---

---

---

هدف: میدان‌های مغناطیسی از پدیده‌هایی است که امروزه همه جا در محیط پیرامون ما یافت می‌شود. سیم‌های فشار قوی، دستگاه‌های الکتریکی که در خانه‌ها و محیط کار فراوان یافت می‌شوند، وسایل ترابری مانند قطارهای شهری و همچنین دستگاه‌های گوناگون تشخیصی و درمانی همچون MRI زاینده میدان‌های مغناطیسی پیرامون ما هستند. میدان‌های مغناطیسی می‌توانند اثرهای گوناگونی بر جانداران از سطح سلول تا پیکره گیاهان، جانوران و آدمی بگذارند. در بررسی‌های اپیدمیولوژیک اثر این میدان‌ها در بالا رفتن میزان بروز برخی از سرطان‌ها همچون سرطان خون به‌خوبی نشان داده شده است. در آزمایش‌های گوناگون دانشمندان کوشیده‌اند تا به ساز و کار این اثرهای زیستی پی ببرند؛ اما داده‌های به‌دست آمده بسیار ناهماهنگ و گستره انجام این بررسی‌ها چه از دیدگاه فیزیکی (بزرگی میدان، بسامد، زمان میدان‌دهی و ...) و چه از دیدگاه زیستی (گونه یاخته، میزان تمایز و ...) پراکنده است. گرچه این پژوهش‌ها در یاخته‌های کشت شده در بیرون از بدن جاندار به انجام رسیده است، می‌تواند شاهدی بر فرایندهای طبیعی یاخته در بدن نیز باشد. در این تحقیق هدف دستیابی به نتایجی است که بر پایه آن‌ها بتوان به درک بهتری از ساز و کار تأثیر میدان بر جانداران در سطح سلولی دست یافت. مواد و روش‌ها: در این بررسی، اثرهای زیستی میدان مغناطیسی ایستای ۱۵ میلی‌تسلایی روی یاخته‌های بنیادی استرومایی مغز استخوان موش صحرایی سنجیده شد. برای این کار روش فلوسایتومتری با فلوروکروم پروپیدیوم یدید به‌کار گرفته شد که با تشخیص محتوای DNA یاخته‌ها معیاری برای پی بردن به مرحله‌ای که سلول در آن به سر می‌برد را به‌دست می‌دهد. میدان مغناطیسی به‌کار گرفته شده حاصل از عبور جریان ۱۲ آمپری از سیم‌پیچ‌ها با بزرگی ۱۵ میلی‌تسلا اعمال شد. نتایج: با آنالیز چرخه یاخته‌ای دگرگونی‌هایی در مراحل گوناگون چرخه یاخته‌ای دیده شد؛ به‌گونه‌ای که شمار یاخته‌هایی که در مرحله G۰/G۱ بودند افزایش معنی‌داری نشان داد. این افزایش شمار یاخته‌ای به دلیل افزایش در طول مرحله G۰/G۱ چرخه بوده است. همچنین این اثر در یاخته‌هایی که پیش از تیمار مغناطیسی در معرض پراکسید هیدروژن که از دسته مواد شیمیایی اکسنده است، قرار گرفته بودند اثر مشابهی را نشان داد. در مرحله S از چرخه نیز در شمار یاخته‌های دو گروه از تیمار کاهش مشاهده شد. نتیجه‌گیری: این پدیده می‌تواند در اثر آسیب ماده ژنتیکی یاخته یا اختلال در کارکرد پروتئین‌های چرخه یاخته‌ای باشد که که هر دو فرایند می‌تواند آغازی بر ناهنجاری در فرایندهای طبیعی یاخته باشد. از آن‌جا که انرژی این میدان‌ها در حدی نیست که بتواند به‌طور مستقیم بر مولکول‌ها اثر گذار باشد، فرایندهای غیرمستقیم با واسطه‌های رادیکالی محتمل‌ترین مکانیسم به‌شمار می‌آید.

---

هدف: در این تحقیق آثار همزمان BMP-۴ به عنوان محرک شیمیایی و میدان مغناطیسی ایستا به عنوان محرک فیزیکی بر درصد سلول های زنده و میزان تکثیر سلول‏های بنیادی مغز استخوان موش صحرایی بررسی شد. مواد و روش‏ها: سلول‏های مزانشیمی در واکشت پنجم تریپسینه شده و سوسپانسیون سلولی تهیه شد. سپس سلول‏ها شمارش و پس از ۲۴ ساعت کشت در محیط α-MEM با بافر نمکی فسفات شسته شدند. متعاقب افزودن  BMP-۴با غلظت ۲۵ نانو‏گرم در میلی‏لیتردر زمان‏های متفاوت (۲۴، ۴۸ و ۹۶ ساعت) به محیط کشت، این سلول‏ها با میدان مغناطیسی ایستا با شدت ۴ میلی‏تسلا و زمان‏های تابشی متفاوت (۲۴ و ۴۸ ساعت) تیمار شدند؛ سپس سلول‏ها با بافر نمکی فسفات شسته و تریپسینه شدند. سلول‏های تریپسینه شده با تریپان بلو رنگ‏آمیزی و به کمک میکروسکوپ نوری شمارش شدند. میانگین تعداد و افزایش سلول‏ها تحت عنوان نسبت سلول های زنده و تکثیر سنجش و گزارش شد. نتایج: نتایج این تحقیق نشان می‏دهد که افزایش مدت زمان میدان مغناطیسی ایستا و BMP-۴ باعث افزایش میانگین درصد سلول‏های زنده و تغییر میزان تکثیر سلول‏ها نسبت به گروه کنترل می‏شود. تجزیه و تحلیل آماری نتایج حاصل از شمارش سلولی با استفاده از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه و به دنبال آن آزمون توکی برای ارزیابی سلول های زنده و تکثیر سلولی در گروه‏های مختلف انجام گرفت. بیشترین افزایش در میانگین درصد سلول‏های زنده در گروهی مشاهده شد که به‏مدت ۹۶ ساعت با BMP-۴ تیمار شده بودند. نتیجه‏گیری: نتایج این تحقیق فرضیه تغییر نسبت سلول های زنده و تکثیر توسط میدان مغناطیسی ایستا را تأیید می‏کند. هنگامی که سلول‏ها به‏طور همزمان با میدان مغناطیسی ایستا و BMP-۴ تیمار می‏شدند، این تغییرات افزایش می‏یافت.

---