---

---

امروزه استفاده از تکنیک کشت بافت در تولید متابولیت­های ثانویه گیاهی، مانند ترکیبات فنولیک، به عنوان افزودنی غذایی طبیعی در صنایع غذایی بسیار گسترش یافته است. هدف پژوهش حاضر بررسی و مقایسه محتوای ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی اکسیدانی انگور ارقام رشه و قزل اوزوم می­باشد که توسط کشت بافت در شرایط آزمایشگاهی تولید شدند. برای این منظور جوانه انتهایی ارقام انگور در محیط کشت موراشیگ - اسکوگ کشت داده شد تا گیاهچه کامل ایجاد گردد. سپس عصاره متانولی از برگ­های سالم انگورها تهیه شد و برای انجام آزمون­های تعیین ترکیب پلی فنولی با استفاده از کروماتوگرافی مایع با عملکرد بالا همراه با آشکارساز فرابنفش، گروه­های عاملی با استفاده از طیف سنجی تبدیل فوریه فروسرخ، محتوای فنول کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل، کاروتنوئید کل، میزان اسید آسکوربیک، میزان مهار رادیکال­های آزاد ۲،۲-دی فنیل-۱-پیکریلیدرازیل (DPPH) و هیدروکسیل (OH⁻) استفاده گردید. نتایج نشان داد میزان ترکیبات فنولی کل، فلاونوئید کل، آنتوسیانین کل و کارتنوئید کل عصاره‌های متانولی رقم رشه به ترتیب ۱۰/۰±۳۵/۵۰، ۰۵/۰±۷۲/۲۹، ۲۰/۰±۴۱/۱۰ و ۵۰/۰±۸۲/۱ میلی گرم بر گرم و در رقم قزل اوزوم به ترتیب ۳۱/۰±۰۶/۲۳، ۱۵/۰±۷۶/۲۰ ، ۱۵/۰±۲۸/۷  و ۴۲/۰±۹۴/۰ میلی گرم بر گرم بود. میزان اسید آسکوربیک، مهار رادیکال­های آزاد DPPH و OH⁻ در عصاره‌های متانولی برگ رشه به ترتیب ۰۴/۰± ۸۳/۱، ۵۲/۱±۳۸/۲۵ و ۷۴/۲±۰۴/۷۵ درصد و در برگ قزل اوزوم به ترتیب ۰۱/۰±۸۵/۰، ۰۵/۲±۷۱/۱۸ و ۶۱/۳±۹۶/۶۸  درصد بود. به عنوان نتیجه کلی نتایج نشان داد برگ انگور رقم رشه از نظر تمام ویژگی­های بررسی شده بیشتر از برگ انگور رقم قزل اوزوم بود (۰۵/۰< p). همچنین این تحقیق نشان داد برگ­های انگور از نظر ترکیبات فنولی و ضد اکسایش­های طبیعی غنی هستند و پتانسیل استفاده در صنایع غذایی و دارویی را دارند.

---

 به منظور بررسی تأثیر محیط کشت‌ و ترکیب هورمونی بر کنترل جنین‌زایی ثانویه در بلوط ایرانی (Quercus branti L.) از جنین‌های زیگوتی نابالغ استفاده شد. بدین منظور، جنین‌های نابالغ در ۵ آزمایش جداگانه متوالی در معرض تیمارهای مختلف شامل دوره های مختلف سرمادهی (۴ درجه سانتی‌گراد)، محیط های کشت SH، MS، غلظت‌های مختلف هورمون‌های ۲,۴-D، BAP، IBA و ویتامین گلوتامین قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش طول دوره سرمادهی به ۸ هفته، القاء جنین زایی ثانویه کاهش یافت (۷۵/۶۸ درصد). در میان غلظت‌های مختلف MS یا MS حاوی تنظیم کننده رشد گیاهی، کمترین میزان جنین کروی (۶۶ درصد) و القاء جنین‌زایی ثانویه (۵/۸۷ درصد) در تیمار MS+IBA+BA مشاهده شد. افزودن ۷۵/۰ میلی گرم در لیتر گلوتامین به محیط MS منجر به کاهش جنین‌زایی ثانویه شد (۲۵/۵۶ درصد). در میان محیط‌های کشت MS و SH، تیمار ½ SH به طور کامل (۲۵/۶ درصد) این پدیده را کنترل کرد. بیشترین میزان بلوغ جنین و کنترل جنین زایی ثانویه در تیمار +SHگلوتامین به‌دست آمد که بالاترین تبدیل گیاهچه (۱۰۰ درصد) و شاخص بنیه گیاهچه (۹۳/۵۱) را در مقایسه با کاربرد SH به تنهایی داشت. نتایج کلی نشان‌دهنده این موضوع است که غلظت مواد غذایی و تنظم‌کننده رشد در بلوغ جنین و تبدیل گیاهچه دارای اهمیت زیادی هستند و جنین‌زایی ثانویه را از طریق کنترل چرخه جنین‌زایی کنترل می‌کنند.