---

---

چکیده
هدف این تحقیق بررسی تاثیر پارامترهای عملیاتی و زمان نگهداری بر ویژگی­های کیفی و میکروبی نوشیدنی فراسودمند شیر-هویج بود. برای این منظور نوشیدنی­های فراسودمند شیر-هویج حاوی درصدهای مختلف آب هویج (۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰ درصد) تهیه شدند. بعد از پاستوریزاسیون در دماهای ۶۵، ۷۰ و ۷۵ درجه ­سانتیگراد به مدت ۳۰ دقیقه، ویژگی­های کیفی (اسیدیته، pH، ماده خشک، کاروتنوئید کل و پروتئین کل)، آزمون میکروبی (کلی فرم) و آزمون کفایت پاستوریزاسیون  طی زمان نگهداری (۱، ۴، ۷، ۱۰ و۱۳ روز) در دمای یخچال (۴ درجه ­سانتیگراد) مورد بررسی قرار­گرفتند. نتایج بررسی­ها نشان داد که نمونه­های شیر-هویج پاستوریزه شده در دمای ۷۰ درجه ­سانتیگراد طی روزهای مختلف از نظر pH، اسیدیته کل، ماده خشک کل و خواص ارگانولپتیکی نسبت به بقیه تیمارها شرایط بهتری را دارا ­بودند. در مورد کاروتنوئید کل، تیمارهای با دمای ۷۵ درجه ­سانتیگراد کم­ترین و تیمارهای با دمای ۶۵ درجه ­سانتیگراد بیشترین مقدار کاروتنوئید کل را دارا بودند. دمای پاستوریزاسیون و زمان نگهداری (۱، ۴، ۷، ۱۰ و ۱۳ روز) تاثیر معنی­دار بر مقدار پروتئین کل نمونه­ها با درصدهای متفاوت آب هویج نداشته­است. آزمون کفایت پاستوریزاسیون نمونه­ها نشان داد که همه ترکیب­های زمان­ و دمای پاستوریزاسیون توانسته بودند آنزیم فسفاتاز قلیایی را غیرفعال کنند

---

هدف این تحقیق بررسی تاثیر دماهای پاستوریزاسیون و انبارمانی سرد بر ویژگی ­های شیمیایی، میکروبی و کیفی نوشیدنی فراسودمند شیر-هویج بود. برای این منظور نمونه ­های شیر-هویج حاوی ۱۰، ۲۰، ۳۰، ۴۰ و ۵۰% آب­ هویج تهیه و پاستوریزاسیون نمونه­ ها در دماهای ۶۵، ۷۰ و °C ۷۵ به مدت min ۳۰ انجام شد. ویژگی­ های فیزیکی وشیمیایی شامل اسیدیته کل، pH، قند (قند کل، قندهای احیاء کننده و غیر احیاء­کننده)، پروتئین کل، کلی فرم، کفایت پاستوریزاسیون، پایداری، دوفاز شدن و ارزیابی حسی در طی دوره نگهداری (۱، ۴، ۷، ۱۰ و۱۳ روز) در دمای یخچال (°C ۴) بررسی شدند. نتایج نشان داد که اسیدیته کل و  pHنمونه ­های شیر-هویج پاستوریزه شده در °C ۷۰ در طی انبارمانی سرد نسبت به بقیه تیمارها تغییر کمتری نشان دادند. بیشترین قند غیراحیاءکننده در روز سیزدهم مربوط به نمونه حاوی ۵۰% آب­ هویج (°C ۷۵) و بیشترین قندهای احیاءکننده برای همه نمونه ­ها در روز چهارم مشاهده شد. تاثیر دمای پاستوریزاسیون و زمان نگهداری بر پروتئین کل نمونه­ ها با درصدهای متفاوت آب­هویج معنی­داری نبود. آزمون کفایت پاستوریزاسیون نمونه ­ها نشان داد که در همه تیمارهای زمان­-دمای پاستوریزاسیون آنزیم فسفاتاز قلیایی غیرفعال شده بود، اما در تست کلی­فرم نمونه ­های با ۵۰% آب­ هویج (°C ۶۵) در روز سیزدهم و ۳۰% آب­ هویج (°C ۷۵) در روز سیزدهم به ترتیب ۳ و ۱۲ کلنی کلی­فرم مشاهده شدند. آزمون پایداری و دوفاز شدن نشان داد که همه تیمارها در طی انبارمانی سرد پایدار بودند و دوفازشدگی در نمونه­ ها مشاهده نشد. نتایج ارزیابی حسی نشان داد که نوشیدنی­های با ۴۰ و ۵۰% آب­هویج بیشترین مقبولیت را داشتند. نهایتا نتیجه­ گیری شد که شرایط مناسب برای فرمولاسیون، پاستوریزاسیون و نگهداری نوشیدنی فراسودمند شیر-هویج به ترتیب عبارت از جایگزینی شیر با  ۴۰ و ۵۰% آب ­هویج، دمای پاستوریزاسیون °C۷۰ و مدت ۱۰ روز انبارمانی سرد بود.