاهان برگ‌بو و رزماری و تیمارهای حاوی ۱ و ۵/۱ درصد از عصاره‌های ریزپوشانی شده با لیپوزوم بوده که در دمای یخچال و در زمان‌های صفر، ۴، ۸ و ۱۲ روز با ۳ تکرار مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان ترکیبات فنلی و فلاونوئیدی در عصاره رزماری مطلوب‌تر از برگ‌بو بوده است. میزان ترکیبات فنلی در عصاره رزماری ۶۶/۳۴۴ و در عصاره برگ بو ۶۶/۲۵۷ میلی‌گرم اسید گالیک/ گرم عصاره بود. همچنین میزان ترکیبات فلاونوئیدی در عصاره رزماری ۳۳/۲۴۵ و در عصاره برگ‌بو ۲۶/۱۵۱ میلی‌گرم روتین/ گرم عصاره بود. نتایج تغییرات شیمیایی در ماهی کپور نقره­ای چرخ‌کرده، نشان داد که با افزایش زمان نگهداری ماهی در دمای یخچال، پارامترهای مذکور افزایش‌یافته ولی بااین‌وجود، در تیمار حاوی فرم ریزپوشانی شده دو گیاه برگ‌بو و رزماری (غلظت ۵/۱ درصد)، تغییرات به‌طور معنی‌داری کندتر از سایر تیمارها بوده است. با توجه به نتایج به‌دست‌آمده می‌توان نتیجه‌گیری کرد که به‌طورکلی افزودن عصاره گیاهان برگ‌بو و رزماری در غلظت ۵/۱ درصد، باعث حفظ کیفیت ماهی کپور نقره­ای ازلحاظ شاخص‌های کیفی شیمیایی می‌شود.